از كار افتادن بخش عمده سيستم آبرساني كشاورزي بم

جمشيد زند (راديو فردا): سه ماه پس از زلزله مرگبار بم اكنون كشاورزان و صاحبان نخلستانهاي بم نگران از بين رفتن و سوختن نخلهايشان هستند. پيش از زمين لرزه ساكنان شهر بم دو منبع درآمد داشتند. يكي ارگ تاريخي بم، جاذبه تاريخي كه فرو ريخت و ديگري رطب مضافتي بم. ليلي آرمان طي گفتاري طبق گزارش خبرگزاري رويتر درباره بازسازي رشته قناتهاي باقيمانده و آب رساني به نخلستانها با محمدصادق طاهري، سردبير يكي از روزنامه هاي محلي كرمان گفتگويي كرده كه با هم مي شنويم. ليلي آرمان (راديو فردا): حسين نظام آبادي كشاورز پيشين ساكن بم، نااميدانه به واحدهاي كوچك امدادرساني اضطراري اشاره مي كند كه آب را كم كم به خاكهاي ترك خرده پاي نخلها هدايت كردند. او مي گويد: اين آب كافي نيست، تمامي قناتهاي ما خشك شده اند، لرزش زمين باعث شده كه تمامي شبكه باستاني قناتها از بين برود. اين قناتها آب مورد احتياج نارنجستانها و نخلهاي خرماي اين شهر را تامين مي كردند. به گزارش خبرگزاري رويتر، مغولها كه در قرن سيزده به ايران حمله كردند، مي دانستند كه قنات رگ حياتي شهرهاي ايران است و در نتيجه پيش از محاصره شهرها قناتها را ويران مي كردند. يك گزارش رسمي از تهران، خرابي وارد شده به شبكه هاي آبرساني اين شهر را مورد مطالعه قرار داده است و مي گويد: چهل درصد قناتها فرو ريخته يا به شدت آسيب ديده است. در برخي موارد فرو ريختن قنات باعث توقف كامل جريان آب شده است. سازمان غذا و كشاورزي سازمان ملل متحد، فائو، 5/2 ميليون دلار هزينه را به بازسازي ده قناتي كه بيشترين آسيب را ديده است، اختصاص داده است. طبق بيانيه منتشر شده از طرف سازمان غذا و كشاورزي سازمان ملل متحد، صاحبان نخلستانها كه اغلب كشاورزاني خرده پا هستند، جزء كساني هستند كه متحمل بيشترين آسيب از زلزله شده اند. سينا ظاهر نيز صاحب نخلستان بود كه با از بين رفتن نخلستانش به شدت دچار بحران اقتصادي شده است. آقاي ظاهر به رويتر مي گويد: پس از فاجعه از بين رفتن مردم، دومين مشكل بزرگ، نخلها هستند. ده هزار نخل بزرگ پابرجاي خود ايستاده اند، اما نه تنها به آب احتياج دارند، بلكه به كسي نيز احتياج دارند كه مراقبشان باشد. او مي گويد: متخصصان خرما كه مي توانستند از نخلها بالا بروند، مرده اند و صدها باغدار محلي نيز زير آوار مانده اند. محمد صادق طاهري، سردبير روزنامه محلي حديث كرمان درباره آبرساني نخلها اينگونه مي گويد: محمد صادق طاهري: آبياري نخلستانهاي بم به دو صورت انجام مي شد. يكي از طريق قناتها و ديگري هم از طريق چاه آب. وقتي كه بعد از زلزله جهاد كشاورزي با تمام وجود روي اين قضيه معطوف شد و تمام تلاش خود را گذاشت كه محصول امسال بم تحت تاثير زلزله قرار نگيرد، قناتها را دارد بازسازي مي كند، موتورها را دارد درست مي كند،ِ اكثر موتورها و قناتها الان روبه راه شده و الان آب دارند مي دهند. اين احتمال را مي دهند كه با توجه به اين حضور و با توجه به اين دقت، افزايش محصول به صورتي باشد كه جبران كند اين قضيه را. با توجه به اينكه نوع خرماي استان كرمان و بم از نوع مضافتي است، مضافتي هم بهترين نوع خرماي دنيا است، يكي از محصولات اصلي است كه در بالا بردن اقتصاد استان سهيم است. خرما صد در صد احتياج به آب دارد، در تمام طول سال بايد آب پايش باشد، ولي در يك مقاطعي از سال حساسيت آبياري نخلستانها بيش از مقاطع ديگر است، از جمله مقطعي كه زلزله در آن حادث شد، يعني از ديماه تا بهار، اصلي ترين مقطعي است كه بايد به خرما آب دهند. ل . آ: كشاورزان مي گويند كمكهاي خارجي ممكن است هر لحظه به شهر بم وارد شوند، اما نتيجه كار چندان مشهود نيست. كشاورزان مي گويند بين گروههاي مختلف و دولت هيچگونه همكاري وجود ندارد، اما از طرف ديگر مايكل فري، مدير علمي يك موسسه تحقيقاتي كشت خرما در اسپانيا است و در حال كار كردن بر پروژه بم است. او مي گويد: كمتر از 50 درصد سيستم سنتي آبرساني در نخلستانها كارآمد باقي مانده است. او به رويتر مي گويد: اين به اين معني است كه نخلها دست كم در زمستان در هفته به ششصد ليتر آب و در تابستان به سه هزار ليتر آب نياز دارند. مايكل فري مي گويد: البته يك نخل خرما با يك پنجم اين مقدار آب نيز مي تواند زنده بماند، اما قطعا توليد محصولش نيز به همان مقدار كم مي شود. محمد صادق طاهري اما روند بازسازي قنوات را مثبت مي داند. محمد صادق طاهري: درست شده، يعني اين مساله حادي نيست. ابتداي كار خيلي حاد بود، ولي چون اين قضيه متولي خاصي دارد، متوليش مشخص است و آن هم به هر حال يك مجموعه بزرگي به نام جهاد كشاورزي است، مطمئنا اين مشكلي پيش نخواهد آورد. درست شدند قناتها و اين محصول بم كه در مي آيد، خواهيد ديد بالاخره مشخص كننده اين است كه تلاش شده. در پي زمين لرزه بم به گزارش خبرگزاري رويتر رشته قناتهاي منطقه و سيستم آب رساني به نخلستانها صدمه زيادي ديد. يك كشاورز پيشين ساكن بم، با اشاره به بازسازي اين سيستم مي گويد: اين آب كافي نيست، تمامي قناتهاي ما خشك شده اند. اين قناتها آب مورد احتياج نارنجستانها و نخلهاي خرماي اين شهر را تامين مي كردند. يك گزارش رسمي از تهران، خرابي وارد شده به شبكه هاي آبرساني اين شهر را مورد مطالعه قرار داده است و مي گويد: چهل درصد قناتها فرو ريخته يا به شدت آسيب ديده است. محمد صادق طاهري، سردبير روزنامه محلي حديث كرمان درباره آبرساني نخلها مي گويد: بعد از زلزله جهاد كشاورزي با تمام وجود روي اين قضيه معطوف شد و تمام تلاش خود را گذاشت كه محصول امسال بم تحت تاثير زلزله قرار نگيرد، قناتها را دارد بازسازي مي كند، موتورها را دارد درست مي كند،ِ اكثر موتورها و قناتها الان روبه راه شده و الان آب دارند مي دهند. اما از طرف ديگر مايكل فري، مدير علمي يك موسسه تحقيقاتي كشت خرما در اسپانيا كه در حال كار كردن بر پروژه بم است، مي گويد: كمتر از 50 درصد سيستم سنتي آبرساني در نخلستانها كارآمد باقي مانده است.