(rm) صدا | [ 8:47 mins ]
دکتر احسان نراقي محقق اجتماعي، در تازه ترين کتاب خود به نام آزادي به آينده ايران پرداخته است و در جاي جاي کتاب اين موضوع را مطرح مي کند که آينده ايران را سه گروه رهبري خواهند کرد: جوانان، زنان و حوزه هاي ديني. به ويژه حوزه ديني قم. دکتر نراقي در گفتگويي با علي سجادي درباره نقش وسيع زنان در انقلاب و کمک آنان به روحانيان در رسيدن به قدرت سياسي و با اشاره به عوارض مثبت و منفي انقلاب در اين باره، يکي از پيشرفت هاي ناشي از نفس انقلاب را کشيده شدن وسيع زنان به مشارکت در سطح جامعه مي داند. دکتر احسان نراقي: انقلاب زن را وارد صحنه کرد، اگر يادتان باشد در زمان شاه دختران درس خواندشان مشکل بود و خانواده هاي سنتي نمي گذاشتند اينها بگذارند مدرسه، راهپيمايي، کوهپيمايي و اصولا زن خارج بود از جامعه. ولي انقلاب زن را به جامعه دعوت کرد و اين نفس انقلاب و حال انقلاب خيلي موثر بود در اين برابري که در جامعه ما وجود نداشت. عمق جامعه قبول نداشت که زن برابر مرد است.
علي سجادي (راديو فردا): درست است ولي در عين حال در آن دوره قوانيني وضع شد که بسيار مفيد به حال زنان بود و تقريبا تمام اين قوانين با مخالفت روحانيون روبرو مي شد. چه شد که اينها موضعشان را عوض کردند؟
دکتر احسان نراقي: براي اين که ديدند احتياج دارند به زنان، زنان بهترين نيرو هستند در کارهاي انقلابي و در عين حال بايد گفت اثرات آن جريان همچنان باقي بود و هنوز هم هست. مثلا يکي از مثبت ترين کارهاي زمان شاه قانون حمايت خانواده بود که به نفع زنان قانون را تغيير داد و الان اکثر زنان حتي زنان خانواده هاي محافظه کار تازه برگشت به آن مقررات است. اين يک کار مثبتي بود که زنان اين را رها نکردند و دائما درخواستشان همين است. مطلب ديگر اين که اصولا در مورد زنان محافظه کار و غير محافظه کار نداريم، من ديدم زنان محافظه کار که عين زنان اصلاح طلب حرف مي زنند از لحاظ حقوق زن و آزادي و اين البته ثمره انقلاب بود و به خصوص نقش آقاي خميني. زن وارد جامعه شد و ديگر کاري هم نمي شود کرد و قدم به قدم هم پيشرفت هايي به دست آورد.
ع . س : امروز بيشتر تحصيلکردگان ما، بيشتر دانشجويان ما و بيشتر فارغ التحصيلان ما از پزشک و مهندس و معلم زنان هستند، در حالي که زنان در مديريت جامعه تقريبا نقشي ندارند.
دکتر احسان نراقي: در حالي که بيش از 60 درصد دانشجويان دخترند، در صدا و سيما که در تمام جاهاي دنيا کمبود زن است، به خاطر موضع ارتجاعي آقاي لاريجاني، يک درصدشان در مديريت هستند و بيش از نصف کادر راديو تلويزيون زن هستند. از اين نصف و 1600 پست مديريت فقط کمتر از يک درصد زن در مديريت است. اين ديگر فشاري است که مردها به خاطر تفکر ارتجاعي و مردسالار خودشان به زنان تحميل مي کنند. ولي پيشرفت زنان در خود جامعه مهم است. اين که نشان دادند زنان قابليتشان از مردان کمتر نيست، بلکه بالاتر است. من در زندان ديدم که مثلا يک مردي مي گفت من سه سال در زندانم، فکر مي کردم وقتي بيرون بودم هفت شب من اگر نان نخرم و به خانه نبرم، بچه ها گرسنه مي خوابند و الان مي بينم که زن من دو تا بچه من را به خارج فرستاده. نمي دانم چطور جور کرده پول و اين ها را، اما موفق شده يعني اينقدر توانايي دارند زنان در داخل و در خارج هم همچنين. زنان ايراني در دوره مهاجرت بسيار موثر بودند.
ع . س : چرا ما در ايران در سطح عالي مديريت هيچ زني نداريم. آن زمان که آقاي خاتمي براي بار اول انتخاب شده بود به رياست جمهوري گفته مي شد ممکن است چند زن را به وزارت منصوب کند، ولي گويا يکي از رهبران شوراي نگهبان گفته بود يا پيغام داده بود که اگر زني وزير شود من ايران را به خاک و خون مي کشم.
دکتر احسان نراقي: بله، يکي از دوستان من که با آقاي خاتمي رابطه داشت، به من گفت: قرار بود ايشان دو زن را وزير کند، ولي مثل اين که آقاي صافي يکي از اين آقايان موثر در شوراي نگهبان من را خواست، گفت به آقاي خاتمي مي گويي اگر اين کار را بکند، من کشور را به خاک و خون مي کشم و موجب شد ايشان دو زن را بياورد به عنوان مشاور رئيس جمهور، ولي در کابينه نداشته باشد. چطور مرد از زن فرمان ببرد؟ اين مخالف با شرع است، اين تفکر صد در صد مردسالار ارتجاعي مردها است و نه ربطي به اسلام دارد، نه به تعليمات رسول دارد، فقط مردسالاري است که از زمان قديم بوده، ولي زنان جاي خودشان را باز کردند و مردان ملاحظه مي کنند. اين توجه را داشته باشيد که مردها هم خيلي جاها ملاحظه مي کنند و نسبت به زنان خلاصه احترام نگاه مي دارند و قبول دارند زنان را در خانواده ها. يک مقداري همان آثار مردسالاري هست، اما کل جامعه شخصيت زن را پذيرفته و اين زنان ناراضي هستند از اين قوانين مردسالار و از اين مواضع مردسالار ناراضيند. زن چه زن آقاي سياستمدار محافظه کار، چه زن سياستمدار اصلاح طلب، طالب اصلاح قانون اساسي و قوانين مدني اين کشور است. اين را آقايان بايد بدانند، بالاخره هم يک روزي زورشان مي رسد و اين قوانين را تغيير خواهند داد.
ع . س : ما در ايران قبل از انقلاب وزير زن داشتيم، خانم فرخ رو پارسا. با مديريت او آشنا بوديد در آن دوره؟
دکتر احسان نراقي: من يک خاطره خوب هم دارم از ايشان که نشان مي دهد چه زن با جوهري بود. يک موسسه بين المللي آموزش و پرورش يونسکو بود در ايران، وقتي افتتاح مي کردند، از من دعوت کرده بودند آنجا سخنراني کنم. من سخنراني کردم و گفتم يک ملاکي به شما بدهم که در دنيا معمولا مي گويند حقوق معلم در دنيا برابر با تقريبا درآمد ناخالص ملي. اما در ايران کمتر است، منتها يک گروهي آنجا گزارش داده بودند به ساواک و ساواک هم براي شاه فرستاده بود که يک صفر جلوي رقمي که من گفته بودم زده بود. شاه عصباني شده بود و گفته بود برويد ببينيد نراقي چه گفته و خانم فرخ رو پارسا من را دعوت کرد و اسمي از اين جريان نبرد و به من گفت شما چنين صحبتي کردي؟ گفتم بله. گفت چطور بوده و رقم چيست؟ خلاصه من رقم درست را گفتم و فهميدم دو ساعت نوار سخنراني را آورده و تمام نوار را گوش کرده و بعد به شاه شخصا گزارش داده و ايشان اين مبلغ را گفته، نه آن که ساواک داده و با نهايت رشادت گزارش ساواک را رد کرد و سالها بعد من اين موضوع را فهميدم. هيچ چيز به من نگفت، نه منتي گذاشت و نه چيزي و اين نشانه شخصيت اين زن بود.
