(rm) صدا | [ 4:43 mins ]
جرج بوش، رئیس جمهوری آمریکا، روز شنبه، آخرین جلسه دیدار خود با سران 34 کشور قاره آمریکا را به علت طولانی شدن پیشبینینشده جلسه، نیمهکاره رها کرد و برای دیدار رسمی به برزیل عزیمت کرد. چنانکه ناظران سیاسی از آرژانتین گزارش میدهند، در دیدار خود با سران کشورهای قاره آمریکا، هرچند رئیس جمهوری آمریکا به نتیجه دلخواه که تصویب پیمان ایجاد منطقه آزاد تجاری منطقه بود نرسید اما مخالفان این پیمان نیز موفق نشدند آن را از دستور کار بیرون برانند.مقامات 29 کشوری که خواهان تصویب این پیمان هستند در مصاحبه با خبرنگاران گفتند ممکن است بدون حضور پنج کشور مخالف با تصویب آن موافقت کنند اما چهار کشور از پنج کشور مخالف نیز اعلام کردند تحت شرایطی حاضرند به منطقه آزاد تجاری قاره آمریکا بپیوندند. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): در اجلاس سران، که ساعات پایانی آن بدون حضور رئیس جمهوری آمریکا برگزار شد، هر چند پیمان تجارت آزاد قاره آمریکا Free Trade Agreement of the America به تصویب نرسید، ولی سران 34 کشور مواقت کردند که در جلسات آینده به مذاکره در باره آن ادامه بدهند. متییو کوپر، خبرنگار مجله هفتگی تایم مینویسد این تصمیم شکستی برای هوگو چاوز، رئیس چپگرای حکومت ونزوئلا بود که عهد کرده بود طرح پیمان تجارت آزاد آمریکا را در جلسه سران در مار دل پلاتا Mar Del Plata آرژانتین چال کند.
هواداران هوگو چاوز تظاهرات خشنی علیه تجارت آزاد و روند جهانی شدن برپا کردند که طی آن ساختمانهای چند بانک و مغازه را نیز به آتش کشیدند. خود چاوز برای مبارزه با تجارت آزاد در قاره آمریکا، یک میتینگ پنج ساعته با شرکت چپگرایان افراطی در بزرگترین استادیوم فوتبال شهر ساحلی مار دل پلاتا برگزار کرد که در آن عکسهای ارنستو چهگوارا و فیدل کاسترو را بالا بردند. ولی به نوشته تایم، هرگز دیداری بین او و جرج بوش رئیس جمهوری آمریکا که در اجلاس سران هر دو در یک سوی میز نعلی شکل نشسته بودند، صورت نگرفت.
آندرس اوپنهایمر در روزنامه میامی هرالد، که رویدادهای منطقه را دنبال میکند، مینویسد چهارمین اجلاس سران کشورهای قاره آمریکا با ایجاد شکافی عمیق در منطقه به پایان رسید که در اثر آن، دو بلوک یا گروه سیاسی اقتصادی در منطقه به وجود آمد. یک طرف، 29 کشور هستند به سرکردگی آمریکا، و با حضور کانادا، مکزیک، کلمبیا، شیلی و کشورهای دیگر، با بیش از 14 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی یا GDP، که خواهان لغو محدودیت تبادل سرمایه، کار و کالا بین خود هستند و طرف دیگر، پنج کشور دیگر هستند به سرگردکی برزیل، و با حضور ونزوئلا، پاراگوئه و اوروگوئه، با در حدود 2 تریلیون دلار درآمد ناخالص داخلی، که حکومتهای آنها، با تجارت آزاد و روند جهانی شدن مخالفت میورزند.
آقای اوپنهایمر مینویسد در بیست سالی که تحولات قاره آمریکا و تمام جلسات عمده سران در منطقه را پوشش خبری داده است، سابقه نداشته است که جلسهای مانند جلسه سران در مار دل پلاتای آرژانتین حتی بدون توافق بر سر برگزاری یک کنفرانس مطبوعاتی نهائی به پایان برسد.
وی مینویسد سران کشورهای قاره آمریکا از سال 1994 که دیدارهای خود را شروع کردند، درهر دیدار وعده دادهاند که به سوی برداشتن موانع تجارت گام بردارند، ولی در جلسه روز شنبه برای نخستین بار در بیانیه مشترک خود به دوقطبی شدن منطقه اذعان کردند.
با این حال، شکاف و دو دستگی در قاره آمریکا بر سر تجارت آزاد، نهائی نیست. غیر از هوگو چاوز، که مخالف بیچونوچرای پیمان منطقه آزاد تجاری است، چهار کشور دیگر اعلام کردهاند تحت شرایطی حاضرند مذاکرات در این باره را از سر بگیرند. از جمله، وزیر امورخارجه آرژانتین، آقای رافائل بییلسا Rafael Bielsa گفت اگر آمریکا دست از پرداخت یارانه به کشاورزان خود بردارد، برزیل، آرژانتین، پاراگوئه و اوروگوئه حاضرند به مذاکرات برگردند
خبرنگار میامی هرالد مینویسد مصاحبههای او با روسای جمهوری و وزرای امورخارجه 29 کشور حاکی است که آنها از بحث با مخالفان خسته شدهاند و حاضرند آنها را کنار گذاشته، منطقه تجارت آزاد آمریکا را بدون حضور برزیل و ونزوئلا و سه کشور مخالف دیگر به وجود بیاورند.
ونزوئلا به منطقه تجارت آزاد نیاز ندارد زیرا این کشور نفتی، اقتصادی تک محصولی دارد و در صورت یافتن دسترسی به بازار کشورهای دیگر، کالائی برای عرضه به آنها تولید نمیکند، اما چهار کشور میخواهند راهی برای عرضه بیشتر و رقابتی تولیدات کشاورزی خود به بازار آمریکا پیدا کنند.