جوانان ايراني در مواجهه با معضل بيكاري به شبكه هاي هرمي پول پناه مي آورند: نامه ای از ایران

جوانان ايراني در كنار ساير مشكلات به خاطر گسترش بيكاري در كشور به كار در شبكه هاي مالي مشكوك از جمله گلد كوست gold quest روي آورده اند. اگر تا پيش از اين بر اساس نگاه عمومي جامعه، فعالين در عرصه هايي نظر گلدكوست، افرادي فاقد شغل و يا با درآمد پايين به شمار مي آمدند، اكنون سوداي به چنگ آوردن نقدينگي بيشتر بسياري از نيروهاي مولد جامعه را نيز به سوي چنين شبكه هايي جلب كرده است. اين در حالي است كه با شدت يافتن اقبال جوانان ايراني در ماه هاي اخير به چنين شبكه هايي، مسئولان نظام اسلامي مخالفت شديد خود را با فعاليت هاي آنان ابراز داشتند. در اين ميان برخي از مراجع تقليد نيز فعاليت در شبكه هاي هرمي را حرام اعلام كردند. برخي از اقتصاددانان ايراني هم بر مضر بودن فعاليت هاي چنين شبكه هايي بر اقتصاد كشور تاكيد كردند. اما يك جوان فعال در شبكه گلد كوست مي گويد: من فكر مي كنم دست هايي در حاكميت پشت ماجراي چنين شبكه هايي هستند، اما به ظاهر براي بستن دهان منتقدان وانمود مي كنند مخالف هستند. بر اساس اعلام روباط عمومي دادسراي تهران تنها در مهرماه سال 83 حدود 84 ميليون دلار ارز از طريق فعالين گلدكوست از ايران خارج شده است. آرش ايراني (روزنامه‌نگار مستقل، تهران): چند روز پيش وقتي از يكي از آشنايان كه تازه خدمت سربازي را پست سر گذاشته، پرسيدم فعلا مشغول چه كاري هستيد، پاسخي داد كه چندان برايم غير قابل انتظار نبود. او كه فوق ديپلم معماري است و از قضا پدرش در عرصه ساخت و ساز مسكن يد طولايي دارد، گفت: «در گلدكوئست مشغولم.» اين روزها شنيدن چنين پاسخ‌هايي نه تنها از سوي جوانان كه حتي آناني كه سرد و گرم روزگار را چشيده‌اند نيز ديگر چندان عجيب نيست. در واقع اگر تا پيش از اين بر اساس نگاه عمومي جامعه، فعالين در عرصه‌هايي نظير گلدكوئيست، افرادي فاقد شغل و يا با در آمد پايين به شمار مي‌آمدند، اكنون سوداي به چنگ آوردن نقدينگي بيشتر، بسياري از نيروهاي مولد جامعه را نيز به سوي چنين شبكه‌هايي جلب كرده است. اين روزها در اكثر محافل جوانان تهراني سخن از شبكه‌هاي هرمي ريز و درشتي همچون گلدكوئيست، گلدماين، پنتاگونا و پرايم بانك، بحث رايج است. علي كه به گفته خودش تا پيش از اين حسابدار يك شركت خصوصي بوده و الان تمام حواسش را روي گلدكوئيست متمركز كرده است درباره نحوه عضويت در اين شبكه مي گويد: «شما براي عضويت در شبكه‌اي نظير گلدكوئيست كه مركز آن در هنگ‌كنگ قرار دارد و به نظر من كارش از بقيه سكه‌تر است، با پرداخت 500 هزار تومان و خريد يك سهم، زير شاخه فردي مي‌شويد كه وارد شبكه‌تان كرده است. به اين ترتيب پس از عضويت و براي كسب سود، شما نيز بايد 2 نفر ديگر را ترغيب كنيد تا زير شاخه‌تان بشوند. در اين صورت و پس ازدياد افراد اصطلاحا زير دستتان، اينطور كه سرشاخه‌هاي اين شبكه هرمي تبليغ مي‌كنند، سكه‌هاي طلايي منقوش به چهره شخصيت‌هاي مطرح جهان و بعد از چندي نيز مقادير قابل توجهي پول برايتان ارسال خواهد شد.» اما اين در حاليست كه با شدت يافتن اقبال جوانان ايراني در ماه‌هاي اخير به چنين دست شبكه‌هايي، مسئولان نظام اسلامي مخالفت شديد خود را با فعاليت هاي آنان ابراز داشته‌اند. در ميان برخي از مراجع تقليد نيز همچون آيت الله شيخ ميرزا جواد تبريزى، آيت‌الله نورى همدانى، آيت‌الله مكارم شيرازي و آيت‌الله صافي گلپايگاني فعاليت در شبكه‌هاي هرمي همچون گلدكوئيست را حرام اعلام كرده‌اند. اين درحاليست كه برخي از اقتصاددانان ايراني هم در اظهار نظرهاي مختلفي، بر مضر بودن فعاليت هاي چنين شبكه‌هايي بر اقتصاد كشور تاكيد كرده اند. روزنامه شرق از قول صاحبنظران اقتصادي مي نويسد: «گلدكوئيست به پيكره نظام اقتصادى لطمه مى‌زند. صاحب‌نظران و متخصصان صنف طلا و جواهر معتقدند ارزش طلاى سكه‌هاى گلدكوئيست يك سوم مبلغى است كه شركت هنك‌كنگى از مشتريان ايرانى خود دريافت مى‌كند. به عبارت ديگر اگر خوشبينانه از اينكه هر خريدار گلدكوئيست پس از واريز وجه، حتماً محصول درخواستى خود را دريافت مى‌كند، بايد بپذيريم كه برابر رقمى كه به عنوان محصول گلدكوئيست به كشور وارد مى شود، به صورت ارز از كشور خارج مى گردد و اين ضربه اى بزرگ بر پيكره اقتصاد ملى است.» اما اين همه در حاليست كه جوانان فعال در شبكه هاي هرمي شكل، نظرات ديگري ابراز مي كنند. افشين 25 ساله كه به گفته خودش يك سالي است با گلدكوئيست سر و كار دارد، مي گويد: «با آنكه مسئولان قضائي جمهوري اسلامي يكسره از غير قانوني بودن فعاليت هاي شبكه هاي هرمي سخن مي ‌ويند، اما ما يكسره شاهد ورود سكه‌هاي گلدكوئيست به داخل كشور و توزيع آن بين اعضا هستيم. من فكر مي‌‌كنم دست‌هايي در حاكميت پشت ماجرا طرفدار چنين شبكه هايي هستند اما به ظاهر براي رد گم كردن و بستن دهان منتقدان اينطور وانمود مي كنند كه مخالف اند و با خاطيان برخورد خواهند كرد.» بر اساس اعلام روابط عمومي دادسراي تهران، تنها در مهرماه سال 83، حدود 84 ميليون دلار ارز از طريق فعالين شركت گلدكوئيست از ايران خارج شده است. وقتي از افشين مي خواهم تا نظرش را درباره لطمات چنين طرح هايي بر اقتصاد كشور بازگو كند، پاسخ كوتاه اما تكان دهنده اي مي دهد: «مگر كسي در اين كشور به فكر من هست كه من به فكر سايرين باشم.» اين موضوعي است كه اين روزها بسياري از جوانان فعال در شبكه‌هاي هرمي شكل روي آن تاكيد مي كنند.