لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۰۷

بررسی بحران اتمی ایران و سیاست آمریکا در کنفرانس مرکز تحقیق وبررسی مسائل ایران: مصاحبه با منصورفرهنگ و پتریک کلاوسن


(rm) صدا | [ 13:00 mins ]
در همایش امسال مرکز تحقیق و بررسی مسائل ایران CIRA که در دانشگاه وایدنر شهر چستر پنسیلوانیا تشکیل شد، در پانلی که به بررسی بحران هسته ای ایران اختصاص داشت، پتریک کلاوسن، معاون موسسه تحقیقاتی واشنگتن برای سیاستگذاری در امورخاور نزدیک بود و منصور فرهنگ، استاد علوم سیاسی کالج بنینگتون در شهر بنینگتن ایالت ورمانت. منصور فرهنگ در مصاحبه با رادیوفردا می گوید مشکل اساسی برنامه هسته ای ایران سیاسی است و از زبان حقوقی و تکننیکی برای تبیین یا درک آن فرار از واقعیت است. پتریک کلاوسن، می گوید این پرسش که کی ایران به قدرت هسته ای تبدیل می شود سئوال سیاسی است زیرا ایران موقعی به قدرت هسته ای تبدیل خواهد شد که دیگران به آن به چشم قدرت هسته ای نگاه کنند. فریبا مودت (رادیوفردا): فعالیت های هسته ای ایران همچنان موضوع روز است. در همایش سالانه مرکز تحقیق و بررسی مسائل ایران CIRA که در این هفته در آمریکا برگزار شد، بخش مربوط به بررسی جنبه های گوناگون فعالیت های ایران توجه بسیاری از شرکت کنندگان را به خود جلب کرد. امیر مصدق کاتوزیان فرستاده ویژه رادیوفردا به این کنفرانس در گزارش خود با یک تحلیلگر آمریکائی و یک استاد ایرانی دانشگاه مصاحبه کرده است. امیر مصدق کاتوزیان (گزارشگر ویژه رادیوفردا در کنفرانس سیرا): از جمله شرکت کنندگان در همایش امسال مرکز تحقیق و بررسی مسائل ایران که در پانلی به بررسی مسئله هسته ای ایران پرداختند، پتریک کلاوسن Patrick Clawson معاون deputy director و پژوهشگر موسسه تحقیقاتی واشنگتن برای سیاستگذاری در امور خاورنزدیک The Washington Institute for Near East Policy بود و منصور فرهنگ، استاد علوم سیاسی کالج بنینگتن Bennington در شهر بنینگتن از ایالت ورمانت Vermont آمریکا). سخنرانان این پانل از جمله روی این پرسش ها دست گذاشتند. آیا ایران حق دستیابی به انرژی هسته ای را دارد؟ ایران چه هنگام به قدرتی هسته ای تبدیل خواهد شد. مسئله هسته ای ایران در مذاکره با اروپا حل خواهد شد یا در مذاکره با آمریکا؟ و بعد سیاسی مسئله هسته ای ایران اکنون عمده تر است یا بعد حقوقی و فنی آن؟ در پایان این پانل، سخنرانان در گفتگو با رادیوفردا با دادن پاسخ به این پرسش آخر حرف خود را آغاز کردند. منصور فرهنگ استدلال کرد که سیاست در این باره حرف آخر را خواهد زد. منصور فرهنگ (استاد کالج بنینگتن ایالت ورمانت، آمریکا): مشکل اساسی برنامه هسته ای ایران سیاسی است. به این معنی که از زبان حقوقی و از زبان تکنیکی، تکنولوژی، استفاده کردن برای درک این مسئله یا یافتن راه حل برای این مسئله، این نوعی فرار از واقعیت است. به این دلیل در حال حاضر تکنولوژی هسته ای به آن درجه ای پیشرفته که هر کشور که توانائی تولید انرژی هسته ای داشته باشد، برای مقاصد صلحجویانه، آن کشور، بالقوه توانائی ساختن بمب هسته ای را هم دارد. خصوصا وقتی آن کشور می تواند غنی سازی اورانیوم را به طور کامل یعنی هم معادن اورانیوم را داشته باشد یعنی هم پروسه غنی سازی را صددرصد در کنترل خودش داشته باشد، به اصطلاح سیکل (چرخه) سوخت. برای اینکه تولید اورانیوم غنی شده برای به کار انداختن راکتورهای اتمی دقیقا همان پروسه ای است که برای اورانیوم به اندازه کافی غلیظ برای ساختن بمب می آید. چون به موازات این موضوع در ایران یک صنعت موشکی هم درست شده، یعنی موشک شهاب ایران می تواند تا حدود یکهزار و 500 کیلومتر بزند، یعنی اگر ایران حتی یک بمب هسته ای بسیار ابتدائی هم بسازد، باز می تواند تمام مراکز جمعیت خاورمیانه را زیرپوشش داشته باشد. ا.م.ک.: به نظر پتریک کلاوسن، پژوهشگر نزدیک به کاخ سفید و سخنران دیگر همایش سالانه CIRA هم عمدتا سیاسی است. پتریک کلاوسن (پژوهشگر موسسه واشنگتن برای سیاستگذاری خاورنزدیک): این پرسش که کی ایران به قدرتی هسته ای تبدیل می شود، سئوالی فنی نیست. سئوالی سیاسی است. چون ایران موقعی به قدرت هسته ای تبدیل خواهد شد که دیگران به آن به چشم قدرتی هسته ای بنگرند. حتی اگر هرگز اعلام نکرده باشد که دارای سلاح هسته ای است. مورد اسرائیل را نگاه کنید. اسرائیل هیچ وقت اعلام نکرده دارای سلاح هسته ای است اما همه به گونه ای رفتار می کنند که انگار اسرائیل دارای چنین سلاح هائی است چون حتم دارند در واقع چنین سلاح هائی دارد و ایران ممکن است روزی در این وضعیت قرار گیرد که دیگران به آن به چشم قدرتی هسته ای بنگرند. در چنین وضعیتی ایران به قدرتی هسته ای تبدیل خواهد شد حتی اگر ندانید آیا ایران توان هسته ای دارد یا نه. ا.م.ک.: به همین دلایل سیاسی، به گفته پتریک کلاوسن تحلیلگر آمریکائی مسائل ایران، پاسخ جامعه جهانی به این سئوال که آیا مطابق پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای، ایران دارای حق دستیابی به توان صلح آمیز هسته ای است، ممکن است با پاسخی که ایران به این پرسش می دهد، یکسان نباشد. پتریک کلاوسن: پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای می گوید کشور ها حق دستیابی به توان هسته ای را دارند اگر مفاد این پیمان را در باره اعلام کردن فعالیت های خود رعایت کنند. ایران تصدیق کرده است که برای هجده سال فعالیت های هسته ای خود را از چشم اژانس بین المللی انرژی هسته ای پنهان نگاه داشته است. بنابراین این ادعای ایران ک حق دارد به انرژی هسته ای دست یابد، بی پایه است. پیمان مذکور می گوید اگر در عمل صادق باشید می توانید به توان هسته ای دست یابید. ایران در فعالیت های خود صداقت نداشته است. ا.م.ک.: اگر به راستی مسئله هسته ای ایران مسئله ای سیاسی است، کلید حل آن را در کجا باید یافت؟ منصور فرهنگ استاد علوم سیاسی در آمریکا می گوید راه حل را در مذاکره مستقیم ایران با آمریکا باید جست. منصور فرهنگ: تنها راه حل مسالمت جویانه این مسئله، مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا است. چرا؟ برای اینکه مشوق هائی که می توانند ایران را وادار بکند یا حداقل متقاعد کند که موضع خود را عوض کند و بگوید در حال حاضر این مشوق ها می تواند نتایج مثبتی به من بدهد که من فغلا این غنی سازی اورانیوم برای مدت نامحدودی برای ده سال مثلا به تعلیق در می آورم، یکی گرفتن گارانتی های امنیتی است که فقط آمریکا می تواند بدهد. برداشتن همه تحریم های اقتصادی است که فقط آمریکا می تواند بدهد، و اجازه دادن به ایران برای ملحق شدن به سازمان تجارت جهانی است و دیگر گروه ها و سازمان های اقتصادی دنیا است. این خواسته ها را، این مشوق ها را اروپائی ها نمی توانند به ایران بدهند بنابراین مذاکرات اروپا و ایران حتی اگر از نظر انتزاعی و تئوری بتواند به مرحله مثبتی برسد نمی تواند نتیجه ملموس و مشخصی برای ایران داشته باشد تا زمانی که آمریکائی ها وارد مذاکره دو جانبه با ایران بشوند. در این جا این سئوال پیش می آید که آیا دولت بوش علاقمند است که ایران از حرکت در جهت به دست آوردن توانائی برای ساختن بمب منصرف بکند و برای انجام این کار حاضر است که مشوق های لازم را به ایران بدهد و یا اینکه دولت بوش دارد از مسئله اتمی استفاده می کند برای ادامه تقابل و امکان تغییر رژیم در ایران. این ابهام در موضع دولت بوش وجود دارد به این دلیل که در میان نخبگان سیاست خارجی آمریکا حتی بسیاری از عناصری که در این دولت هستند، هر دو موضع وجود دارد. و اینکه سرانجام در کدام جهت پیش می رود، این را آینده می تواند بگوید. ا.م.ک.: پتریک کلاوسن تاکید را بر نزدیک شدن سیاست خارجی اروپا و آمریکا در قبال ایران از نیمه دوم سال میلادی گذشته به این سو می گذارد. پتریک کلاوسن: آمریکا و اروپا هر دو به این نتیجه رسیده اند که تنها با همکاری نزدیک با یکدیگر می توانند امیدوار باشند که ایران را متقاعد کنند با غرب به توافق برسد. و بنابراین، آمریکا و اروپا هر دو حتم دارند که همکاری شان با یکدیگر در باره این موضوع اساسی است و با اینکه تفاوت نظرهای زیاد در بسیاری از مسائل میان دو طرف وجود دارد، اما هر دو می دانند که باید این اختلافات را کنار بگذارند و در روش برخورد با ایران متحد یکدیگر باشند. ا.م.ک.: این تلقی پتریک کلاوسن، با برداشت منصور فرهنگ از روابط آمریکا و ایران تفاوت دارد. منصور فرهنگ: آقای پتریک کلاوسن به طور مشخص گفت که مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا امکان پذیر نیست برای اینکه اختلافات طرفین آن قدر موضوعات مختلف زیاد در آن هست که نمی تواند این مذاکرات به نتیجه نهائی، به نتیجه مثبت برسد برای متقاعد کردن ایران به منصرف کردن ایران از پیگیری مسئله هسته ای. موضع او یعنی تقابل. یعنی می خواهند بگویند اروپائی ها دارند تلاش می کنند از راه دیپلماتیک مسئله را حل بکنند وچون می دانند بدون شرکت خودشان این تلاش با شکست مواجه می شود، آخر سر می توانند بگویند دیپلماسی هم نتوانست راه به جائی ببرد، پس بنابراین باید پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع بدهیم. ا.م.ک.: اما پتریک کلاوسن می گوید یک راه برای اینکه پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع نشود وجود دارد. پتریک کلاوسن: آمریکا با بی میلی، آمادگی خود را نشان داد که این موضع اروپا را بپذیرد که ایران باید غنی سازی اورانیوم را کنار بگذارد و نباید به بازپردازش پلوتونیوم بپردازد. به عبارت دیگر، آمریکا با بی میلی پذیرفته که ایران دارای نیروگاه هسته ای باشد. چیزی که پرزیدنت کلینتون هیچگاه به پذیرش آن گردن نگذاشت. اما پرزیدنت بوش در عمل علامت داده که کمابیش در نهایت می پذیرد ایران نیروگاه هسته ای داشته باشد. ا.م.ک.:: علیرغم این گفته های پتریک کلاوسن در باره موضع رئیس جمهوری آمریکا در قبال ایران، منصور فرهنگ می گوید ایران در ارتباط با آمادگی برای مذاکره با آمریکا علائمی به آمریکا فرستاده که نادیده گرفته شده است. منصور فرهنگ: من فکر می کنم که ایران چراغ های سبز مختلفی به آمریکا داده برای این مذاکرات دوجانبه. خصوصا بعد از تغییر رژیم در افغانستان و تغییر رژیم در عراق. با اینکه ایران به این فکر است و صححیح هم فکر می کنند که در حال حاضر آمریکا ایران را تسخیر نخواهد کرد ولی تهدیدات آمریکا را جدی می گیرند حتی اگر این تهدیدها با بستن تنگه هرمز یا حتی اشغال بخشی از خوزستان یا بمباران کردن تاسیسات صنعتی و هسته ای و حتی پایگاه های نظامی ایران. این را جدی می گیرند ولی تاکنون من فکر می کنم این دولت بوش است که به چراغ سبز ایرانی ها جواب مساعد و مثبت نداده و من فکر می کنم زمامداران ایران قدرت را می فهمند. همانطور که آقای خمینی یک روزی گفت تحت هیچ عنوان با عراق صلح نمی کنیم و آخر سر هم وقتی دید ثبات رژیم و بقای رژیم مورد خطر است، پذیرفت. و یا همین هائی بودند که با کشورهای عربی اگر یادتان باشد عربستان سعودی را می گفتند از عراق بدتر است در حالیکه امروز ایران با همه کشورهای عربی اگر روابط حسنه نداشته باشد، کاملا روابط عادی دارد. بنابراین اگر ببینند که قدرت آمریکا می تواند حاکمیت این ها را مورد تهدید جدی قرار بدهد، حاضر به معامله کردن هستند ولی به ازای این، یک دستاورد می خواهند و همانطور که توضیح دادم این چیزهائی که آنها می خواهند اروپائی ها نمی توانند به آنها بدهند و فقط می تواند از واشنگتن بیاید. این واشنگتن است که بلاتنصمیم است و در ابهام زندگی می کند. ایرانی ها کمابیش علیرغم تمام شعارهائی که می دهند، به نظر من می دانند چی می خواهند. م.ک.ا.: منصور فرهنگ می افزاید برخورد ایران با ادامه تعلیق غنی سازی اورانیوم، و یا برعکس، از سرگیری آن، نشان خواهد داد آیا مسئله هسته ای ایران از طرق مسالمت آمیز قابل حل است یا نه. از سرگیری غنی سازی از دید هر دو شرکت کننده در پانل مرکز تحقیق و بررسی مسائل ایران موجب انزوای ایران خواهد شد و همچنین باعث تقابن بیشتر و رویاروئی جدی تر میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، اروپا، آمریکا و جامعه جهانی.
XS
SM
MD
LG