مخالفت با برنامه هسته ای ایران و نقش اروپا در اختلاف آمریکا و جمهوری اسلامی

دکتر هوشنگ امیر احمدی، رئیس شورای ایرانی آمریکایی American-Iranian Council و تحلیلگر مناسبات ایران و آمریکا، در مصاحبه با رادیو فردا می گوید مشکل ایران و آمریکا فقط مشکل برنامه هسته ای ایران نیست. بلکه مشکل رابطه دو کشور در 25 سال گذشته است. وی می افزاید اشتباه دولت بوش این بود که در ارتباط با ایران، کشورهای اروپائی را جلو انداخت. وی می افزاید اشتباه جمهوری اسلامی هم این بود که متوجه نشد مشکل اصلی در رابطه با آمریکا است نه با اروپا. وی می افزاید کشورهای اروپائی انگیزه ای ندارند رابطه ایران و آمریکا را بهبود بخشند. بهمن باستانی (رادیو فردا): خبری که هفته گذشته در پیوند با کره جنوبی منتشر شد، اتهام برخورد تبعیض آمیز آمریکا با برنامه ها و فعالیتهای هسته ای کشورهای گوناگون را باز به یکی از موضوعهای مطرح تبدیل کرد. دولت کره جنوبی فاش کرد که کارشناسان این کشور بدون اطلاع دولت و البته بدون اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی، به تولید پلوتونیوم و غنی سازی اورانیوم اقدام کرده اند. در این زمینه انتقادی که مدتهاست متوجه آمریکاست، اینست که در مورد برنامه ها و فعالیتهای هسته ای کشورهای گوناگون دوگانه و چندگانه برخورد می کند. کره شمالی که گفته می شود خطر واقعیتر نسبت به دیگر کشورهای مظنون است و بسا تا کنون بمب اتم تولید کرده باشد، به گونه ای متفاوت با ایران مورد برخورد آمریکا قرار می گیرد. اسرائیل که اصولا عضو MPT نیست و هرگز مورد انتقاد آمریکا در پیوند با تسلیحات هسته ای قرار نگرفته و نمونه نزدیکتر همین کره جنوبی است که در قبال فاش شدن فعالیتهایش در هفته گذشته، دولت آمریکا واکنش چندانی نشان نداد. علی اکبر صالحی نماینده پیشین جمهوری اسلامی در سازمان بین المللی انرژی اتمی و مشاور کنونی وزیر خارجه جمهوری اسلامی، از شمار مسئولان و کارشناسان حکومت ایران بود که هفته پیش در تلویزیون جمهوری اسلامی، آمریکا و اصولا غرب را به برخورد دوگانه متهم کرد و گفت: اگر این موضوع که در مورد کره جنوبی روی داده، در مورد ایران اتفاق می افتاد، پرونده ایران فورا به شورای امنیت سازمان ملل می رفت، اما در مورد کره جنوبی چنین نمی شود. ازدکتر هوشنگ امیر احمدی، رئیس شورای ایرانی آمریکایی و تلحلیلگر مناسبات ایران و آمریکا می خواهم که ارزیابی خود را از این سیاست دولت آمریکا و انتقادهایی که از آن می شود، بیان کند: هوشنگ امیر احمدی: این نشان می دهد بیش از پیش که مشکل ایران و آمریکا فقط مشکل هسته ای ایران نیست. بلکه مشکل این رابطه ای است که 25 سال است دو کشور با هم دارند. رابطه متاسفانه دشمنانه ای بوده. دولت آمریکا و هم دولت ایران به همدیگر مظنون و مشکوک اند. علیه منافع ملی همدیگر عمل کرده اند و بنابراین طبیعی است که هر حرکت کوچکی از طرف یکی به شکل بسیار برجسته ای بزرگی یا ... یا اینکه اصولا باعث سوء ظن زیادی بشود. راه درست حل مشکل ایران و آمریکا این نیست که از جریان هسته ای شروع کنند، باید بروند ریشه ای به این مشکل پاسخ دهند. بهمن باستانی (رادیو فردا): آقای دکتر امیر احمدی، پیش از این چند ماه اخیر و پیش از جریانهایی که در یک سال گذشته اتفاق افتاد و آمریکا بیشتر اروپا را واسطه کرد، در این زمینه برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی که بهش خواهیم پرداخت، به مشکلات به گفته شما پایه ای و ریشه ای تر پرداخته شده بود بین ایران و آمریکا، که اتهام حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم بین المللی یکی از چیزهایی یود که آمریکا مطرح می کرد و همچنان ادامه دارد. در کنار آن برخوردها مساله برنامه های هسته ای هم پیش آمد ولی در همین زمینه آمریکا سیاستش مستقیما پیش نرفت و به گفته ناظران و کارشناسان یکی از دلایل عمده اش این بود که برخورد دوگانه و سه گانه ... هوشنگ امیر احمدی: بله من فکر می کنم که دولت آقای بوش خیلی تحت فشار بود از طرف مخالفان خود، که سیاستش سیاست یکجانبه است، سیاست چندجانبه را پیش نمی برد. پرزیدنت بوش آمد برای اینکه سیاست چند جانبه را پیش ببرد در رابطه با ایران، اروپا را انداخت وسط. این به نظر من از طرف آمریکا یک اشتباه بزرگ بود. درواقع خودش باید جلو می آمد و اروپایی ها پشت سرش قرار می گرفتند. در رابطه با ایران و مسائل هسته ای، مسائل تروریسم و مسائل دیگری که بین ایران و آمریکا ست. از آن طرف هم بنظر من جمهوری اسلامی این اشتباه بزرگ را کرد. این اشتباه بزرگ این بود که متوجه نشد که مشکل ایران هیچوقت با اروپا نبوده با آمریکا بوده. متاسفانه جمهوری اسلامی این را نفهمید. و رفت این بازی را با اروپا شروع کرد. آمریکا را دور زد. این شکاف هم ایجاد کرد. ب.ب: آقای دکتر امیر احمدی، مساله امنیت بویژه پس از 11 سپتامبر 2001 به موضوع کلیدی در مناسبات بین الملل تبدیل شده است و در همین زمینه شاید بشود گفت که آمریکا و اروپا درحقیقت موضعشان بسیار نزدیکتر شده است در برابر جمهوری اسلامی، نسبت به قبل از 11 سپتامبر 2001... هوشنگ امیر احمدی: اروپا مساله داشت با ایران هم در حقوق بشر، در مورد تروریسم و اینها. اما مشکل اصلی همیشه از آمریکا شروع می شود. اروپایی ها باید خودشان را به شکلی با آمریکا هماهنگ کنند. متاسفانه در این چند ماه گذشته عکس این شده. اروپا رفته جلو و آمریکا آمده عقب. من مطمئن نیستم که اروپا در تحلیل نهایی بخواهد مشکل ایران و آمریکا حل شود. اگر این رابطه عادی بشود اروپا یک رقیب سرسخت اقتصادی پیدا می کند. ب.ب: آنطور که در محافل دیپلماتیک و رسانه ای در چند روز اخیر گفته شده، همه چیز در برخورد با فعالیت های هسته ای ایران از طرف آژانس بین المللی انرژی اتمی موکول می شود به انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا در نوامبر. دموکراتها طرح مشخصی داده اند و گفته اند اگر ما بر سر قدرت بیاییم سوخت اتمی در اختیار جمهوری اسلامی قرار می دهیم برای استفاده صلح آمیز از فعالیت های هسته ای و از جمهوری اسلامی خواهیم خواست که در قبال دریافت این سوخت اتمی دست از غنی سازی اورانیوم بطور کلی بردارد. خب این یعنی همان معامله مستقیم آمریکا و جمهوری اسلامی. آیا شما منظورتان همین است از گفتگوی مستقیم؟ هوشنگ امیر احمدی: در این مقطعی که صحبت می کنیم ایران زیر بار این جریان نخواهد رفت. ایران می گوید غنی سازی حق مسلم من است و معاهده سلاح های کشتار جمعی این را به ما می گوید. حالا اگر آقای کری بتواند ایران را قانع کند، خب خیلی مهم است. اما برای اینکه بتواند ایران را قانع کند، باید یک امتیازی بیش از دادن سوخت به جمهوری اسلامی بدهد. مثلا بتواند تحریم ها را از بخش نقت و گاز بردارد و سوخت هم در اختیار ایران بگذارد، آنوقت ممکن است جمهوری اسلامی تشویق بشود این کار را بکند. ب.ب: درصورتیکه دولت بوش سرکار بماند و چه در صورتیکه دموکراتها بر سر کار بیایند، این محفوظات اگر پیش نرفت، چشم انداز را شما چگونه می بینید؟ هوشنگ امیر احمدی: این مسائل همانطور که دیدیم نه تنها حل نمی شوند، مرتب پیچیده تر می شوند. در دوسال آینده در روابط ایران و آمریکا مهم نیست که کی رئیس جمهوری آمریکا باشد یا کی رئیس جمهوری ایران باشد. باید دید که این رابطه بسیار خطرناک پیش خواهد رفت و باید عادی بشود.