(rm) صدا | [ 7:11 mins ]
گزینه های پیش رو برای برخورد با برنامه اتمی جمهوری اسلامی از اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته ای تا اجازه برای حفظ تعداد معدودی سانتریفوژ زیر نظارت شدید آژانس بین المللی انرژی اتمی است. هفته گذشته گروهی به نام بحران بین المللی، پیشنهادهایی را برای حل بحران هسته ای ایران ارائه کرد. برونو پیلاد معاون پیشین محمد البرادعی، یکی از حامیان گروه بحران در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: این گروه بر این عقیده است که از یک سو بحران هسته ای ایران راه حل نظامی ندارد و خاورمیانه به اندازه کافی درگیر تنش هست، از سوی دیگر باید مطمئن شد که قصد درازمدت جمهوری اسلامی از برنامه هسته ای نظامی نیست. دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین المللی اما گزارش گروه بحران را رد می کند و می گوید این پیشنهاد مانند تسلیم شدن زودهنگام در مقابل ایران است. جوزف سیرینسیونه، مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای بنیاد کارنگی که به سیاستهای دولت جرج بوش در مورد عراق انتقاد داشته، می گوید سیاست دولت بوش این بار منطقی است. فاطمه امان (رادیو فردا): در هفتم ماه مارس، در جلسه آژانس بین المللی انرژی اتمی، بر سر ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد تصمیم گرفته خواهد شد. در این جلسه اعضای هیئت مدیران در این مورد به بحث و مذاکره خواهند پرداخت که آیا جمهوری اسلامی به آنچه رفع نگرانی جامعه جهانی خوانده می شود، عمل کرده است یا نه.
اکنون گزینه های پیش رو برای برخورد با جمهوری اسلامی به علت آنچه سرکشی و پنهانکاری دیرینه خوانده می شود، از اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته ای ایران تا اجازه به ایران برای حفظ تعداد معدودی سانتریفوژ یا دستگاه گریز از مرکز ویژه غنی سازی اورانیوم، زیر نظارت شدید آژانس بین المللی انرژی اتمی است. در میان گزینه اقدام نظامی و اجازه غنی سازی اورانیوم به ایران، طرح پیشنهادی روسیه قرار دارد که بر پایه آن، غنی سازی اورانیوم ایران در خاک روسیه صورت می گیرد. اما اکنون بحران هسته ای ایران به گونه ایست که برای حل یا مقابله با آن، از دیپلمات ها تا ژنرال ها، مشغول به کار هستند.
بر خلاف تصور بسیاری، علت آنکه اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته ای ایران، طرفداران زیادی ندارد، تنها این نیست که این تاسیسات برخلاف تاسیسات نظامی عراق یکجا متمرکز نیستند و بخشی از آن زیر زمین قرار دارد، در واقع به گفته کارشناسان، بمباران تاسیسات هسته ای اصفهان که روی زمین قرار دارد، می تواند کل فعالیت های هسته ای ایران مربوط به چرخه سوخت را مختل سازد. مخالفت بسیاری از کارشناسان با اقدام نظامی علیه ایران، نگرانی از این مسئله است که یک اقدام نظامی، مردم را پشت سر آنچه حکومت به غایت غیر محبوب محمود احمدی نژاد خوانده می شود، بسیج کند.
جوزف سیرینسیونه مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای بنیاد کارنگی، وضعیت برنامه هسته ای ایران و برخورد جامعه جهانی با آن را به بازی شطرنج میان دو طرف تشبیه می کند که هر طرف منتظر محاسبه نادرست طرف مقابل است. به همین دلیل به گفته آقای سیرینسیونه، راه حل آسانی برای مشکل هسته ای ایران وجود ندارد.
هفته گذشته گروهی به نام بحران بین المللی، پیشنهادهایی را برای حل بحران هسته ای ایران ارائه کرد. از جمله اعضای این گروه که تا کنون برای حل بحران های بسیاری در سراسر جهان تلاش کرده، گرت ایوانز وزیر امور خارجه پیشین استرالیا و از مقام های بلند پایه سابق سازمان ملل متحد، رئیس جمهوری پیشین فنلاند و جرج میچل رهبر پیشین اکثریت سنای آمریکا هستند.
برونو پیلاد معاون پیشین محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی و رئیس پیشین اداره پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی و یکی از حامیان گروه بحران بین المللی است. دکتر بونو پیلاد، هدف از ارائه توصیه های جدید این گروه برای حل بحران هسته ای ایران را بر می شمارد:
برنو پیلاد: پیش از هر چیز برای همه طرف های درگیر مهم است که فعالیت های غنی سازی ایران چند سالی و تا زمانی که اعتماد سازی شود، به تاخیر بیفتد. در گزارش گروه بین المللی بحران، یک مقطع زمانی چند ساله پیشنهاد شده که در آن فعالیت های هسته ای ایران به حال تعلیق می ماند و مذاکرات بر سر رسیدن به توافق اقتصادی جریان می یابد. سپس ایران می تواند میزان محدودی غنی سازی کند. با این حد پیشنهادی، غنی سازی ایران بنا به تائید دانشمندان صاحبنام، قادر نخواهد بود در کوتاه مدت مواد لازم هسته ای برای استفاده نظامی تولید کند. هدف گروه بحران، حل بحران هسته ای ایران است. این گروه بر آن است که از یک سو بحران هسته ای ایران راه حل نظامی ندارد و خاورمیانه به اندازه کافی درگیر تنش هست. از سوی دیگر باید مطمئن شد که قصد درازمدت ایران هم از برنامه هسته ایش، استفاده نظامی نیست.
ف . ا: دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین المللی اما گزارش گروه بحران را رد می کند و می گوید این پیشنهاد مانند تسلیم شدن در مقابل ایران است.
دیوید آلبرایت: بویژه در این لحظه، در این ماه، باید ببینیم ایران چه می کند نه اینکه ما چه می کنیم. منظورم از ما سراسر جامعه جهانی ست. ایران باید قدم پیش بگذارد نه ما. به نظر من مقطع زمانی که این گزارش ارائه شده، نامناسب و مانند تسلیم شدن قبل از شروع نبرد است.
ف . ا: جوزف سیرینسیونه، مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای بنیاد کارنگی که به سیاستهای دولت جرج بوش در مورد عراق انتقاد داشته می گوید سیاست دولت بوش این بار منطقی ست.
جوزف سیرینسیونه: کاندولیزا رایس و دیگران در دولت بوش به نظر می رسد که نارسایی های موقعیت کنونی آمریکا را تشخیص داده اند. جنگ عراق به اعتبار ما در چشم بسیاری از کشورهای جهان لطمه زد و این مسئله، گزینه نظامی آمریکا در مورد ایران را بشدت محدود کرده است. در چنین شرایطی آمریکا گزینه چندانی ندارد به جز آنکه اجازه دهد اروپایی ها ابتکار برخورد با ایران را در دست بگیرند و بگذارد که دیپلماسی عمل کند.
ف . ا: اما اکنون چه گزینه ای در مقابل جامعه جهانی قرار دارد؟ دیوید آلبرایت رئیس موسسه علوم و امنیت بین الملل می گوید تا زمانی که اعتماد جامعه جهانی به فعالیت های ایران بازسازی نشده، نباید گذاشت این کشور غنی سازی را آغاز کند. با این حال دیوید آلبرایت می گوید به حل مساله خوشبین است.
دیوید آلبرایت: من هنوز خوشبینم که ایران معامله را می پذیرد، اما هر معامله ای باید بر پایه به تاخیر افتادن فعالیت غنی سازی ایران باشد. من ترجیح می دهم هفت تا ده سال ایران هیچ کاری نکند تا بعد در قضاوت خود نسبت به این کشور، تجدید نظر کنیم. در این فاصله اورانیوم ایران باید در روسیه غنی شود. وقتی به اندازه کافی اعتماد حاصل شد و این اعتماد بوجود آمد که ایران به راستی خواستار انرژی هسته ای صلح آمیز است، آنگاه وضعیت فرق می کند.
ف . ا: جوزف سیرینسیونه مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای می گوید تعدادی از دیپلمات ها و کارشناسان در صدند راهی پیدا کنند که نگرانی جامعه جهانی رفع شود و ایران هم بتواند خود را پیروز قلمداد کند و اعلام کند که غرب حق غنی سازی ایران را پذیرفته است. با این حال به گفته آقای سیرینسیونه معامله با ایران اگر به آنجا ختم شود که فعالیت هسته ای ایران زیر نظارت و کنترل شدید قرار بگبرد، ممکن است ارزش آن را داشته باشد.
جوزف سیرینسیونه: ممکن است اصلا ما در آنچنان موقعیت ضعیفی قرار داشته باشیم که با پیشنهاد غنی سازی در مقیاس کم موافقت کنیم. در مقبل این موافقت، غنی سازی ایران باید به شدت کم و محدود بماند، ایران باید با همه بازرسی های سرزده موافقت کند، تضمین کند که سئوال های بی پاسخ پیرامون برنامه هسته ای کنونی و تاریخ آن را روشن می کند.
