(rm) صدا | [ 3:46 mins ]
پس از آن که حکومت ايران و اتحاديه اروپا بر سر برنامه هاي هسته اي جمهوري اسلامي دچار اختلافهايي شدند و به خصوص پس از ملاقات پاريس، به گفته ناظران به نظر مي رسد که اروپا از پيگيري سياست تعامل در گفتگو با ايران مايوس شده و در سياست خارجي اش به آمريکا نزديک تر شده است. در عين حال به گفته تحليلگران تهران براي حفظ منافع خود در صحنه بين المللي نياز به همکاري اروپا دارد و از اينرو است که در گردهمايي سالانه نمايندگان جمهوري اسلامي در خارج از کشور، علي اکبر هاشمي رفسنجاني رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در کنار کمال خرازي، وزير خارجه، در پيش گرفتن سياست تعامل در صحنه بين المللي را توصيه کرد. دکتر رضا تقي زاده، استاد روابط بين الملل در گلاسکو، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که متاسفانه در ايران منافع و مصالح رژيم بر مصالح ملي ايران ترجيح داده شده و تضادهايي که حالا در روابط خارجي ايران ديده مي شود، عمدتا ناشي از اين تضادها است. جمشيد زند (راديوفردا): پس از آن که ايران و اتحاديه اروپا بر سر برنامه هاي هسته اي ايران دچار اختلافهايي شدند و به خصوص پس از ملاقات پاريس به گفته ناظران به نظر مي رسد که اروپا از پيگيري سياست تعامل در گفتگو با ايران مايوس شده و در سياست خارجي اش به آمريکا نزديک تر شده است. در عين حال به گفته تحليلگران ايران براي حفظ منافعش در صحنه بين المللي نياز به همکاري اروپا دارد و از اينرو است که در گردهمايي سالانه نمايندگان جمهوري اسلامي در خارج از کشور، علي اکبر هاشمي رفسنجاني رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در کنار کمال خرازي، وزير خارجه، در پيش گرفتن سياست تعامل در صحنه بين المللي را توصيه کرد.
شهران طبري در گفتگويي با دکتر رضا تقي زاده استاد روابط بين الملل در دانشگاههاي گلاسکو به بررسي اين موضوع پرداخته است.
شهران طبري (راديو فردا) : در گفتگو با دکتر تقي زاده مي پرسم پس از ملاقات پاريس بين ايران و سه کشور اروپا يعني بريتانيا، فرانسه و آلمان به نظر مي رسد اروپا از سياست تعامل در برابر ايران دلسرد شده باشد. اما اکنون ايران به اين موضوع راغب تر مي نمايد. فکر مي کنيد پس از چرخش اخير قدرت در ايران و افزايش نفوذ محافظه کاران سياست خارجي ايران به چه جهتي گرايش پيدا کند؟
دکتر رضا تقي زاده (استاد روابط بين الملل، گلاسکو): من تصور مي کنم که جهت سياست خارجي ايران و گرايشهاي آينده آن حتي به عوامل خود رژيم هم پوشيده است و آنهاهنوز نمي دانند که سمت مطلوب کدام خواهد بود. قبل از تيره شدن روابط با اروپا ايران در معادلات روابط خارجيش تصور مي کرد که از عنصر اروپا مي تواند به عنوان عنصر توازن در ارتباط با آمريکا استفاده کند. هم در جهت توسعه روابط تجاري و هم در جهت خنثي کردن فشارهاي سياسي آمريکا. بعد از دريافتن اين که مصالح استراتژيکي اروپا و آمريکا نزديکتر از آن است که آنها تصور مي کردند و مصالح ملي آنها بيشتر مرجح است براي خودشان تا مصالحشان جداگانه در ارتباط با ايران، حالا دچار مشکل شده اند براي پيدا کردن تعادل در روابط خارجي بايستي به راهکارهاي تازه اي نظر بکنند. اين راهکارها ممکن است سياست خارجي ايران را به سمت افراط بکشد ولي همزمان مرددند که آيا قدرت کافي براي اجراي سياستهاي افراطي در صحنه روابط بين الملل را دارند يا خير؟
ش. ط: فکر مي کنيد اگر ايران در زمينه برنامه هاي هسته ايش همکاري نکند، بتواند نظر کشورهاي اروپايي را به دنبال کردن سياست تعامل آنچنان که اکنون ظاهرا خواست آقاي رفسنجاني از جناح راست هم هست، جلب بکند؟
دکتر رضا تقي زاده: من قبل از اين که به اين سئوال جواب بدهم بايد به اين نکته تاکيد بکنم که سياست خارجي هر کشور از جمله ايران بايستي دو هدف عمده را تعقيب بکند. اين براي هر کشور ديگري مصداق دارد. اين دو هدف تامين امنيت ملي براي کشور و تامين هدفهاي اقتصادي و منافع اقتصادي است. متاسفانه در ايران منافع و مصالح رژيم بر مصالح ملي ايران ترجيح داده شده و تضادهايي که حالا در روابط خارجي ايران ديده مي شود، عمدتا ناشي از اين تضادها است. يعني اگر ايران در خطر هجوم اسرائيل قرار بگيرد و تاسيسات هسته اي ايران مورد هدف قرار بگيرد، يا آمريکاييها تصور يا انديشه هجوم به مرزهاي ايران داشته باشند، اينها بيشتر در تضاد با رژيم ايران است و در حقيقت مصالح ملي ايران به دليل ارحج دانستن مصالح رژيم به طوري دچار خطر شده. البته استدلال خواهد شد که ما شوراي عالي امنيت ملي داريم. بله درست است ولي شوراي مصلحت ملي هم داريم. وقتي شما مقايسه مي کنيد دبير شوراي مصلحت رژيم مقامش در سيستم حاکميت ايران چقدر بالاتر از دبير شوراي امنيت ملي است و قدرت آن چقدر خواهد بود و همين ايشان است که جلسه رايزنهاي خارجي ايران را اداره مي کند، به اين نتيجه مي رسيم که مصالح رژيم حتي در جمع بنديهاي سياست داخلي ايران هم بالاتر از مصالح ملي ايران به شمار مي رود.
