دلايل نگراني آمريکا از دستيابي جمهوري اسلامي به بمب اتمي از ديد يک کارشناس: حکومت غير دموکراتيک، حمايت از تروريسم و ضديت با اسرائيل

با آن که در آستانه برگزاري نشست هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي ايران و اتحاديه اروپا به توافقي داير بر تعليق داوطلبانه روند غني سازي اورانيوم دست يافتند، اما مشکل ها هنوز حل نشده و هر طرف موافقت نامه با اروپاييان و قطعنامه سازمان را به شيوه اي تفسير مي کند. جمهوري اسلامي گفت با توجه به اين که در قطعنامه از ايران خواسته نشده با دسترسي نامحدود بازرسان به مناطق مختلف کشور موافقت کند، صدور اجازه براي هر مورد بازرسي لازم است. مايکل اوهنلن، کارشناس ارشد سياست خارجي موسسه بروکينز در واشنگتن، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد ايران حق ندارد چيزي را در تاسيسات نظامي پنهان سازد، چرا که اين بخشي از پيمان منع گسترش جنگ افزارهاي کشتار جمعي است. وي مي افزايد آمريکا از اين نگران است که ايران هنوز از تروريسم حمايت مي کند، خاصه از حزب الله و حماس، و اگر اين را در کنار برنامه هسته اي بگذاريد و اعتراض قوي ايران به موجوديت کشور اسرائيل، مي بينيد موقعيت خوبي نيست. آقاي اوهنلن مي گويد بسياري از سياست هاي جمهوري اسلامي به شيوه غير دموکراتيک توسط گروهي ضد اسرائيلي و طرفدار تروريسم اتخاذ مي شود، و در چنين شرايطي به خصوص آمريکا درباره احتمال ساخت بمب هسته اي توسط ايران نگران است. فاطمه امان (راديو فردا): با آن که در آستانه برگزاري نشست هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي ايران و اتحاديه اروپا به توافقي داير بر تعليق داوطلبانه روند غني سازي اورانيوم دست يافتند، اما مشکل ها هنوز حل نشده و هر طرف موافقت نامه با اروپاييان و قطعنامه سازمان را به شيوه اي تفسير مي کند. دولت ايران مي گويد: با توجه به اين که در قطعنامه از ايران خواسته نشده با دسترسي نامحدود بازرسان به مناطق مختلف کشور موافقت کند، صدور اجازه براي هر مورد بازرسي لازم است. امير آرمين اين موضوع را با مايکل اوهنلن Michael E. O'Hanlon، کارشناس ارشد سياست خارجي موسسه بروکينز Brookings Institution در واشنگتن در ميان گذاشته و از او مي پرسد اگر ايران اجازه بازرسي از تاسيسات مورد نظر سازمان را ندهد، با چه واکنشي روبرو خواهد شد. مايکل اوهنلن (کارشناس ارشد سياست خارجي موسسه بروکينز، واشنگتن): قبل از همه ايران حق ندارد چيزي را در تاسيسات نظامي پنهان سازد. اين بخشي از پيمان منع گسترش جنگ افزارهاي کشتار جمعي است. خيلي ساده بگويم چنان کاري نادرست است و به معني متحد نبودن به پيمان منع گسترش. بنابراين ايران بايد دست به انتخاب بزند و اين که ايران يا هيچ کشوري اجازه نداشته باشد چيزي را در تاسيسات نظامي پنهان سازد. امير آرمين (راديو فردا): مي پرسم ايراني ها گفته اند حداکثر شش ماه تعليق طول خواهد کشيد و بار ديگر غني سازي اورانيوم آغاز خواهد شد، اما آمريکا با اين کار مخالف است. واکنش واشنگتن در برابر چنان اقدامي چه خواهد بود؟ مايکل اوهنلن: در مورد تعليق غني سازي اورانيوم از سوي ايران در پيمان منع گسترش تا آنجا که ما مي دانيم از ايران خواسته نشده غني سازي اورانيوم را معلق سازد. تنها چيزي که خواسته شده اين است که از فن آوري غني سازي اورانيوم در مقاصد صلح آميز استفاده شود و اجازه نظارت و بازرسي هم داده شود، بنابراين اين درست که از ايران کاري توسط جهان خارج خواسته شده که به موجب پيمان متعهد به انجام آن نبوده است و مساله رسيدن به توافق درباره قطعنامه هم از همينجا ناشي مي شود. ا . م : اگر ايران فعاليت هاي غني سازي اورانيوم را از سر گيرد، واکنش آمريکا در هر حال چه خواهد بود؟ مايکل اوهنلن: به نظر من مشکل آمريکا خواست اين کشور در متوقف کردن روند گسترش جنگ افزارهاي هسته اي در جهان است. وقتي شمار زيادي از کشورها سلاح هاي هسته اي داشته باشند، جهان محيط خطرناک تري خواهد بود. اکثر آمريکايي ها از اين نگرانند که ايران هنوز از تروريست حمايت مي کند، خاصه از حزب الله و حماس. ايران قطعا در حمايت از تروريست در جهان امروز در مقام نخست قرار مي گيرد. حالا اين را در کنار برنامه هسته اي بگذاريد و اعتراض قوي ايران به موجوديت کشور اسرائيل، مي بينيد موقعيت خوبي نيست. به نظر من اگر ايران حکومتي سواي حکومت کنوني مي داشت، حکومتي دموکراتيک تر و اينقدر با اسرائيل مخالفت نمي کرد، از سازمان هاي تروريستي هم حمايت نمي نمود، باز هم با فکر ايجاد يک کشور هسته اي ديگر مخالف بوديم، چون چنان امري نظام جهاني منع گسترش را سست مي کند، اما نگرانيمان به هر حال به شدت کنوني نمي بود. نگراني هاي امنيتي ما هم به اندازه حالا نبود. بنابراين پيام ما به بسياري از ايرانيان اين است که نگراني ما درباره آن کشور اين است که بسياري از سياست هاي کشور به شيوه غير دموکراتيک توسط گروهي ضد اسرائيلي و طرفدار تروريسم اتخاذ مي شود. در چنين شرايطي به خصوص ما درباره احتمال ساخت بمب هسته اي ايران نگرانيم. ا . آ: مي پرسم پس فکر مي کنيد پشتيباني از جنبش دموکراتيک ايران در اين مورد کارساز خواهد بود و بخشي از سياست دولت بوش است؟ مايکل اوهنلن: بله، به نظر من حمايت از دموکراسي در ايران بسيار مهم است، هرچند انتظار ندارم چنان حمايتي لزوما با موفقيت همراه باشد. سال گذشته ديديم حکومت ايران اراده اش را بر بخشي اعظمي از جمعيت کشور تحميل کرد. بسياري از شهروندان ايران از حقوق دموکراتيک محرومند، آمريکا مي تواند به اين امر اعتراض کند، اما نمي تواند آن را عوض کند. متاسفانه از نظر شهروندان ايران مدتي طول خواهد کشيد تا دموکراسي در آن کشور مستقر گردد. اميد من اين است که ايران متقاعد شود براي هميشه دست از ساختن بمب هسته اي بردارد. خاصه در اين برهه زماني که کشور زير حکومت گروهي محافظه کار غير دموکرات اداره مي شود. چنانچه در آينده يک حکومت دموکراتيک در ايران بتواند درباره سياست تسليحات هسته اي مذاکره کند، اغلب آمريکاييان اين حق را براي ايران قائل خواهند بود که در اين زمينه خود تصميم بگيرد، هرچند در آن هنگام هم ما ترجيح مي دهيم پيمان منع گسترش در هر شرايطي اجرا شود. در حال حاضر به خاطر آن که رژيم غير دموکراتيک بر ايران حمايت مي کند که از تروريست جانبداري مي کند، دنبال کردن برنامه تسليحات هسته اي جاي نگراني زيادي دارد. ا . آ: اگر ايران دست از مخالفت با اسرائيل و صلح خاورميانه بردارد، آيا آمريکا مانند مورد ليبي حاضر است با حکومت کنوني ايران کنار بيايد؟ مايکل اوهنلن: به نظر من ايراني ها حق دارند از فلسطيني ها حمايت کنند. اغلب آمريکايي ها هم درک مي کنند که فلسطيني ها به دوستاني نياز دارند، حتي در اينجا دوستاني دارند، من حتي از پرزيدنت بوش انتقاد دارم که در اين باره به قدر کافي تلاش نکرده است، اما در عين حال از تروريست و خشونت هم براي رسيدن به هدف ها حمايت نمي کنيم. مشتاقيم که خود ايراني ها کشورشان را اداره کنند که در چنان صورتي نوع رابطه ما با ايران هم فرق خواهد کرد. اکنون آميزه اي از تروريسم، نبود دموکراسي و دنبال کردن برنامه هسته اي در ايران بسياري از آمريکاييان را نگران سياست هاي اين کشور کرده است.