(rm) صدا | [ 10:48 mins ]
يکي از دگرگوني هاي عمده اي که با استقرار جمهوري اسلامي در ايران در مناسبات خارجي ايران پديد آمد، در پيش گرفتن سياست اسرائيل ستيزي و پشتيباني از فلسطينيان بود. البته کشورهاي مسلمان به طور عام و کشورهاي عرب به طور خاص با اسرائيل سر ناسازگاري داشتند، اما رهبر انقلاب اسلامي اعلام کرد که ايران به کمتر از نابودي کامل اسرائيل رضايت نخواهد داد. همين سياست در کنار يکي ديگر از اصول مورد باور رهبران انقلابي در تهران يعني صدور انقلاب به چهارگوشه جهان به حمايت ايران از گروه هاي ضد اسرائیلي در لبنان و در سرزمين هاي فلسطيني انجاميد. حمايتي که در نتيجه آن جمهوري اسلامي متهم به پشتيباني از تروريسم شد. ايران اين اتهام را رد مي کند و گروه هاي فلسطيني و لبناني را تروريسم به شمار نمي آورد. (مهدي خلجي -- اردوان نیکنام ) فريبا مودت (راديو فردا): نسبت دادن اتهام تروريسم به حزب الله لبنان از دو زاويه صورت مي گيرد، يکي از اين چشم انداز که اسرائيل دولتي مشروع است و هرگونه مبارزه با آن در چارچوب تروريسم قرار مي گيرد و ديگري مساله قتل افراد غير نظامي به دست گروه هايي مانند حزب الله است. سيد محمد حسين فضل الله مرجع تقليد شيعيان در لبنان و رهبر معنوي آنان در گفتگو با راديو فردا باور دارد مقاومت در برابر اسرائيل نه تنها مصداق تروريسم نيست، که کاملا مشروع است.
محمد حسين فضل الله: ما اعتقاد نداريم که حزب الله در لبنان گروهي تروريستي باشد، بلکه گروهي است که عليه يک نظام سلطه جو مبارزه مي کند، گروه هاي مانند جهاد اسلامي و حماس در فلسطين همان کاري را مي کنند که فرانسوي ها و ديگر اروپايي ها در زمان اشغال نازي انجام دادند. آنها عليه اشغال کشورشان مي جنگند. آيا مي شود گفت: فرانسوي هايي که عليه نازي ها نبرد کردند تروريست بودند؟ چه فرقي ميان اينها و آنها است، هر دو از آزادي کشورشان دفاع مي کنند.
مهدي خلجي (راديو فردا): در بهار سال 62 سفارت آمريکا در بيروت منفجر و کاملا ويران شد و به مرگ شماري از آمريکايي ها انجاميد. چندي بعد مقر تفنگداران آمريکايي در نزديکي فرودگاه بيروت هدف انفجار قرار گرفت و 241 سرباز آمريکايي در آن کشته شدند. دولت ايالات متحده آمريکا گروه حزب الله را که برخوردار از حمايت ايران مي داند، مسئول اين انفجارها و نيز به گروگان گرفتن دهها خارجي و از جمله چند آمريکايي اعلام کرد. گروهي به نام جهاد اسلامي مسئوليت انفجارها را به عهده گرفت و حزب الله لبنان رسما دست داشتن در اين رشته انفجارها را رد کرد.
ف . م : آمريکا باور دارد گروه جهاد اسلامي واقعيت خارجي ندارد و در حقيقت نقابي است که تحت پوشش آن حزب الله عمليات تروريستي انجام مي دهد. سيدحسن نصرالله رهبر حزب الله در اين باره به فريد اصاف، کارگردان فيلم مستندي درباره تاريخ حزب الله گفت:
صداي سيد حسن نصرالله: حقيقت اين است که سازمان هايي مانند جهاد اسلامي وجود خارجي دارند و افرادي دارند که مسئوليت اين سازمان ها را به عهده دارند و اين سازمان ها برنامه و اهداف خود را دارند که در بسياري موارد ممکن است با برنامه حزب الله فرق کند. آنها به طور مستقل تصميم مي گيرند و سازماندهي محدودي دارند، چون مانند حزب الله چندان گسترده نيستند.
م . خ : با اين همه گري سيک، استاد روابط بين الملل و جانشين مدير موسسه خاورميانه در واشنگتن ايران را مسئول پيدايش گروهي مي داند که از نظر او در داخل خاک اسرائيل عمليات تروريستي انجام مي دهد.
گري سيک: ايران عمدتا خالق حزب الله لبنان شناخته مي شود که افزون بر مبارزه با اسرائيل در مرزهاي جنوبي لبنان، به طور گسترده اي متهم به انجام عمليات تروريستي در داخل اسرائيل است. ايران همچنين با حماس، جهاد اسلامي و گروه هاي ديگري که در منطقه فلسطيني فعالند، مرتبط دانسته مي شود، بنابراين برخي از ناظران به درستي باور دارند که ايران بيش از هر سازمان يا کشور ديگري در مديريت، سازماندهي و پشتيباني از فعاليت هاي تروريستي در مناطق فلسطيني مسئول است.
ف . م : اما آنچه ايران رسما نفي نمي کند، موضوع کمک عمده به تاسيس و شکل گيري حزب الله لبنان است. طلال عطريسي مدير بخش تاريخ دانشگاه لبنان به راديو فردا مي گويد: حتي کمک نظامي جمهوري اسلامي به حزب الله موضوعي قابل انکار نيست، اما به نظر مي رسد اکنون حزب الله از نظر نظامي تا اندازه اي خودکفا شده و به ياري ايران نيازي ندارد.
طلال عطريسي: ما مي دانيم که ايران از حزب الله در همه سطوح حمايت مي کند، شايد نتوانيم شيوه هاي اين حمايت را دقيقا مشخص کنيم يا بگوييم ايران چگونه و چه اندازه سلاح به حزب الله مي دهد، اما مي دانيم که بازار تسليحاتي در جهان به روي همه باز است و هر کس پول بيشتر بدهد، مي تواند اسلحه به دست آورد، حتي در داخل اسرائيل فروشندگان اسلحه هستند که به جريان هاي انتفاضه و ديگران اسلحه مي فروشند، بنابراين هر کس پول دارد مي تواند اسلحه بخرد و فکر نمي کنم ايران تنها منبع تسليحاتي براي حزب الله باشد که نتوان از آن بي نياز شد.
م . خ : ديدگاه رسمي حزب الله هم مبني بر بي نيازي نظامي از جمهوري اسلامي است. نواف الموسوي مسئول روابط بين المللي حزب الله لبنان به راديو فردا چنين مي گويد:
نواف الموسوي: آنچه لبناني ها در شرايط کنوني به آن نياز دارند، حمايت سياسي و معنوي است. دولت آمريکا که به طور جانبدارانه از اسرائيل دفاع مي کند، بارها حزب الله را به تروريسم متهم کرده است و به همين دليل حمايت ايران و سوريه از لبنان اهميت دارد. اما از نظر تسليحاتي حزب الله از نظر نظامي از ايران بي نياز است و زرادخانه هاي اسلحه اي که در لبنان است، ما را از کمک تسليحاتي ايران بي نياز مي کند.
م . خ: مساله اصلي اسرائيل است و اگر جمهوري اسلامي حامي حزب الله باشد، طبيعي است که به گروه هاي مسلح فلسطيني نيز کمک کند. طلال سلمان، سردبير روزنامه السفير در بيروت به راديو فردا درباره تفاوت حمايت ايران از حزب الله و کمکش به گروه هاي فلسطيني مي گويد:
طلال سلمان: هر مقاومتي شرايط خودش را دارد. لبنان از نظر موقعيت جغرافيايي به سوريه پيوسته است و از نظر انتقال سلاح و نيروهاي نظامي و آموزش دهنده براي ايران اين امکان وجود دارد که به حزب الله کمک کند. اين از نظر عملي ممکن است. اما در فلسطين اين امر دشوار است. روشن است که ايران از گروه هاي نظامي در فلسطين حمايت سياسي مي کند و همينطور اشکال ديگر حمايت که شايد ما نمي توانيم ببينيم. ولي فکر مي کنم حتي امروزه هم رابطه اي منظم ميان ايران، حزب الله و گروه هاي مقاومت فلسطيني وجود دارد.
ف . م : جمهوري اسلامي ايران دولت اسرائيل را به رسميت نمي شناسد. آيت الله خميني گفت: اسرائيل بايد از صفحه روزگار محو شود، در نتيجه دولت هاي غربي باور دارند سياست ايران در قبال مساله اسرائيل مانعي عمده بر سر راه پيشرفت روند صلح است. ياسر عرفات رهبر درگذشته تشکيلات فلسطيني از نخستين شخصيت هايي بود که پس از پيروزي انقلاب بي درنگ به ايران و نزد رهبري روحاني آن آيت الله خميني آمد و حتي بسياري از کودکاني که در آن سال ها به دنيا مي آمدند، نام ياسر بر آنها ناميده مي شد. اما از زماني که ياسر عرفات وارد مذاکرات صلح شد، روابط ايران با او به تيرگي گراييد.
م . خ: تفاوت اصلي ايران با بسياري از دولت ها و گروه هاي مخالف اسرائيل آن است که جمهوري اسلامي به نابودي کامل اسرائيل باور دارد، اما هم پيمانان ايران در منطقه مانند سوريه و نيز گروه هاي ميانه روي فلسطيني موضع انعطاف پذيرتري در برابر دولت اسرائيل دارند. از همين رو است که پاتريک کلاوسن مي گويد: تروريسم براي ايران يک ابزار استراتژيک است.
ف.م: در عين حال شايد امروزه سخن گفتن از کمک نظامي مستقيم جمهوري اسلامي به گروه هاي فلسطيني و لبناني آسان و قابل اثبات نباشد. بيشتر نگراني ها شايد آنگونه که کنث کتمن، تحليلگر ارشد خاورميانه در سرويس پژوهشي کنگره آمريکا مي گويد، از حمايت ايران از گروه هاي نظامي در کشورهاي ديگر از جمله عراق باشد.
کنث کتمن: دولت آمريکا ايران را فعال ترين کشور حامي تروريسم مي داند، هرچند بايد گفت بسياري از گروه هايي که ايران از آنها حمايت مي کند، از جمله حزب الله لبنان اخيرا کمتر فعال بودند، اما نگراني بسياري در حال حاضر اين است که ايران از گروه هايي در جنوب عراق پشتيباني مي کند که ممکن است نهايتا بخواهند يک دولت بسيار سختگير و غير دموکراتيک اسلامي برپا کنند که الگوي آن جمهوري اسلامي باشد.
