(rm) صدا | [ 3:44 mins ]
شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي در حال رسيدگي به پرونده ايران است. ايران اکنون پنج رآکتور هسته اي تحقيقاتي و دو رآکتور هسته اي براي توليد برق دارد. به بهانه بررسي پرونده ايران در شوراي حکام آژانس، رادیو فردا مروري دارد بر تاريخچه سي ساله تاسيس و توسعه انرژي اتمي در ايران و مهمترين رويدادهاي مربوط به آن. نيما تمدن (رادیو فردا): ميانه دهه 1970- شاه ايران نخستين قدم را براي استفاده از انرژي اتمي برمي دارد و بنابرگزارشها ايران در همين زمان برنامه اي کوچک براي تحقيقات درباره سلاحهاي اتمي را آغاز مي کند.
سال 1979 – با وقوع انقلاب، شاه از ايران مي رود و همه فعاليتهاي اتمي ايران براي پنج سال خاموش مي شود.
سال 1984 – ايران در ميانه جنگ با عراق، بار ديگر برنامه استفاده از انرژي اتمي را احيا مي کند و بر پايه گزارشها همزمان به طور پنهاني در صدد دستيابي به سلاحهاي اتمي برمي آيد.
ميانه سال 2002 – سازمانهاي جاسوسي آمريکا از وجود دو تاسيسات اتمي پنهاني در ايران خبر مي دهند، يکي در نطنز به منظور غني سازي اورانيوم و ديگري در نزديکي اراک براي توليد آب سنگين. در اين زمان به اعتقاد ايالات متحده آمريکا، محصول اين تاسيسات در چرخه سوخت اتمي به کار مي رود و اين براي ايران مي تواند بدون نياز به وار دات مواد اتمي زمينه اي براي توليد سلاحهاي هسته اي فراهم آورد.
فوريه سال 2003 – ايران اعلام کرد که قصد توسعه طرحهاي مربوط به انرژي اتمي را دارد، تنها با تکيه بر منابع داخلي. در همين هنگام هياتي از بازرسان انرژي اتمي در بازديد از دستگاههاي گريز از مرکز موجود در تاسيسات نطنز اعلام کردند تا بهره برداري از توسعه غني سازي زمان کمي باقيست. اين بازرسان اعلام کردند ايران قادر به ساخت دستگاههاي گريز از مرکز بيشتري است. از سوي ديگر ايران از وجود تاسيسات نطنز پرده برداشت و اعلام کرد همه فعاليتهاي مربوط به غني سازي اورانيوم زير نظر آژانس بين المللي انرژي اتمي صورت گرفته، حال آن که به بازرسان آژانس اجازه بازرسي از اماکن ديگر را نداد.
مارس سال 2003 – گزارشهايي منتشر مي شود مبني بر اين که ايران بدون اطلاع آژانس بين المللي انرژي اتمي، در تاسيسات نطنز دست به آزمايشهايي زده است. ايران اين گزارشها را تکذيب مي کند. اما همزمان ادعا مي کند که در مقابل تهديدهاي اسرائيل حق دارد که به سلاحهاي اتمي دست يابد.
ماه مي سال 2003 – ايران براي کاستن از بحران در صدد عادي سازي روابط با امريکا برمي آيد. از جمله اين که در واکنش به نگرانيهاي ايالات متحده نسبت به خطر سلاحهاي اتمي تضمينهايي مي دهد، به شرط آن که تحريمي براي ايران در کار نباشد. آمريکا واکنشي نشان نمي دهد.
سپتامبر سال 2003 – فشارهاي ايالات متحده براي اثبات اين که ايران مخفيانه برنامه اتميش را به پيش مي برد، به بالاترين حد خود مي رسد. مصوبه سازمان ملل در همين باره خروج ناگهاني نمايندگان ايران از اجلاس را در پي دارد و در نتيجه ايران اجازه بازرسيهاي اتمي از تاسيساتش را براي بازرسان آژانس متوقف مي کند.
فوريه سال 2004 – مشخص مي شود که بازرسان آژانس 12 ماه قبل آثاري از اورانيوم غني شده را حداقل در دو جاي مختلف يافته اند و اين مقدار اورانيوم غني شده در حد کافي براي توليد سلاحهاي اتمي بوده است.
مارس سال 2004 – اطلاعاتي که يک ماه قبل افشا شده و شواهد ديگري که آژانس بين المللي انرژي اتمي در مورد فعاليتهاي ايران دارد، از سوي علي شمخاني وزير دفاع جمهوري اسلامي تاييد مي شود که نظاميان ايران دستگاههاي گريز از مرکز براي غني کردن اورانيوم را ساخته اند.
آوريل سال 2004 – ايران تعهد مي کند که به همکاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي بيفزايد و در عين حال از تعليق برنامه غني سازي اورانيوم خبر مي دهد. ايران با تاريخ ورود بازرسان آژانس موافقت کرده و مي افزايد در ميانه ماه مه جزئيات اهدافش از برنامه هاي اتمي را ارائه خواهد داد.
ماه مه سال 2004- ايران واردات بخشهايي از دستگاههاي گريز از مرکز پيشرفته را تاييد مي کند و آژانس در گزارشي تاييد مي کند تحقيقات در مورد ماهيت برنامه اتمي ايران همچنان ناتمام است.
ژوئن 2004 – آژانس بين المللي انرژي اتمي اعلام مي کند ايران در بازار سياه در پي خريد هزاران قطعه مغناطيس براي دستگاههاي گريز از مرکز است. شوراي حکام آژانس ايران را براي لاپوشاني و پنهانکاريهاي چند ماه اخير ملامت مي کند و هشدار مي دهد ديگر زمان اندکي براي رد اتهامات باقي است، اتهاماتي مبني بر توليد سلاحهاي اتمي.
ژوئيه 2004 – ديپلماتهاي غربي افشا مي کنند که ايران يک بار ديگر از دستگاههاي گريز از مرکز به قصد غني کردن اورانيوم استفاده کرده است، آنهم در وضعيتي که بازرسان آژانس بين المللي پيش تر تجهيزات ايران را براي اين کار مهر و موم کرده بودند.
اوت 2004 – مشخص مي شود که آثار برجاي مانده از اورانيوم غني شده درتاسيسات ايران، در واقع متعلق به پاکستان است. اين اطلاعات ادعاي پيشين ايران مبني بر خوداتکايي فن آوريهاي اتمي اش را رد کرد.
سپتامير 2004 – بر اساس گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي ايران در حال پردازش هزاران کيلوگرم اورانيوم خام است. عملکردي که مي تواند در توليد سلاح هسته اي کار برد داشته باشد و ايران همچنان مصر است که برنامه مخفيانه ندارد و اهدافش صلح آميز است.
