لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۱:۴۷

مناسبات ایران و آمریکا از دید «کنت پولک» کارشناس موسسه «بروکینز» و نویسنده کتاب «معماي ايراني»


(rm) صدا | [ 8:55 mins ]
کنت پولک، کارشناس خاورمیانه در موسسه مطالعاتی بروکینز و مولف کتاب «معماری ایران» در مصاحبه با رادیوفردا می گوید: ايران براي ايالات متحده از جهات مختلف يک کشور پيچيده است. پولک در این کتاب اشغال احتمالی ایران را اشتباه می خواند ولی می نویسد دولت ایران است که سرانجام در باره عدم مداخله نظامی آمریکا تصمیم باید بگیرد. پولک به رادیوفردا می گوید: فکر مي کنم کاملا امکان دارد که رژيم ايران بتواند منافع خود را ببيند و بر اين پايه تصميم گيري کند. وی می افزاید: يکي از مشکلات عمده غرب در سال هاي دهه 90 اين بود که پيام هاي مبهم و درهم و برهمي به ايران مي رسانديم، که به ايران اجازه مي داد که فکر کند مجبور نيست کارهايي را که آمريکا و اروپا دوست ندارند، کنار بگذارد. علي سجادي (راديو فردا): شروع دوره دوم رياست جمهوري اسلامي جرج بوش، جايگزيني کولين پاول وزير امور خارجه آمريکا با کانداليزا رايس، مشاور پيشين امنيت ملي آمريکا و کندي روند مذاکرات اتمی ايران و اتحاديه اروپا درباره برنامه هاي هسته اي ايران، بار ديگر بحث سياست آمريکا در قبال ايران و احتمال حمله نظامي به ايران را مطرح کرده است. اخيرا کتابي تحت عنوان معماي ايراني به قلم کنت پولک تحليلگر موسسه پژوهشي بروکينز و کارشناس مسائل خاورميانه و خليج فارس منتشر شده است که به اختلاف هاي ايران و آمريکا مي پردازد. مريم احمدي (راديو فردا): کنت پولک علاوه بر کتاب و مقاله هاي متعددي که درباره مسائل خاورميانه منتشر کرده، در دولت جرج بوش پدر و دولت بيل کلينتن به عنوان تحليلگر مسائل منطقه اي فعاليت داشت. در مصاحبه با وي ابتدا مي پرسم براي آشنايان با مسائل ايران و اختلاف ديرينه اين کشور با آمريکا ديدن عنوان کتاب معماي ايراني شايد پيش از هر چيز اين سئوال را مطرح مي کند که آيا در کتاب راه حلي را هم ارائه داده ايد؟ آقاي پولاک مي گويد: کنت پولک: کاش اينطور بود، اما فکر مي کنم انتخاب اين عنوان براي کتاب به اين دليل بود که ايران براي ايالات متحده از جهات مختلف يک کشور پيچيده است، به اين معنا که براي آمريکايي ها بسيار مشکل است که ايران را از جنبه هاي مختلف درک کنند. در عين حال ايران براي آمريکا يک معضل پيچيده است از جهت اختلاف هايي که بين دولت هاي ايران و آمريکا وجود دارد. اين اختلاف ها ظاهرا راه حل آساني ندارند. اميدوارم کتاب من کمکي باشد براي حل اولين معما. کمک به آمريکايي ها براي شناخت بهتر ايران و اين که ايراني ها چه نگرشي نسبت به مناسبت ايران و آمريکا دارند. اما در مورد مشکل دوم، راه حلي ارائه مي کنم که راه حل خودم است، اما مطمئن نيستم که مشکل حل شود، چون اختلاف بين ايران و آمريکا بسيار عميق است. م.ا.: مي پرسم شما در کتابتان مي گوئيد: اشغال ايران يک اشتباه جدي است. از سويي ديگر مي گوييد تصميم به عدم مداخله نظامي درواقع تصميمي است که ايران بايد بگيرد. در عين حال رژيم ايران را از نظر اداره کشور ناکارآمد و از نظر ايدئولوژيکي غير عملي توصيف مي کنيد. چطور انتظار داريد رژيمي که اينگونه توصيف مي کنيد، تصميمي بگيرد که با مجموعه استدلال هاي شما همخواني داشته باشد. کنت پولک: من در دوران خدمتم براي سازمان هاي ناکارآمد متعددي کار کرده ام. فکر مي کنم صرفا به اين دليل که سازماني ناکارآمد است نمي توان گفت که اصلا عملکردي ندارد. فکر مي کنم اين کاملا روشن است که رژيم ايران کار مي کند، گرچه مشکلات خود را هم دارد. مشکلاتي که هر ايراني ممکن است بگويد کاش وجود نمي داشت، کاش روند اوضاع اينچنين نبود. مثلا وقتي به اقتصاد ايران نگاه کنيد مي بينيد نقش بنيادها در اقتصاد ايران کاملا زيانبار است، اما اين يک واقعيت است. اين باز به آن معنا نيست که ايران اقتصاد ندارد يا اقتصادش کاملا در هم شکسته است. مشکلاتي وجود دارد، اما دارد به حيات خود ادامه مي دهد. در مورد فرايند تصميم گيري هم فکر مي کنم گرچه برخي مواقع ناکارامد است، برخي اوقات هم تصميم گيري ها بسيار هوشمندانه است و من هرگز هوش تصميم گيرنده هاي ايراني را دست کم نمي گيرم. بنابراين فکر مي کنم کاملا امکان دارد که رژيم ايران بتواند منافع خود را ببيند و بر اين پايه تصميم گيري کند. فکر مي کنم براي آمريکا و متحدانش هم مهم است که پيامد تصميم هاي مختلف و بالقوه ايران را کاملا شفاف و روشن کند. همانطور که در کتاب گفتم، يکي از مشکلات عمده غرب در سال هاي دهه 90 اين بود که پيام هاي مبهم و درهم و برهمي به ايران مي رسانديم. از يکسو آمريکا و کشورهاي اروپايي مي گفتند حمايت از تروريسم، مخالفت با روند صلح، برنامه توليد سلاح هاي هسته اي را متوقف کنيد و در همان حال شرکت هاي اروپايي و دست کم تا سال 1996 شرکت هاي آمريکايي به طور مستمر با ايران کار مي کردند و مي کوشيدند روابط خوبي با ايران داشته باشند و اين به ايران اجازه مي داد که فکر کند مجبور نيست کارهايي را که آمريکا و اروپا دوست ندارند کنار بگذارد. م . ا : در ادامه مي پرسم آيا راه ديگري حل معما اتکا به اروپا است؟ کنت پولارک: من فکر مي کنم بهترين راه حل براي آمريکا و ايران آن است که بنشينند درباره همه اختلاف ها گفتگو کنند. بخش آخر کتاب من که درباره آينده است، از يک سياست سه جانبه صحبت مي کند. نخستين آن که من اميدوارم سياست عملي ما باشد از آمريکا و ايران مي خواهد بنشينند و درباره همه اختلاف هايشان گفتگو کنند. در اين گفتگوها آمريکا بايد دست از تحريم ها عليه ايران بردارد و ادعاهاي ايران عليه واشنگتن که از زمان شاه باقي مانده را حل و فصل کند، به ايران تضمين هاي امنيتي بدهد و نگراني هاي بر حق امنيتي ايران را بپذيرد و در ازاي آن دولت ايران هم از پشتيباني از تروريست دست بردارد، ساخت جنگ افزارهاي هسته اي را متوقف سازد و با روند صلح خاورميانه مخالفت نکند و به شيوه اي اين اقدام ها را انجام دهد که آمريکا مطمئن شود رژيم ايران به آنها پايبند خواهد بود. اين بهترين گزينه است، اما اگر عملي نباشد، با توجه به اين که دولت بوش در حال حاضر علاقه اي به نزديک شدن به ايران ندارد، رژيم ايران هم همينطور. اما اگر جو عوض شود و دست کم دولت آمريکا به نزديکي با ايران تمايل نشان دهد، اما رژيم ايران هنوز بي ميل باشد، نظير آنچه در دولت بيل کلينتن روي داد، آمريکا بايد به متحدان اروپايي تکيه کند و موضع مشترکي در قبال ايران در پيش بگيرد و براي ايران اين نکته را کاملا روشن سازد که دو راه پيش روي آن دولت باز است. يکي راهي که ايران با جامعه بين المللي همکاري کند، از تروريسم حمايت نکند، برنامه جنگ افزارهاي هسته اي را تعطيل کند و دست از مخالفت با روند صلح خاورميانه بردارد و در ازاي آن غرب يعني اروپا، ژاپن و آمريکا همگي در مقابل ايران بسيار سخاوتمندانه عمل کنند و منافع اقتصادي و سياسي مورد نظر ايران را تامين کنند. اما اگر ايران ميلي به همکاري با جامعه بين المللي نشان ندهد و در مسمير کنوني گام بردارد، بايد مجازات ها اعمال گردد. مجازات هاي بسيار شديد سياسي و اقتصادي بايد اعمال شود تا روشن گردد که ايران بايد به خاطر رويارويي با جامعه بين المللي بهايي بپردازد. م . ا : پيش از اين کتاب، کنت پولارک کتابي در رابطه با عراق نوشته بود تحت عنوان طوفان تهديد. مي پرسم شما در آن کتاب در مقايسه با ايران کمتر محتاط بوده ايد. آيا ماجراهاي عراق شما را در تحليل هايتان در کتاب اخير محتاط تر کرده است؟ کنت پولارک: بله، به طور قطع، چون آن کتاب را تنها بر پايه اطلاعات جامعه اطلاعاتي آمريکا ننوشتم. اطلاعات جامعه اطلاعاتي اسرائيل، ايران، بريتانيا و آلمان همه اينها بر اين باور بودند که عراق دارد به سرعت جنگ افزارهاي هسته اي را توليد مي کند. مجازات ها و بازرسي ها هم تاثير چنداني در متهم کردن صدام به اين که جنگ افزارهاي هسته اي را در اختيار دارد نداشت. آن اطلاعات آشکارا نادرست از آب درآمد. ما پس از پايان جنگ عراق متوجه شديم صدام به سرعت روي توليد جنگ افزارهاي هسته اي کار نمي کرد و بر خلاف باور آن زمان او بسيار از دستيابي به آن جنگ افزارها دور بود و من متوجه شدم اشتباهات دستگاه هاي اطلاعاتي ما بسيار زياد بوده. در اين باره که صدام در حال دستيابي به سلاح هاي هسته اي است و اکنون بسيار محتاط هستم در اين باره که آيا ايران اين برنامه را دارد و چقدر در اين راه پيش رفته. سازمان بين المللي انرژي اتمي درباره ايران و برنامه هسته اي ايران خيلي چيزها را افشا کرده. دولت ايران هم علنا اعلام کرده است در زمينه غني سازي اورانيوم پيشرفت کرده است. همه اين ها من را متقاعد کرده که ايراني ها دارند براي دستيابي به قابليت تسليحات هسته اي تلاش مي کنند. با اين همه بسيار محتاط هستم که در ارزيابي خود بگويم آنها تا کجا پيش رفته اند و در کجاي فرايند هستم. م . ا : کنت پولارک در جمع بندي درباره کتاب معماي ايراني مي گويد: کنت پولارک: براي خواننده آمريکايي فکر مي کنم کتاب معماي ايراني يک تاريخچه و پيش درآمدي است به مشکلاتي که مناسبات ايران و آمريکا را تيره کرده است و در علين حال ارائه دهنده راهي است براي حرکت به پيش و حل معمايي که 50 سال است با آن روبرو هستيم و اميدواريم که کتاب براي ايراني ها هم جالب باشد، چرا که معتقدم بسياري از ايراني ها هم با مطالبي نه تنها در مورد کشور خودشان، بلکه در رابطه با آمريکا و نگرش آمريکا نسبت به ايران آشنا خواهند شد، چون درواقع فکر مي کنم بسياري از ايراني ها نگرش آمريکا نسبت به ايران را کاملا درک نمي کنند. به نظر من يکي ديگر از راه حل هاي اين معما آن است که ايراني ها هم آمريکا را بهتر درک کنند.
XS
SM
MD
LG