(rm) صدا | [ 3:23 mins ]
اجرای موسیقی رگی با اشعار بنیادگرایانه یهودی توسط هنرمندی به نام متیسیاهو پدیده تازه بازار موسیقی در نیویورک بود که دوشنبه شب و سه شنبه شب هفته گذشته یکی از تالارهای بزرگ شهر، تالار همرستاین را sold out کرد. کنسرت دوشنبه شب آقای متیسیاهو در تالار عظیم Hammerstein نیویورک، در حالی برگزار شد که فروش نخستین آلبوم آقای متیس یاهو از مرز نیم میلیون تجاوز کرد و دومین آلبوم او، آلبومی تحت عنوان جوانی یا Youth فردای کنسرت به صفحهفروشیها رسید. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): برای تماشاگران ایرانی، متیسیاهو با ریش بلند و قیافه مذهبیای که برای خود درست کرده است، یادآور طلبهها یا طالبان است، ولی متیسیاهو طلبهای است صاحب دو آلبوم پرفروش در فهرست آلبومهای موسیقی پاپ مجله تخصصی بیلبورد، که این هفته دو شب یکی از تالارهای بزرگ کنسرت در نیویورک را از تماشاگر پر کرد.
آقای متیسیاهو، پیرو مکتب شاباد لوبوویچ از مکاتب بنیادگرایان یهودی، با ریش و کت بلند و کلاه مخصوص سیاهرنگ طلبههای یهودی، برای علاقمندان موسیقی در نیویورک پدیده جالبی است، زیرا پیام مذهبی خود را با موسیقی سبک reggae و dancehall که او روی آن rap میخواند عرضه میکند و آلبوم جدید او را که سهشنبه منتشر شد، نوازنده چیرهدست گیتار بیس و تهیهکننده برجسته موسیقی الکترونیک و dub آقای بیل لازول Bill Laswell تهیه کرده است.
متیسیاهو، که نام اصلیاش متیو میلر Matthew Miller و متولد یکی از حومههای مرفهنشین نیویورک به نام White Plains است، طلبه یهودی 26 سالهای است قبل از رفتن به اسرائیل و پیوستن به مکتب بنیادگرای شاباد لوبوویچ، شیفته موسیقی راک گروه Phish بود، گروه راکی در شمال ایالت نیویورک که مشتاقان و علاقمندان دیوانه آن با اتوبوس دنبال گروه از شهری به شهر دیگر میرفتند تا هیچکدام از کنسرتهای آن را نادیده نگذارند. آقای متیو میلر، همان علاقه مذهبی به گروه فیش را در بازگشت به ریشههای یهودیت تجربه میکند اما برای ابراز آن، کانال ابتکاری پیدا کرده است که هرچند تقلیدی است، اما از جذابیت بیبهره نیست.
کنسرت دوشنبه شب آقای متیسیاهو در تالار عظیم Hammerstein نیویورک، در حالی برگزار شد که فروش نخستین آلبوم آقای متیسیاهو از مرز نیم میلیون تجاوز کرد و دومین آلبوم او، آلبومی تحت عنوان جوانی یا Youth فردای کنسرت به صفحهفروشیها رسید.
با این حال، فردای کنسرت، منتقدها چیز تحسینآمیزی برای گفتن در باره این هنرمند تازه از راه رسیده پیدا نکردند که بگویند زیرا به گفته منتقد نیوزدی ادوارد کیز، کسی نمیتوانست لهجه ساختگی جامائیکائی که متیسیاهودر اجرای ترانههای رگی به خود گرفته بود، باور کند و عرضه سریع قافیهها را آقای متیسیاهو با دقت انجام میداد بدون اینکه به آنها حال بدهد.
با این حال، همین منتقد مینویسد وقتی قافیهها، اجرای متیسیاهو و همراهی اعضای گروه سه نفری نوازندگان او خوب جا افتاد، کار او خالی از درخشش نبود، از جمله در ترانه Jerusalem یا بیتالمقدس یا اروشلیم، که صدای او خوب در لابلای گیتار بیس و طبلها چفت میشود.
منتقد نیویورک پست، آقای دن اکیلانت مینویسد در 25 سالی که از مرگ باب مارلی، ترانهسرای برجسته رگی میگذرد، این موسیقی از نظر محبوبیت در خط اصلی موسیقی پاپ رو به افول بوده است، به همین خاطر است که موفقیت متیسیاهو نه تنها از نطر موسیقیائی شگفتانگیز است بلکه از نظر قومی نیز عجیب است.
آقای کلیفا سنه Kelefa Sanneh منتقد موسیقی پاپ روزنامه نیویورک تایمز موسیقی تقلیدی و نه چندان دلانگیز متیسیاهو را شایسته موفقیتی که کسب کرده است نمیداند.
موفقیت متیسیاهو، طلبه یهودی و بنیادگرا، در اجرای موسیقی رگی، در واقع موفقیت یک فرمول بازاریابی ابتکاری است، ولی وقتی خوب به آن گوش بدهیم، به قول منتقد نیویورک تایمز، این سئوال مطرح میشود که چرا تا به حال کسی به فکر این نیفتاده بود که مفاهیم بنیادگرائی یهودی را با موسیقی رگی قاطی کند، زیرا این موسیقی شباهت زیادی به موسیقیای داردکه در مراسم کارباخ شول در محله شمالغربی پارک شهر نیویورک توسط خاخامهای سیاهپوش یهودی عرضه میشود.
منتقد نیویورک تایمز مینویسد به یقین متیسیاهو اولین ستاره موسیقی رگی نیست که در باره کوه صهیون میخواند اما او شاید اولین خواننده رگی است که واقعا کوه صهیون دیده است. از نظر آقای کلیفا سنه، از عجایب کار متیسیاهو، سفیدپوست بودن او و گروه سه نفری نوازندگان همراه او و سفید بودن تقریبا تمامی علاقمندان او در کنسرت دوشنبهشب است اما این منتقد میافزاید خوب که دقت کنیم میبینیم او متیسیاهو اولین هنرمند سفید پوستی نیست با تقلید از یکی از سنتهای موسیقی سیاهان شهرت و محبوبیت مییابد.