بررسی رویدادهای فرهنگی هفته گذشته

به گزارش خبرگزاريها يک روحاني در هفته گذشته با در دست داشتن چند فتوا از برخي مراجع تقليد مبني بر حرام بودن خريد، فروش و استعمال آلات لهو و لعب؛ اداره نيروي انتظامي کاشان را برانگيخت تا سه آموزشگاه تعليم موسيقي و فروشگاههاي ادوات موسيقي اين شهر را به رغم داشتن مجوز رسمي از وزارت ارشاد اسلامي تعطيل کند و به اين ترتيب بار ديگر موقعيت پرتناقض موسيقي را در جمهوري اسلامي به نمايش گذاشت. در هفته گذشته شاگردان شاهين سرکيسيان که اکنون از بزرگان تئاتر ايرانند، براي بزرگداشت وي در جشن بزرگ خانه تئاتر گرد آمدند. بزرگداشت شاهين سرکيسيان از بنيانگذاران تئاتر مدرن ايران در اين هفته، به چند دهه سکوت درباره مردي پايان داد که در سالهاي دشوار پس از کودتاي 28 مرداد 1332 و زماني که فعالان تئاتر ايران فراري يا خانه نشين بودند، گروهي از مستعدان تئاتر را در خانه خود جمع و با تشکيل گروههاي تئاتري به آموزش به جوانان اقدام کرد. در روزهاي 11 و 12 و 13 تيرماه سرنوشت نزديک به 5/1 ميليون جوان ايراني در کنکور سراسري رقم خورد. اکثر کارشناسان معتقدند که نظام آموزشي ايران در سه سطح ابتدايي، متوسطه و عالي بي توجه به نيازهاي کشور و بدور از ضوابط علمي تدوين شده و در نتيجه کنکور به کابوسي براي ديپلمه هاي ايراني بدل شده است. حمله اداره اماکن نيروي انتظامي کاشان به 3 آموزشگاه موسيقي و فروشگاه هاي ساز فروشان اين شهر بار ديگر موقعيت پر تناقض موسيقي را در جمهوري اسلامي به نمايش گذاشت. ب ه رغم همه رفرم هاي نظري در فقه شيعه برخورد با موسيقي از معضلات مهم فقهي حکومت و از مشکلات فرهنگي ايران در 25 سال گذشته بوده است. منع سنتي موسيقي در فقه شيعه، نهادهاي موازي، درگيري هاي جناحي و ابهام هايي که در متون فقه سنتي و در فتواهاي متاخر به تکرار ديده مي شود راه را بر اجراي سياستي يک دست در عرصه موسيقي بسته است. به گزارش خبرگزاري ها يک روحاني در هفته گذشته با در دست داشتن چند فتوا از برخي مراجع تقليد مبني بر «حرام بودن خريد، فروش و استعمال آلات لهو و لعب» «اداره اماکن نيروي انتظامي کاشان» را برانگيخت تا 3 آموزش گاه تعليم موسيقي و فروشگاه هاي ادوات موسيقي اين شهر را به رغم داشتن مجوز رسمي از وزارت ارشاد اسلامي تعطيل کند. تا پيش از انقلاب اسلامي در بيش تر کتب فقهي از جمله رساله آقاي خميني اجراي موسيقي مطرب حرام، آموزش موسيقي گناه و خريد و فروش سازها ممنوع بود. روحانيت شيعه پس از انقلاب بر آن بود تا از امکانات مدرن از جمله راديو، تلويزيون و سينما بهره گيرد. راديو و تلويزيون دولتي به برنامه هاي موسيقي نيازمند بودند. پخش فيلم هاي داستاني و مستند نيز بدون موسيقي متن ممکن نبود. آقاي خميني در پاسخ به نيازهاي زمانه، پخش و اجراي موسيقي را به شرط مطرب نبودن آزاد کرد. تشخيص به متخصصان مسلمان واگذار شد. شوراهاي گوناگوني در صدا و سيما و وزارت ارشاد اسلامي وظيفه سانسور موسيقي را بر عهده گرفتند. پخش موسيقي سنتي يا رديف و قطعاتي از موسيقي غير ايراني از راديو و تلويزيون مجاز شد. اما تک خواني زنان ممنوع موکد و نمايش سازها مکروه بود. مطرب را مي توان طرب انگيز تفسير کرد يا هر چه انسان را از ياد خدا باز مي دارد. در تفسير اول بيش ترين قطعات موسيقي حرام و در تفسير دوم همه انواع موسيقي را مي توان حلال تلقي کرد. در زمينه آموزش موسيقي اما کار دشوار تر بود. اندک زماني پس از تعطيل همه مراکز آموزش موسيقي هنرستان موسيقي با تغيير نام به مرکز سرودها و آهنگ هاي انقلابي بازگشايي شد. وزارت ارشاد برنامه ايي براي حمايت از موسيقي رديف يا سنتي، که قرار بود به موسيقي عرفاني تغيير نام دهد، تدوين کرد. اما آموزش موسيقي و خريد و فروش سازها همچنان مکروه ماند. آن چه در هفته گذشته در کاشان رخ داد، و نظير آن هر از چند گاهي در اين يا شهر رخ مي دهد ، نشانه ايي است که فقه شيعه هنور نتوانسته است در برخورد با موسيقي و به ويژه در برخورد با آمورش و توليد و خريد و فروش سازها راه حل هايي بيابد که علاوه بر هماهنگي با نيازهاي زمانه از تاييد مراجع تقليد و حمايت اکثر روحانيون برخوردار باشد. بزرگ داشت شاهين سرکسيان، از بنيان گذاران تاتر مدرن ايران در هفته گذشته، به چند دهه سکوت در باره مردي پايان داد که در سال هاي دشوار پس از کودتاي 28 مرداد 1332، به دوراني که فعالان تاتر ايران فراري يا خانه نشين بودند، گروهي از علاقه مندان مستعد تاتر را در خانه خود جمع کرد و با تشکيل گروه هاي تاتري به آموزش روش مند تاتر به جوانان مشتاق آن دوران همت گماشت. در هفته گذشته شاگردان شاهين سرکسيان که اکنون از بزرگان تاتر ايران اند، در جشن بزرگ خانه تاتر گرد آمدند تا بخشي از ناگفته هاي تاريخ تاتر ايران را باز گويند. شاهين سرکسيان اولين کسي بود که سيستم استانسيلاوسکي و نگاه واقع بينانه او را به شخصيت در تاتر ايران مطرح کرد. سرکسيان که آرزوي خلق تاتر ملي ايران را در سر داشت کساني چون علي نصيريان و اکبر رادي را به نوشتن نمايشنامه هاي ايراني تشويق کرد. علي نصيريان نمايش نامه «بلبل سرگشته» را، که از اولين نمايش نامه هاي جدي ايراني است، به تشويق و با راهنمايي هاي سرکسيان نوشت. نصيريان در سخنراني خود در جلسه بزرگداشت سرکسيان او را اولين كسي دانست كه تئاتر مدرن را در ايران مطرح كرد. شاهين سرکسيان آرزوي به صحنه بردن نمايش نامه روزنه آبي نوشته اکبر رادي را به گور برد. در مراسم بزرگداشت سرکسيان بخشي از روزنه آبي نيز اجر شد. در روزهاي 11،12 و 13 تيرماه سرنوشت نزديک به یک ميليون و نيم جوان ايراني در کنکور سراسري رقم خورد. اکثر کارشناسان بر آن اند که نظام آموزشي ايران در سه سطح ابتدايي، متوسطه و عالي بي توجه به نيازهاي کشور و به دور از ضوابط علمي تدوين شده و در نتيجه کنکور به کابوسي هراس آور براي ديپلمه هاي ايراني بدل شده است. ظرفيت دانشگاه هاي ايران بسيار پايين تر از کميت مشتاقان تحصيلات عالي است. نظام آموزشي ماقبل دانشگاهي در ايران به گفته برخي کارشناسان به کارخانه توليد ديپلمه هاي غير متخصص تقليل يافته است. بحران مزمن اقتصادي و نرخ بالاي بي کاري هيچ چشم انداري را به ديپلمه هايي که از غول کنکور شکست خورده اند، نويد نمي دهد. شکست در کنکور سراسري به معناي بي کاري، سربازي اجباري و دست شستن از روياي تحصيل در دانشگاه است. تامين هزينه هاي سرسام آور کلاس هاي کنکور از مشکلات اصلي خانواده هاي ايراني است. در کنار اين تجارت سود آور بازار غير قانوني فروش سوال هاي کنکور و اعمال نظر در نتايج آزمون ها نيز رونق دارد و هر سال پس از اعلام نتايج خبر خودکشي جواناني به چاپ مي رسد که غول کنکور آن ها از پاي درآورده است.