(rm) صدا | [ 5:19 mins ]
از آنجا که کاریکاتورهای پیامبر اسلام در ماه سپتامبر یعنی پنج ماه پیش در روزنامه دانمارکی ییلاندس پوستن منتشر شده بود، برآمدن دیرهنگام موج اعتراض پیشوایان مذهبی مسلمان علیه آنها بارها از سوی ناظران زیر سئوال رفته است اما بنا به یک گزارش روزنامه نیویورک تایمز، نطفه اعتراض دسته جمعی علیه این کاریکاتورها طی دیداری در مکه در حاشیه کنفرانس سران کشورهای اسلامی ریخته شد که از جمله، محمود احمدینژاد رئیس جمهوری اسلامی نیز در آن حضور داشت. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): آقای حسن فتاح خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی از بیروت مینویسد در اجلاس 57 رئیس حکومت و دولت در چارچوب دیدار سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی که در ماه دسامبر گذشته با حضور آقای محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری اسلامی در مکه برگزار شد، در داخل جلسه صحبت از افراطیگری مذهبی بود ولی در راهروها و خارج از جلسه، کاریکاتورهائی که روزنامه دانمارکی ییلاندس پوستن از پیامبر اسلام چاپ کرده بود، موضوع اصلی بحث میان شرکت کنندگان در کنفرانس بود.
نیویورک تایمز میافزاید در بیانیه اختتامیه این اجلاس، بدون اینکه از روزنامه دانمارکی نام برده شود، نسبت به توهین به پیامبر اسلام با سوءاستفاده از آزادی مطبوعات وآزادی بیان، ابراز نگرانی شده بود. این بیانیه، به نوشته خبرنگار نیویورک تایمز، حاصل تلاشی بود که اسلامگرایان دانمارک از ماه اکتبر سال گذشته یعنی ماه بعد از انتشار کاریکاتورها طی تماس با سفارتخانههای کشورهای اسلامی در کوپنهاک آغازیدند.
نیویورک تایمز یادآور میشود که اجلاس سران کشورهای اسلامی در مکه، شهری که معمولا غیرمسلمانان را به آن راهی نیست، در جراید غربی چندان مطرح نشد، علیرغم اینکه محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری اسلامی در آن جلسه حضور داشت، اما در تبدیل خشم ساکت پیشوایان مذهبی در دانمارک از چاپ کاریکاتورهای پیامبر اسلام به یک توفان جهانی، جلسه سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در مکه، نقطه عطفی بود.
بعد از این اجلاس بود که خشم و اعتراض نسبت به کاریکاتورهای روزنامه دانمارکی به خصوص در سطح رسمی و دولتی، علنی شد. در برخی از کشورها، از جمله در ایران و سوریه، مفهوم علنی شدن این خشم، انتشار مطالبی در جراید رسمی و برگزاری تظاهراتی با تائید و حمایت دولت بود که سرانجام به آتش زدن سفارتخانههای دانمارک در دمشق و تهران انجامید.
سازمان کنفرانس اسلامی در بیانیهای که در سایت اینترنتی خود منتشر کرد، ، تحریم اقتصادی و سیاسی دانمارک را از کشورهای اسلامی درخواست کرد و دبیرکل سازمان آقای عبدالعزیز عثمان التوجیری در این بیانیه گفت دانمارک باید از کشورهای مسلمان عذرخواهی کند. به فاصله چند هفته بعد از انتشار این بیانیه، پارلمان اردن و چندین دولت عربی کارتونها را محکوم کردند و بعد از اینکه یک روزنامه در نروژ این کاریکاتورها را تجدید چاپ کرد، عربستان سعودی و بعد لیبی سفرای خود را از دانمارک فراخواندند و روحانیون سعودی خواهان تحریم کالاهای دانمارکی شدند.
نیویورک تایمز به نقل از معاون مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک اهرام در قاهره، آقای محمد سعید، مینویسد تا قبل از اجلاس سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در مکه، موضوع کاریکاتورها چیز مهمی نبود اما سازمان کنفرانس اسلامی رسما علیه انتشار آنها موضع گرفت. وی میافزاید پیروزی انتخاباتی حماس و اخوان المسلمین در سرزمینهای فلسطینی و در مصر، به فعالان اسلامگرا نیروی جدیدی بخشید. آقای رامی خوری، سردبیر روزنامه انگلیسی زبان Daily Star چاپ بیروت هم میگوید احساس آسیبپذیری مسلمانان توام با احساس قدرت از پیروزیهای اخیر در انتخابات به آتش تظاهرات دامن زد.
ساری هنفی، استاد دانشگاه آمریکائی بیروت به نیویورک تایمز گفت دولتهای عرب که نسبت به تلاش آمریکا برای گسترش مردمسالاری در خاورمیانه خشمگین هستند، از تظاهرات اعتراضآمیز علیه چاپ کاریکاتورهای پیامبر اسلام در نشریه دانمارکی به عنوان فرصتی بهرهبرداری کردند برای مبارزه با جاذبه غرب در میان شهروندان عرب، و اینطور تلقین کردند که مفهوم آزادیای که غرب از آن دفاع میکند، بیاحترامی به دین اسلام است.
آقای هنفی گفت رژیمهای حاکم در کشورهائی مثل ایران و سوریه از فرصت استفاده تا با دفاع از اسلام، جلوی مخالفان داخلی خود بایستند.
فعال اسلامی لبنانیتبار مقیم دانمارک، آقای احمد عکاری، سخنگوی 28 ساله کمیته 27 سازمان اسلامی در دانمارک که خود را «کمیته اروپائی بزرگداشت پیامبر اسلام» مینامد درمصاحبه با نیویورک تایمز گفت تلاش این کمیته برای وادار کردن دولت دانمارک به محکوم کردن چاپ این کاریکاتور به مدت دو ماه هیچ نتیجهای نداد. این کمیته در طوماری که به نخست وزیر دانمارک ارائه کرد، 17 هزار امضا جمع کرد و ملاقاتی با وزیر فرهنگ دانمارک ترتیب داد و حتی با سردبیران روزنامه ییلاندس پوستن ملاقات کرد اما تلاش خود را بینتیجه یافت. دفتر نخست وزیر دانمارک به عرضحالی که 17 هزار امضا زیر آن بود حتی جواب هم نداد. سفرای کشورهای اسلامی در دانمارک هم حاضر نشدند به نمایندگی از طرف مسلمانان دانمارک با دفتر نخست وزیر دانمارک تماس بگیرند.
آقای عکاری میگوید سرانجام کمیته فعالان اسلامگرا در دانمارک که از تلاشهای خود در دانمارک دلسرد شده بود، پروندهای 43 صفحهای در این باره تهیه کرد و یک هیات را در ماه دسامبر به قاهره فرستاد تا با مفتی اعظم مصر شیخ محمد سید طنطاوی، رئیس دانشگاه اسلامی الازهر، و با وزیر امورخارجه مصر احمد ابوالغیث و عمرو موسی، رئیس جامعه عرب ملاقات کند. و برای نخستین بار از فعالیت خود نتیجه گرفت و سفیر دانمارک در قاهره به وزارت امورخارجه مصر احضار شد.
نماینده سازمانهای اسلامگرایان دانمارک همچنین با روزنامهنگاران مصری هم جلسههائی ترتیب دادند و حتی در یک کنفرانس مطبوعاتی دولت دانمارک را متهم کردند که میخواهد قرآن را سانسور کند، موضوعی که در چیدین مقاله در جراید مصر محکوم شد. گروه مسلمانان دانمارک هیات دیگری را که آقای احمد عکاری هم عضو آن بود به بیروت فرستاد و در آنجا از جمله با شیخ محمد حسین فضلالله از روحانیون برجسته شیعه و مفتی اعظم لبنان شیخ محمد رشید کبانی ملاقات کردند و در برنامههای شبکه تلویزیونی عربیزبان حزبالله لبنان المنار ظاهر شدند. آقای احمد عکاری همچنین به سوریه رفت و یک نسخه از پرونده خود علیه دولت دانمارک و روزنامه دانمارکی را به مفتی اعظم سوریه شیخ احمد بدرالدین حسون عرضه کرد.
اسلامگرایان دانمارکی در سوریه با مفتی اعظم این کشور و در لبنان با رئیس حزبالله ملاقات کردند و سرانجام نامههای رسمیای میان وزیر امورخارجه مصر و مقامات کشورهای عربی در این بار ردو بدل شد، و موضوع به اجلاس سران در مکه کشیده شد.
نیویورک تایمز در مصاحبه با یک پیشوای مذهبی در بیروت، همچنین از حضور گروهی در میان تظاهرکنندگان خبر میدهد که قصد داشتند تظاهرات آرام را به خشونت بکشانند.