دو کتاب جدید از دو دیدگاه مختلف، یاسرعرفات را مسئول شکست روند صلح خاورمیانه می شناسند

دو کتاب جدید در آمریکا در باره شکست مذاکرات صلح خاورمیانه، انگشت اتهام را یاسرعرفات، رهبر تشکیلات فلسطینی متوجه می‌سازند. دنیس راس، دیپلماتی که مدت 12 سال تلاش‌های آمریکا برای میانجیگری میان اسرائیل و فلسطینی‌ها را برعهده داشت، در کتاب خاطرات خود یاسر عرفات را فاقد تمایل به خاتمه مخاصمات توصیف می‌کند و ادوارد سعید، استاد فلسطینی دانشگاه کلمبیا، در مجموعه مقاله‌ای که یک سال بعد از مرگ او انتشار یافت، عرفات را به خاطر پذیرفتن به مذاکره برسر حقوق اساسی فلسطینی‌ها محکوم می‌شمارد. بهنام ناطقی (رادیوفردا): دو کتابی که این هفته در آمریکا منتشر شدند، از دو دیدگاه به روند نومیدکننده صلح خاورمیانه می‌پردازند و می‌کوشند جوابی برای سئوالی پیدا کنند که اغلب از گوشه وکنار دنیا شنیده می‌شود، که چرا آمریکا، که کلید صلح خاورمیانه را در دست دارد، برای اقدام در این باره، که ممکن است مهم‌ترین منازعه دنیا تلقی شود، کاری انجام نمی‌دهد. کتاب «صلح گمشده» The Missing Peace را دنیس راس Dennis Ross نگاشته است، دیپلماتی که به مدت 12 سال، از سال 1988 تا 2000، دقیقا مسئول انجام کاری بود که آمریکا به انجام ندادن آن متهم می‌شود، یعنی تلاش برای میانجیگری برای برقراری تفاهمی پایدار میان اسرائیل و فلسطینی‌ها. کتاب دیگر تحت عنوان «از اوسلو تا عراق و نقشه راه صلح» From Oslo to Iraq and the Road Map مجموعه مقالاتی است از استاد فلسطینی‌تبار دانشگاه کلمبیا «ادوارد سعید» که پارسال درگذشت. دنیس راس، 12 سال در دوران ریاست جمهوری بوش پدر و کلینتون بالاترین مقام آمریکا در مذاکرات خاورمیانه بود و از معدود دیپلماتهای کهنه‌کاری است که در دولتهای دمکرات و جمهوریخواه خد مت کرده است. راس، در کتاب «صلح گمشده» به تشریح مذاکرات اوسلو می‌پردازد که در پایان آن در سال 1993 سرانجام اسرائیل موافقت کرد نیروهای خود را از کرانه غربی رود اردن و نوارغزه خارج سازد و تشکیلات خودمختار فلسطینی به رهبری یاسرعرفات به وجود آمد، ولی روند صلح به روایت دنیس راس، مسئول آمریکائی مذاکرات، از آنجا به بعد سیرنزولی را پیمود، ترور رابین، و روی کار آمدن بنجامین نتنیاهو در اسرائیل و افزایش حملات انتحاری فلسطینی‌ها و انتفاضه دوم، پیامد آن بود. دنیس راس که در این کتاب با لحنی دیپلماتیک به توصیف شخصت‌هائی که با آنها مشحور بود، پرداخته است، می‌نویسد از پیروزی اهود برک در سال 1999 به وجد آمد ولی با نومیدی می‌افزاید که در جریان دو هفته‌ای که یاسرعرفات و اهود برک به ابتکار پرزیدنت کلینتون به مذاکره پرداختند، برک حاضر شد تمام نوارغزه و 92 درصد و حتی 95 درصد از کرانه غربی را تخلیه کند اما عرفات مدام نه می‌گفت و در تمام مدت، حتی یک فکر یا یک جمله مثبت برزبان نیاورد. آقای ادوارد سعید، که به خاطر انتقاد آتشین خود از یاسر عرفات و تشکیلات خودگردان شهرت دارد، نیز مانند دنیس راس، یاسرعرفات را مقصر می‌شمارد اما نه به دلیل ناتوانی‌اش در رسیدن به توافقی با نخست وزیران اسرائیلی، بلکه به این سبب که اصولا به نشستن بر سر میز مذاکره با اسرائیل تن داد. از نظر اداواد سعید بر سر حق فلسطینی‌ها نسبت به سرزمین‌های اشغالی و بازگشت به موطن اصلی خود، امکان مذاکره و سازش وجود ندارد. آقای Max Boot یک محقق ارشد امور امنیتی، در موسسه تحقیقاتی Council on Foreign Relations یا شورای روابط خارجی، که مقاله‌ای در «نیویورک تایمز» در باره کتاب «صلح گمشده» از دنیس راس و کتاب «از اوسلو تا عراق و نقشه راه صلح» از ادوارد سعید در شماره امروز روزنامه نیویورک تایمز منتشر کرده است، می‌نویسد علیرغم موضع رادیکال ادوارد سعید، دست‌اندرکاران در امورخاورمیانه دنیس راس را آدم عادلی می‌دانند و به همین سبب می‌توان ارزیابی او را که یاسرعرفات را مسئول تداوم مخاصمات می‌داند، پذیرفت. دنیس راس، نماینده بیل کلینتون در امور خاورمیانه در کتاب خاطرات خود می‌نویسد یاسر عرفات خواهان پایان مخاصمات نبود و مدام تلاش می‌کرد که راه دستیابی به خشونت را باز بگذارد، و در سال 2000 برای گرفتن امتیازات بیشتر دست به خشونت زد، اما نتیجه‌ای که از آن خشونت‌ها عایدش شد، پیروزی آریل شارون در انتخابات اسرائیل بود و برخورد نظامی‌ای که همچنان ادامه دارد.