(rm) صدا | [ 11:45 mins ]
در برنامه چهارشنبه شب انتخابات 84، در مصاحبه با صادق زيباكلام تحليلگر سياسي در تهران و عباس صفايي فر روزنامه نگار و دبير انجمن دفاع از آزادي مطبوعات، راديو فردا به بررسي مواضع و ديدگاه هاي جناح هاي راست حكومت در انتخابات رياست جمهوري اسلامي مي پردازد. امير مصدق كاتوزيان (راديو فردا): تحليلگران دور از كرسي هاي قدرت جمهوري اسلامي عموما از فقدان آزادي و رقابت كافي در روند مبارزات انتخاباتي ايران سخن به ميان آوردند. از اين كه در گذشته شوراي نگبهان با استفاده از اصل نظارت استصوابي صلاحيت نامزدهاي مستقل و گاه نامزدهاي وفادار به نظام، اما منتقد را تاييد نكرده. از اين كه همين شورا با استناد به تفسير خود از قانون اساسي زنان را رجل سياسي به شمار نياورده و صلاحيت نامزدهاي زن را رد كرده و از اين كه اگر داوطلبي دين باور شيعه مذهب نباشد، حتي وارد صافي شوراي نگهبان هم نمي شود، چه برسد به اين كه از صافي آن بگذرد. با اين همه هشت سال پيش اعتقاد به وجود تفاوت هايي ميان برنامه انتخاباتي جناحي كه به اصلاح گرا معروف شد و برنامه تشكل هاي جناح راست سنتي چنان شوري را در ميان راي دهندگان برانگيخت كه عده از به ويژه زنان و جوانان را به گونه اي غيرمنتظره در حمايت از محمد خاتمي به پاي صندوق هاي راي آورد تا از جمله دست رد بر سينه علي اكبر ناطق نوري نامزد جناح راست سنتي بگذارند كه گمان مي رفت برنده حتمي انتخابات باشد. هم حضور بي سابقه راي دهندگان در دو انتخابات هفتم و هشتم رياست جمهوري و هم عدم حضوربسياري از آنان در انتخابات شوراها و مجلس هفتم مي تواند حاكي از درجه اهميتي باشد كه راي دهندگان براي برنامه هاي متمايز تشكل هاي سياسي در آستانه انتخابات قائل مي شوند يا نمي شوند. در گزارش ويژه روز چهارشنبه به بررسي برنامه تشكل هاي حامي جناح هاي اصول گرا، راست سنتي، راست ميانه نشسته ايم.
صادق زيباكلام تحليلگر سياسي در تهران با ويژگي برنامه هاي سياسي جناح اصول گرا آغاز مي كند، جناحي كه در پي پيروزي نامزدهاي عمدتا غيرمعمم، جوانتر و تحصيلگرده جمعيت آبادگران ايران اسلامي در تهران در دو انتخابات شوراها و مجلس هفتم بيش از يك سال است با اعتماد به نفس بر كرسي رياست جمهوري چشم دوخته است. صادق زيباكلام به راديو فردا مي گويد: مهمترين ويژگي سياسي آبادگران، ايثارگرايان و اصول گرايان اين است كه تبعيت مطلق از رهبر آيت الله خامنه اي دارند و به اين نه به عنوان يك تاكتيك و يك عمل سياسي، بلكه به عنوان يك تكليف شرعي و ديني نگاه مي كنند، نه از منظر سياسي، بلكه از منظر ايدئولوژيك. از لحاظ فرهنگي چندان به آزادي، دموكراسي، پلوراليسم، جامعه مدني و آنچه كه ما آنها را زيرمجموعه هاي جوامع دموكراتيك مي دانيم اعتقدا ندارند، بلكه بيشتر معتقدند امر شريعت، امر خدا بايد در كليه امور سياسي و اجتماعي و فرهنگي جاري باشد.
بر آنچه صادق زيباكلام گفت، عباس صفايي فر روزنامه نگار و دبير انجمن دفاع از آزادي مطبوعات درباره ويژگي برنامه اصول گرايان مي افزايد: در محورهاي سياسي و فرهنگي تكيه بر نگاه ارزشي و مباني اسلامي دارند. در حوزه داخلي رفاه اجتماعي و اقتصادي در حد نياز به ويژه در طبقات محروم سخن گفته مي شود و كلياتي از حرف هايي كه همواره در خصوص معيشت به زبان مي آورند.
پاره اي ديگر از تحليلگران سياسي به سابقه عضويت ايثارگران و برخي از اعضاي آبادگران در سپاه پاسداران و بسيج اشاره دارند و بر گرايش اصول گرايان به نظامي گيري تاكيد مي گذارند. به نظر شماري از آگاهان سياسي همين برخوردها جناح اصول گرا را از طيف ديگري از جناح راست كه در تشكل هاي قديمي تري مانند جمعيت موتلفه اسلامي و جامعه روحانيت مبارز تبلور يافته مجزا مي كند. صادق زيباكلام از برنامه تشكل هاي راست سنتي مي گويد: برنامه روحانيت مبارز خلاصه مي شود در اين كه از آقاي دكتر لاريجاني تبعيت كنند، براي اين كه ظاهرا بيش از تمام نامزدهاي ديگر مورد نظر آيت الله خامنه اي بودند، اما در مورد موتلفه اينطور نيست، موتلفه آن حالت سرسپردگي مطلقي را كه روحانيت مبارز نسبت به رهبري دارد، ندارد. شماري از موتلفه بيشتر تمايل دارند به آقاي هاشمي رفسنجاني، در حالي كه ديگراني هستند كه چندان تمايلي به آقاي رفسنجاني ندارند.
عباس صفايي فر در توضيح نكته اي كه صادق زيباكلام به آن اشاره كرد، از محور فعاليت هاي فعلي اين تشكل جناح راست سنتي مي گويد: آقاي هاشمي رفسنجاني به عنوان يكي از اركان روحانيت مبارز كشور از قبل از انقلاب مطرح بودند و هستند، يك مقدار تصميم گيري براي اين جريان مشكل شده كه بين آقاي لاريجاني يا آقاي هاشمي كدام را انتخاب كنند. در مجموع برايند اين يكي دو هفته اخير چنين حكايت مي كند كه جامعه روحانيت فقط به دنبال ترويج مشاركت حداكثري باشد و از يك كانديداي خاصي تا اين لحظه حمايت نكرده.
عليرغم وجود تفاوت هايي ميان برنامه هاي اقتصادي جمعيت موتلفه و جامعه مبارز، نهايتا به گفته آگاهان سياسي، وجود وجه اشتراك هاي فرهنگي اين دو تشكل را به سوي گرايش راست سنتي مي راند. صادق زيباكلام مي گويد: موتلفه بيشتر تمايل دارد به اين كه تصدي دولت كمتر باشد، در حالي كه روحانيت مبارز بيشتر معتقد به اين است كه تصدي دولت در امر اقتصاد بيشتر باشد.
از سوي ديگر عباس صفايي فر با بر شمردن رئوس برنامه جمعيت موتلفه از ايرادهاي عمده اي مي گويد كه منتقدان جناح راست سنتي به اين برنامه مي گيرند. عباس صفايي فر مي گويد: در حوزه اقتصاد معتقد به يك نوع اقتصاد سنتي و بازار هستند، با اقتصاد آزاد همراهي مي كنند، ولي يك محدوديت هايي هم قائلند. در حوزه سياسي نگاه بسيار ارزشي و ايدئولوژيك دارند و به نظر مي رسد در سياست داخلي خيلي مورد پسند جامعه جوان امروز ما نيست و در حوزه سياست خارجي هم مي تواند پاره اي مشكلات را به همراه بياورد.
اما در مقام مقايسه با گرايش راست سنتي و گرايش اصول گرا كه هريك از ديد خود بر ارزش هاي ريشه اي انقلاب اسلامي تاكيد مي گذارد، گرايش سومي در طيف راست كه به جناح راست ميانه معروف شده است، به گفته صاحبنظران بيشتر به عملگرايي و مصالح نظام توجه دارد. بروز اين گرايش به دوره اول رياست جمهوري اكبر هاشمي رفسنجاني بازمي گردد كه در آغاز دهه دوم انقلاب آن را هم از گرايش چپ اسلامي متمايز مي كرد كه با دولت ميرحسين موسوي نخست وزير دوران جنگ هشت ساله ايران و عراق شناسايي مي شد و هم از انجمن حجتيه كه در آن زمان بخش وسيعي از جناح راست سنتي را در خود متشكل مي كرد.
صادق زيبا كلام درباره برنامه راست ميانه مي گويد: برنامه هاي اقتصادي راست ميانه تلفيقي است از يك جور ليبراليسم اقتصادي كه در عين حال معتقد است دولت هم بايد بي نقش نباشد، يك حالت بينابين دارد. به لحاظ اجتماعي فرهنگي هم راست ميانه نه به آن صورت اعتقادي به آزادي مطلق دارد كه برخي از جريانات چپ دارند و نه به آن محدوديت ها و قيد و بندهايي كه برخي از اصول گرايان معتقدند بايد در عرصه اجتماع به وجود بيايد. در حوزه سياست جهاني در مجموع راست ميانه اعتقادي به دشمني اجتناب ناپذير بين ايران و آمريكا ندارد.
