لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۸:۵۳

فرهنگ هفته: رویدادهای جهان ادب و نشر


(rm) صدا | [ 4:04 mins ]
انتشار کتاب «شريعتى، هرمنوتيك رهايى و عرفان مدنى» به قلم عباس منوچهري با ترجمه حسين خندق آبادى در هفته گذشته فرصتي است براي پژوهشگران تاريخ ايران تا افکار علی شريعتي را از منظري متفاوت بنگرند. در هفته گذشته جلد اول از مجموعه 4 جلدي «تاريخ مطبوعات فارس» تاليف سيروس رومي منتشر شد. اين مجلد تاريخ مطبوعات فارس را در دوره قاجاريه در بر مي‌گيرد. در آستانه تدارک آيين‌هاي «بزرگداشت هفتادمين سال تاسيس دانشگاه تهران» اعلام شد که« بزرگداشت دكتر كاظم معتمدنژاد»، از بنيان‌گذاران و استادان علوم ارتباطات ايران، در دانشکده علوم اجتماعي و «جشنواره جايزه ادبي دکتر معين»، مولف فرهنگ معين و ويراستار لغت نامه دهخدا، در زادگاه او برگزار خواهد شد. فرج سرکوهی (رادیوفردا، مونیخ): انتشار کتاب «شريعتى، هرمنوتيك رهايى و عرفان مدنى» به قلم عباس منوچهري با ترجمه حسين خندق آبادى در هفته گذشته فرصتي است براي پژوهشگران تاريخ ايران تا افکار علی شريعتي را از منظري متفاوت بنگرند. در دهه هاي چهل و پنجاه رفرميست هاي مذهبي مي‌کوشيدند تا با استنتاج الگوهاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي از قرآن ، نهج البلاغه و حديث اسلام را با نيازهاي زمانه سازگار کنند. مهندس مهدي بازرگان با مواضع معتدل سياسي و دکتر شريعتي با مواضع افراطي از چهره هاي با نفود اين گرايش بودند. شريعتي برخي انديشه هاي ضد غربي فرانتس فانون و امه سزر را با مارکسيسزم چيني، عرفان ايراني و اسلام تلفيق و با زباني شعر گونه به جوانان تشنه آن روزگار ارايه داد. نوشته ها و سخنراني‌هاي او بر چند نسل از رفرميست هاي ديني تاثيري ژرف داشت. مخالفت شريعتي با روحانيت حرفه‌اي و تفسيرهاي نوآورانه او دشمني روحانيت سنتي را برانگيخت. اين دشمني پس از انقلاب اسلامي پر رنگ و به طرد طرفداران شريعتي از حکومت انجاميد. کتاب «شريعتى، هرمنوتيك رهايى و عرفان مدنى» در دو بخش، با عنوان هاي زمانه و زمينه و عقل نقاد دينى و هرمنوتيك رهايى و عرفان، به تبين آراء شريعتي مي‌پردازد. به دليل غيبت احزاب و ديگر نهادهاي سياسي و صنفي مستقل در ايران مطبوعات علاوه بر کارکردهاي سنتي خود، انتشار اخبار و طرح افکار گوناگون، گاه کارکردهاي ديگري را نيز تحقق مي‌بخشند. اين موقعيت و نيز اعمال سانسور، خود سانسوري و سرکوب استبداد، تاريخ مطبوعات ايران را با تاريخ سياسي و فرهنگي پيوند مي‌زند. مطبوعات محلي نيز در گستره اي محدود تر، اما گاه عمبق تر،اين کارکردها را ايفاء مي‌کنند. در هفته گذشته جلد اول از مجموعه 4 جلدي «تاريخ مطبوعات فارس» تاليف سيروس رومي منتشر شد. اين مجلد تاريخ مطبوعات فارس را در دوره قاجاريه در بر مي‌گيرد. آيين‌هايي از اين دست نشانه‌هائي است از عقب‌نشيني سياست‌هاي قبلي که حذف چهره‌هاي مهم فرهنگي ايران را هدف گرفته بود. پس از انقلاب اسلامي، کوشش بر آن بود که بزرگان فرهنگي و علمي معاصر از تاريخ حذف شوند. اما جمهوري اسلامي در زمينه خلق نويسندگان، شاعران و محققان بزرگ اسلامي و نيز در قطع ارتباط نسل هاي جديد با تاريخ معاصر ايران ناموفق ماند و محبوبيت چهره هاي فرهنگي و علمي نيز در ميان نسل هاي جوان‌تر افزايش يافت. در يکي دو دهه گذشته جمهوري اسلامي کوشيد با مصادره چهره‌هاي محبوب و مشهور به سود اسلام از آنان بهره برداري کرده و سابقه نهادها و بناهاي گذشته را با تغيير نام بپوشاند. مسلمان وانمود کردن نيما يوشيج، بنيان گذار شعر نو، و تغيير نام مسجد معروف سپهسالار به مطهري از اولين تلاش ها در اين زمينه بود. اين سياست نيز با شکست مواجه شد. آيين‌هاي بزرگداشت هفتادمين سال تاسيس دانشگاه تهران، جمهوري اسلامي را با همان چالشي روبه‌رو کرده است که برگزاري مراسم در بزرگداشت برخي چهره‌هاي فرهنگي و علمي گذشته که به دوران پهلوي‌ها در مشاغل سياسي يا مديريتي خدمت کرده‌‌اند. تاسيس دانشگاه تهران از خدمات مهم پهلوي اول بود. بزرگداشت تاسيس دانشگاه بدون قدرداني از موسس آن، رضا شاه، براي جمهوري اسلامي، که خود را خير مطلق و گذشته را شر مطلق تبليغ مي‌کند، چندان آسان نيست.
XS
SM
MD
LG