فرهنگ هفته: برگزیده آخرین اخبار از جهان ادب و نشر

مجموعه ای از شعرها، مصاحبه ها و یادداشت های چاپ نشده نصرت رحمانی، شاعر بلند آوازه ایرانی، در دست انتشار است. کتاب «تهافت التهافت» اثر ابن رشد مهم ترین اثر او ارزیابی می‌کنند. ابن رشد این کتاب را، که با ترجمه علی اصغر حلبی به فارسی منتشر شد، در پاسخ به کتاب «حجت اسلام ابوحامد غزالی» و در دفاع از عقل در برابر ایمان، فلسفه در برابر کلام، تفکر در برابر پذیرش و پرسش در برابر اطاعت نوشت. بهرام بیضائی نویسنده ، کارگردان و پژوهشگر برجسته، بخش دیگری از تحقیقات ارزنده خود را در باره هزار و یک شب با عنوان «هزار افسان کجا است؟» منتشر خواهد کرد. فرج سرکوهی (رادیوفردا، مونیخ): هفته گذشته اعلام شد که مجموعه ای از شعرها، مصاحبه ها و یادداشت های چاپ نشده نصرت رحمانی، شاعر بلند آوازه ایرانی، در دست انتشار است. نصرت رحمانی در 1308 چشم به جهان گشود و از نخستین شاعرانی بود که به شعر نیمایی روی آورد. رحمانی از چهره‌های برجسته نسلی بود که با کودتای 28 مرداد 32 امیدهای خود را بر باد رفته دیدند و یاس و نومیدی خود را به شعری تراژیک برکشیدند. شعر رحمانی با بازآفرینی شاعرانه زبان زنده مردم و تصویر پیچیدگی‌های زندگی شهری در مرز نهیلیسمی معترض و آنارشیزمی طاغی مراجع و تابوهای سیاسی، اخلاقی و مذهبی را به چالش می‌طلبد. رحمانی در دهه 1330 مجموعه شعرهای کوچ، كوير، ترمه و خودزندگی نامه مردی كه در غبار گم شد و در دهه های چهل و پنجاه مجموعه شعرهای ميعاد در لجن و حريق باد را منتشر کرد و پس از انقلاب چند مجموعه شعر از جمله شمشير، معشوقه قلم و پياله دور دگر زد را به دست چاپ سپرد. نصرت رحمانی بخشی از خاطرات خود را با صراحت و صداقت کم نظیری که در او بود نوشته است تا به زمانه ای مناسب با عنوان «نگاتیف» منتشر شود. ابن رشد را بزرگ ترین فیلسوف فرهنگ اسلامی می‌دانند و کتاب «تهافت التهافت» را مهم ترین اثر او ارزیابی می‌کنند. ابن رشد این کتاب را، که با ترجمه علی اصغر حلبی به فارسی منتشر شد، در پاسخ به کتاب «حجت اسلام ابوحامد غزالی» و در دفاع از عقل در برابر ایمان، فلسفه در برابر کلام، تفکر در برابر پذیرش و پرسش در برابر اطاعت نوشت. ابو حامد محمد غزالی در اثری با عنوان «تهافت الفلاسفه» یا «یاوه گویی های فیلسوفان» بر آن بود که عقل و شک و پرسش و فلسفه راه به جایی نمی برند و تنها سرچشمه شناخت راستین ایمان و پذیرش بی چون و چرا است. کتاب غزالی در آن روزگار تاثیر بسیار داشت و عرصه را بر فلاسفه و اهل شک و پرسش تنگ کرد. ابن رشد با نقد کتاب غزالی نشان داد که تعصب و عقل گریزی به بن بست می‌رسد. اما اثر او از محدوده نقد غزالی فراتر رفت و به یکی از مهم ترین کتب فلسفی قرون وسطای اسلامی بدل شد. جدال اهل ایمان و اطاعت با متفکران عقل گرا در قالب جدال اهل کلام و اهل فلسفه در تاریخ اسلام پیشینه ای کهن دارد و نقد ابن رشد بر کتاب غزالی از اوج های این چالش است. بهرام بیضائی نویسنده ، کارگردان و پژوهشگر برجسته، بخش دیگری از تحقیقات ارزنده خود را در باره هزار و یک شب با عنوان «هزار افسان کجا است؟» منتشر خواهد کرد. بخش اول این پژوهش با عنوان «ریشه یابی درخت کهن» چندی پیش منتشر و با استقبال گسترده محافل فرهنگی ایران رو به رو شد. هزار و یک شب در اغلب فرهنگ های جهان اثری شناخته شده است و در باره راز و رمز و شگردهای آن تفسیرها و پژوهش های بسیاری منتشر شده است. ایرانیان با ترجمه و افزودن بخش‌هایی بر هزار و یک شب در حفظ و شهرت عالمگیر آن نقشی مهم داشتند اما به رغم چند اثر ارزشمندی که در باره این کتاب نوشته اند، در زمینه تقسیر، تاویل و پژوهش در باره آن کاری برجسته و سنجیدنی با آثار دیگران نکرده اند. پژوهش‌های بیضائی، به ویژه آثار او در باره تاریخ تاتر ایران، نشانه ای است از آگاهی گسترده، تحقیق روشمند و ذهن خلاقی که با شیوه ای علمی پژوهش های خود را پی می‌گیرد.