لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۲:۲۱

تلاش ایران برای خروج از انزوای بین المللی: برنامه دیپلماسی اقتصادی سال 1384


(rm) صدا | [ 3:29 mins ]
در سال 1384 خورشیدی نیز همچون سال گذشته، خارج شدن از انزوا هدف عمده دیپلماسی اقتصادی ایران است. انزوای ایران عمدتا ناشی از تنش در روابط جمهوری اسلامی با آمریکا سرچشمه می گیرد. قیمت بالای نفت در سال 183 و تعادل حساب های خارجی کشور، سبک بودن بار بدهی های خارجی و برخورداری از ارز کافی برای تامین 35 میلیارد دلار واردات رسمی، دامنه مانور تهران را در صحنه بین المللی به گونه ای چشمگیر افزایش داد. اما جمهوری اسلامی نتوانست در روابط اقتصادی ساختاری خود با دنیای خارج، تحولی قابل ملاحظه به وجود آورد. تلاش برای پیوستن با سازمان تجارت جهانی و مذاکرات با اروپا نیز در سال 1383 به نتیجه نرسید. فریدون خاوند (رادیو فردا): دیپلماسی اقتصادی ایران در سال تازه خورشیدی کم و بیش با همان دشواری های سال های گذشته روبرو است که، مهم ترین آنها، منزوی بودن در شماری از عرصه های بازرگانی، صنعتی و مالی بین المللی است. این انزوا، که عمدتا از تنش های موجود در روابط جمهوری اسلامی با ایالات متحده آمریکا سرچشمه می گیرد، روابط اقتصادی ایران را هم با قطب های بزرگ جهانی و هم با قدرت های منطقه ای، به شدت آسیب پذیر کرده و بر منافع دراز مدت کشور سنگینی می کند. فرصت بزرگی که طی چند سال گذشته، از جمله 1383، ایران از آن برخوردار شد و به احتمال فراوان در سال جاری خورشیدی نیز ادامه خواهد یافت، رونق بازار نفت بود. تعادل حساب های خارجی کشور، سبک بودن بار بدهی های خارجی و برخورداری از ارز کافی برای تامین 35 میلیارد دلار واردات رسمی، دامنه مانور تهران را در صحنه بین المللی به گونه ای چشمگیر افزایش داد و ایران را به بازاری نسبتا مهم و شریکی قابل اطمینان بدل کرد. از سوی دیگر حجم سرمایه گذاری های مستقیم خارجی در ایران نیز افزایش یافت، البته در سطحی بسیار کمتر از آنچه در کشور های مشابه دیده می شود. در عوض، جمهوری اسلامی نتوانست در روابط اقتصادی ساختاری خود با دنیای خارج، تحولی قابل ملاحظه به وجود آورد. وتوی ایالات متحده، همچون گذشته راه را بر طرح تقاضای عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت سد کرد، تا جایی که برخی از تکنوکرات های ارشد جمهوری اسلامی پیشنهاد می کنند تهران فعلا باید به ارائه طرح الحاق منطقه آزاد قشم به این سازمان، قناعت کند. از سوی دیگر در سالی که گذشت، مذاکرات جمهوری اسلامی بر سر انعقاد قرار داد بازرگانی و همکاری با اروپا نیز به جایی نرسید. در آخرین روز های سال 1383، مسئولان جمهوری اسلامی برگزاری نشست وزیران «اوپک» را در ایران، آنهم پس از سه دهه، یک پیروزی برای دیپلماسی نفتی خود به شمار آوردند. با اینهمه نشست اصفهان نیز به فرصتی تازه برای فدرتنمایی عربستان سعودی بدل شد و حتی به تهران امکان نداد از حق خود برای دستیابی به پست دبیرکلی «اوپک» سخن بگوید. به رغم تلاش برای تحقق آنچه در ادبیات جمهوری اسلامی «تعامل با خارج» نام گرفته، محمد خاتمی دشواری های عمده دیپلماسی اقتصادی ایران را برای جانشین خود به ارث می گذارد.
XS
SM
MD
LG