فرهنگ هفته: برگزیده آخرین اخبار از جهان ادب و نشر

در هفته گذشته بزرگداشت 40 سال نمایشنامه نویسی اکبر رادی در «خانه کوچک نمایش» برگزار شد. رادی در مراسم بزرگداشت خود از «بی مهری نسبت به نمایش نامه نویسان ایرانی» گله کرد. با انتشار ترجمه فارسی رمان «بادبادک باز» نوشته خالد حسینی، نویسنده افغانی ــ آمریکایی یکی از رمان های پرفروش آمریکا در یکی دو سال گذشته در دسترس فارسی زبانان قرار گرفت. خاطرات هنری پرویز تناولی، مجمسه ساز برجسته ایرانی، با نام «آتلیه کبود»منتشر شد. شعر فارسی در هفته گذشته اسب سپید سرکش خود منوجهر آتشی را از دست داد. فرج سرکوهی (رادیو فردا): بزرگداشت 40 سال نمایشنامه نویسی اکبر رادی در «خانه کوچک نمایش» در هفته گذشته تلاشی بود برای قدرشناسی از یکی از بنیان گذاران نمایش نویسی مدرن فارسی. در این مراسم که به همت «گروه نمایش دانشکده هنر و معماری» برگزار شد اکبر رادی فصلی از نمایشنامه «روزنه آبی»، نخستین اثر خود را قرائت کرد. 41 سال پیش رادی با خلق «روزنه آبی» به جنبشی پیوست که چهره های خلاق آن چون علی نصیریان، غلامحسین ساعدی و بهرام بیضائی در کار خلق نمایش نامه نویسی ایرانی بودند که تا پیش از آن به اجرای نمایش نامه های خارجی یا آداپتاسیون آثار غربی محدود بود. روزنه آبی با پشتیبانی احمد شاملو و به کارگردانی شاهین سرکسیان به صحنه رفت. اغلب نمایش نامه های رادی در قالب رئالیزم کلاسیک فضای سیاسی و اجتماعی ایران را تصویر می کند. رادی در مراسم بزرگداشت خود از «بی مهری نسبت به نمایش نامه نویسان ایرانی» گله کرد. قطب الدین صادقی، کارگردان تاتر، رادی را درام نویسی «متعهد» توصیف کرد که می کوشد «بین روشنفکر و توده های مردم پلی خلق کند». هادی مرزبان، سخنران دیگر همایش، در باره گرایش های انسانی در آثار رادی سخن گفت. با انتشار ترجمه فارسی رمان «بادبادک باز» نوشته خالد حسینی، نویسنده افغانی ــ آمریکایی در هفته گذشته یکی از رمان های پرفروش آمریکا در یکی دو سال گذشته در دسترس فارسی زبانان قرار گرفت. 11 سپتامبر و حمله ارتش های پیمان ناتو به افغانستان کنجکاوی افکار عمومی غرب نسبت به فرهنگ و ادبیات افغانی را برانگیخت و از این رهگذر یکی دو فیلم و کتاب چند ماهی به فروش بالایی دست یافتند. بادباک باز در قالب روایت زندگی دو قهرمان خود تاریخ افغانستان را از سقوط ظاهر شاه تا دوران معاصر تصویر می کند. خالد حسینی در 1980 به آمریکا پناهنده شد و بادبادک باز را در 2003 منتشر کرد. این رمان را مهدی غبرایی مترجم پر کار ایرانی، به فارسی ترجمه کرده است. «آتلیه کبود»خاطرات هنری پرویز تناولی، مجمسه ساز برجسته ایرانی، تصویری است گویا، از فضای هنری ایران در چند دهه گذشته. تناولی خاطرات خود را از سال های 1330آغاز می کند که به همراهی گروهی دیگر از هنرمندان ایرانی جنبش احیاء سنت های بومی در هنرهای تجسمی ایران و مکتب سقاخانه را بنیان نهاد. تناولی در عرصه پژوهش های هنری نیز دستی قوی دارد. آثاری چون قاليچه هاى شيرى فارس، قاليچه هاى تصويرى ايران، نان و نمك، آرايش اسب و جل هاى عشايرى، تاچه هاى چهارمحال، دست بافته هاى عشايرى و روستايى ورامين و گبه هنر زيرپا حاصل پژوهش های او در زمینه هنرهای بومی ایران است. شعر فارسی در هفته گذشته اسب سپید سرکش خود منوجهر آتشی را از دست داد. آتشی در 1310 در دشتستان چشم به جهان گشود. اولین مجموعه شعر او «آهنگ دیگر» به دلیل تخییل غنی، خلاقیت شعری، تصویرهای بکر، بافت منسجم و زبان و منظری حماسی جایگاه او را در شعر معاصر فارسی تثیبت کرد. آتشی شعر حماسی خود را در مجموعه های «دیدار در فلق» و «آواز خاک» ادامه داد. پس از انقلاب چشم اندازهای دیگری را در شعر تجربه کرد که در مجموعه هایی چون وصف گل سوری، گندم و گیلاس و زیبا تر از شکل قدیمی این جهان می توان دید. تجربه ها تازه اما او بر شعر او نیافزود و در مرگ او همگان مشهورترین شعر کتاب اول او آهنگ دیگر را به یاد آوردند: اسپ سپید سرکش وحشی بر آخور ایستاده گران سر اندیشناک سینه مفلوک دشت ها است اندهناک قعله خورشید سوخته است با سر غرورش اما دل با دریغ ریش عطر قصیل تازه نمی گیردش به خویش