(rm) صدا | [ 6:41 mins ]
محور پیشنهادهای اتمی که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد ارائه کرد، همان نکاتی بود که علی لاریجانی سرپرست جدید هیات مذاکره کننده ایران بارها را مطرح کرده بود. وزیر امورخارجه بریتانیا سخنان رئیس جمهوری اسلامی را بیفایده و مایوس کننده خواند. وزیرامور خارجه آمریکا گفت که نباید به کشورهائی مانند ایران اجازه داد تا پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را تهدید کنند. هوشنگ حسن یاری استاد مطالعات استراتژیک در کالج سلطتنی نظامی کانادا در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: بیشتر سخنرانی مربوط می شد به همان حملاتی که در روز چهارشنبه به سیاست خارجی آمریکا صورت گرفته بود. از سوی دیگر حمیدرضا آصفی سخنگوی دولت جمهوری اسلامی گفت ما انتظار داریم که آژانس از اقدامات افراطی، تند و یکجانبه پرهیز کند. مینا بهارمست (رادیو فردا): محور سخنان دیروز آقای احمدی نژاد همان نکاتی بود که علی لاریجانی دبیر شورایعالی امنیت ملی و سرپرست جدید هیات مذاکره کننده ایران بارها را مطرح کرده است . آقای احمدی نژاد طرف اصلی ایران را آژانس بین المللی انرژی اتمی دانست و گفت که مذاکره با سه کشور اروپائی در چهارچوب همین همکاری صورت می گیرد . او همچنین تسلیحات هستهای قدرت های بزرگ و عدم خلع سلاح آنها را، همراه آنچه که تبعیض در دسترسی کشورهای دیگر به تکنولوژی سوخت هستهای برای مقاصد صلح آمیز خواند، دو خطری دانست که صلح جهانی را تهدید می کند.
وی از مجمع عمومی خواست تا کمیتهای را مامور تدوین راههای عملی خلع سلاح کامل جهان کند. آمریکا و اروپا میگویند اگرچه مسئله خلع سلاح هنوز حل نشده ولی در این زمینه پیشرفت خوبی شده و در حال حاضر نه تسلیحات هستهای قدرتهای بزرگ، که احتمال گسترش هرچه بیشتر این تسلیحات و مجهز شدن دولتهای اقتدارگرا و گروههای تروریستی به آن، خطر اصلی است و به همین دلیل اجرای پیمان منع گسترش سلاح های هستهای در این مورد الویت دارد .
کاندولیزا رایس، وزیرامور خارجه آمریکا روز شنبه قبل از سخنرانی محمود احمدینژاد به همین نکته اشاره کرد و گفت که ایران باید به مذاکرات هستهای با سه کشور اروپائی باز گردد و طرح های خود را برای دست یافتن به توانائی تولید سلاح هستهای کنار بگذارد . خانم رایس گفت که نباید به کشورهائی مانند ایران اجازه داد تا موجودیت و موثر بودن پیمان منع گسترش سلاح های هستهای را تهد ید کنند.
محمود احمدینژاد در سخنان روز شنبه خود همچنین خواهان آن شد که سازمان ملل مشخص کند که چگونه برخلاف پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای جنگافزارهای اتمی، مواد و تکنولوژی آن به دست اسرائیل افتاده است . اگرچه اسرائیل تا کنون از رد یا قبول اینکه دارای چنین سلاح هائی است خود داری کرده، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که چنین توانائی و سلاح هائی را دارد . محمد البرادعی مدیر کل اژانس بین المللی انرژی اتمی مدتی پیش در پاسخ به چنین انتقادی از آژانس گفت از آنجائیکه اسرائیل، هند و پاکستان از امضاء کنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای نیستند آژانس نمی تواند ناظر بر فعالیت های اتمی این کشورها باشد اما کشورهائی که این پیمان را امضاء کرده اند ملزمند فعالیت های خود را با اطلاع و نظارت آژانس و درقالب مقررات آن انجام دهند.
محمود احمدی نژاد دیروز درپاسخ به گفته آمریکا، اروپا و محمد البرادعی که فعالیت های محرمانه ایران و پنهان کردن آن از چشم آژانس سبب بی اعتمادی به ایران و نیات آن شده ، پیشنهاد کرد که ایران حاضر است برای شفاف سازی و اعتماد سازی شرکت های خصوصی و دولتی خارجی را دربرنامه غنی سازی اورانیوم خود مشارکت دهد.
جک استرا وزیر امور خارجه بریتانیا سخنان دیروز اقای احمدی نژاد را بی فایده و مایوسکننده خواند . اقای استرا اضافه کرد که سوءظن نسبت به نیت ایران از برنامه هستهای اش باقی است. او گفت موضوع، اعتماد به اشخاص نیست. وزیران و روسای جمهوری ایران یکی پس از دیگری و همچنین ایت الله خامنه ای گفته اند که ما سلاح هستهای نداریم و قصد تولید اینگونه سلاح ها را هم نداریم، اما انچه را که آنها در عمل انجام می دهند، آنچه را که تا کنون آشکار شده و آنچه را که ما فکر می کنیم هنوز اشکار نکرده اند، با حرفهایشان جور در نمی آید. و فیلیپ دوستو بلازی وزیر امور خارجه فرانسه هم اعلام کرد که کشورهای اروپائی ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل را همچنان یکی از گزینه های خود می دانند.
هوشنگ حسن یاری استاد مطالعات استراتژیک در کالج سلطتنی نظامی کانادا سخنان اقای احمدی نژاد را اینطور ارزیابی می کند:
هوشنگ حسن یاری (استاد کالج نظامی کانادا): همه انتظار داشتند سخنان ایشان حول برنامه هستهای ایران باشد. بیشتر سخنرانی مربوط می شد به همان حملاتی که در روز چهارشنبه به سیاست خارجی آمریکا صورت گرفته بود. چیزی که تازگی داشت مساله این بود که به چه شکلی این مذاکرات را می شود از بن بست خارج کرد و اساسا دو حرف ایشان در این مورد مورد توجه بیشتر غربی ها قرار گرفت. یکی اینکه پیشنهاد شرکت دولتهای خارجی و بخش خصوصی خارجی در برنامه غنی سازی اورانیوم ایران است که باید دید به چه شکل در ایران مورد توجه قرار خواهد گرفت. مساله دوم که مطرح شد اینست که ایران خواهان این بود که گروه مذاکره کننده خارجی را وسعت بدهد. تمام اینها بالطبع باید مورد قبول آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار بگیرد.
م.ب.: قراراست فردا هیات مدیره آژانس بین المللی انرژی هستهای پرونده ایران را باردیگر بررسی کند ودر باره اقدام بعدی خود تصمیم بگیرد. این در حالی است که برغم قطعنامه قبلی این هیات که به اتفا ق نظر از ایران خواست فعالیت تاسیسات هستهای اصفهان را متوقف کند، محمود احمدی نژاد دیروز باردیکر تاکید کرد که ایران چنین کاری را نمی کند و داشتن تکنولوژی سوخت هستهای را حق خود می داند . حمید رضا اصفی سخنگوی وزارتخارجه ایران امروز به آژلنس هشدار داد که در نشست فردای خود تصمیم سیاسی نگیرد و به گونه ای رفتار کند که راه گفتگو ها را باز بگذارد .
حمیدرضا آصفی (سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی، تهران): ما انتظار داریم که آژانس از اقدامات افراطی، تند و یکجانبه پرهیز کند. آژانس باید مراقب باشد کشورهای آژانس باید تحت تاثیر برخی کشورها قرار نگیرند. چیزی فراتر از ان پی تی و پادمان نباید از ما درخواست شود که نمی پذیریم.
م.ب: آقای آصفی همچنین تهدید کرد که ایران هنوز غنی سازی اورانیوم را ازسر نگرفته ولی همه چیز بستگی به نتیجه نشست فردای آژانس دارد .