جو اجتماعي و سياسي ايران در آستانه انتخابات مجلس، از ديد يک روزنامه نگار

فريدون زرنگار (راديوفردا): آقاي مهدوي آزاد، دو روز مانده به برگزاري انتخابات دوره هفتم مجلس، جو اجتماعي و جو سياسي در ايران را چگونه الان مي شود تشريح کرد. مهدي مهدوي آزاد (روزنامه نگار): از مدت ها قبل ما مي بينيم که مشروعيت انتخابات توسط گروه هاي پيشرو و نيروهاي اصلاح طلب، گروه هايي که به بدنه اجتماع نزديک تر بودند، زير سوال رفته است. نامه اخير نماينده ها به رهبري هم در واقع تاکيد موکد بر اين هست که طيف وسيعي از فعالان سياسي، اين انتخابات را مشروع نمي دانند. از آن طرف هيچکدام از احزاب رسمي و شناخته شده کشور با اسم خود، با نام حقيقي خودشان، ليست ندادند و به قول روزنامه نگارها و آن چيزي که الان در روزنامه ها رايج هست، ليست هاي سايه با هم مبارزه مي کنند. در اين ميان ما مي بينيم که دو دستگاه تبليغاتي از طرف نظام دارند تمام قد و با تمام وجود کار مي کنند: يکي دستگاه تبليغاتي رسمي نظام هست که همان صدا و سيما است. که از تمام ابزارهاي ممکن، از پخش سرودهاي ملي که يک زماني غير مجاز به شمار مي آمد، استفاده مي کند، تا تکرار مدام شعارهاي کهنه. از آن طرف هم دستگاه تبليغاتي سايه نظام که ارگان هاي شبه نظامي هستند و مساجد و غيره هم تمام قد وارد شدند و دستگاه تبليغاتي، در حقيقت دارد راي دادن به افراد متعهد را تبليغ مي کند و دستگاه سايه، يک ليست را به عنوان افراد متعهد و کارآمد، با تعريفي که راست از کارآمدي دارد ادامه مي دهد که آن هم ليست در واقع گروه آبادگران است.اما آنچه که در بدنه اجتماع ما شاهد هستيم، اين هست که در واقع شور و شوق خاصي به چشم نمي خورد. به رغم تمام تبليغات رسمي و غير رسمي، هيچ هيجان خاصي وجود ندارد، به جز در شهرهاي خاصي که رقابت ها بومي و محلي و قومي و قبليه اي هست. تقريبا در تمام شهرهاي بزرگ، فضايي راکد حاکم هست. نوعي بي انگيزگي و عدم تمايل در شهروندان به چشم مي خورد. ف.ز.: با اين توصيف و با توجه به گفته هاي خود شما، چه پيش بيني از انتخابات روز جمعه مي شود کرد؟ مهدي مهدوي آزاد: انتخابات در هفتمين دوره مجلس شوراي اسلامي بيش از هر انتخابات ديگري تابع دقايق آخر هست. با اينکه بي انگيزگي براي شرکت در انتخابات از سال ها پيش در حداقل 25% از مردم نهادينه شده بود، اما اين انتخابات همچنان تابع شرايط آخر هست. آخرين حدس هايي که با برداشت در واقع بي طرف از عرصه اجتماع ما مي توانيم بزنيم اين هست که چيزي حدود 20 ميليون نفر در انتخابات شرکت خواهند کرد، که با اين وضع مشارکت کلي در سطح کشور کمتر از 50% و 45% خواهد بود، چيزي نزديک 43%، 44%، و اين هم در حالي است که در شهرهاي بزرگ، مشارکت ما زير 20% خواهيم داشت، و در روستاها و شهرهاي کوچک که رقابت هاي قومي هست، اندکي ما مشارکت را بالا خواهيم داشت. اين آخرين حدس هايي است که از برداشت اجتماعي ما مي توانيم ارائه دهيم. ف.ز.: چه پيش بيني از آينده جنبش اصلاح طلبي و به ويژه نمايندگاني که در اين چند هفته گذشته بسيار فعال بودند، مي شود کرد؟ مهدي مهدوي آزاد: در واقع پيش بيني وضعيت آينده اصلاح طلبي در ايران و راهکارهاي آنها، داستان مفصلي دارد که ما بايد آخرين شواهد را ببينيم و در مورد آن ساعت ها صحبت کنيم. اما يک اصل غير قابل انکار است و آن اينکه اصلاح طلبان ناگزير هستند بازگشت پيدا کنند به عرصه مدني. حالا با اسم خروج از حاکميت، يا با اسم استعفاء يا با هر اسم ديگري. و بار ديگر از عرصه مدني، دقيقا مانند دوم خرداد 76، اما اين بار با شعارهاي دقيق تر، با سعي بيشتر و با گروهي خالص تر. گروهي که از پيرايه هاي محافظه کاري به دور هست، به عرصه فعاليت هاي سياسي بازگردند. اما اين که چه راهکارهايي اتخاذ خواهند کرد و عرصه فعاليت هاي سياسي اينها آيا منحرف خواهد شد، آيا توفاني خواهد شد يا خير، دقيقا مرتبط خواهد بود با فعاليت هاي جناح راست. اگر بعد از انتخابات، ما شاهد نوعي فضاي آزاد باشيم، که بعيد به نظر مي رسد، طبيعتا اصلاح طلبان با قدرت، شعارهاي خودشان را، شعارهايي که در نامه اخير به رهبري هم کامل و با صراحت بيان کردند، دنبال خواهند کرد. اما اگر شاهد فضاي بسته سياسي باشيم، شاهد دور جديدي از سرکوب و بگير و ببند باشيم، آن موقع بايد تابع تحولات باشيم، و در اين ميان حتي تحولات خارجي، تحولات اتحاديه اروپا، سرنوشت ما در اجلاس مارچ شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي. همه اينها پارامترهاي موثري در اين فضا خواهند بود. مهدي مهدوي آزاد، روزنامه نگار، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که از مدت ها قبل مشروعيت انتخابات توسط گروه هاي پيشرو و نيروهاي اصلاح طلب، گروه هايي که به بدنه اجتماع نزديک تر بودند، زير سوال رفته است، و نامه اخير نماينده ها به رهبر جمهوري اسلامي هم در واقع تاکيد موکد بر اين هست که طيف وسيعي از فعالان سياسي، اين انتخابات را مشروع نمي دانند، و از آن طرف هم هيچکدام از احزاب رسمي و شناخته شده کشور با نام حقيقي خودشان، ليست ندادند. وي مي گويد که راديو و تلويزيون جمهوري اسلامي و نيز دستگاه تبليغاتي سايه نظام که ارگان هاي شبه نظامي و مساجد هستند، راي دادن به افراد متعهد را تبليغ مي کنند. وي مي افزايد که آنچه در بدنه اجتماع شاهد هستيم، عدم وجود شور و شوق است، به جز در شهرهاي خاصي که رقابت ها بومي و محلي و قومي و قبليه اي وجود دارد. آقاي مهدوي آزاد مشارکت کلي در سطح کشور را کمتر از 45% پيش بيني مي کند.