لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۹:۱۱

گزارش ويژه راديوفردا: سخنراني‌هاي خانم شيرين عبادي در روز جهاني زن در سوئيس


(rm) صدا |
ماه منير رحيمي (راديو فردا): امسال مركز بين المللي كار در ژنو به مناسبت هشتم مارس، روزجهاني زن، دو خانم حدود پنجاه ساله را براي سخنراني دعوت كرده بود. يكي کارلا دل پونته، حقوقدان برجسته سوئيسي كه پيشتر دادستان كل اين كشور بوده و اكنون دادستان دادگاه عالي بين المللي جنايي براي يوگسلاوي سابق است. و ديگري شيرين عبادي، وكيل دادگستري ايراني، برنده جايزه صلح نوبل سال 2003 ميلادي. خانم عبادي در سازمان جهاني كار گفت: صداي شيرين عبادي: در عرصه فعاليتهاي اجتماعي، همواره زنان همپاي مردان حضور داشتند، ولي متاسفانه به دليل برخي سياستهاي اعمال شده از سوي دولتها، زنان كارگر با مشكلات عديده اي در محيط كار روبرو بودند. در جوامع ايدئولوژيك، زنان نمي توانند در برخي از حوزه ها مانند مردان فعاليت كنند. در برخي از ممالك اسلامي زنان براي كار كردن، يعني اعمال اولين حقوق اقتصادي خود، نيازمند كسب موافقت شوهر خود هستند. در بسياري از كشورها نگرش به زن، نگاهي سنتي است. فرصت دستيابي به بازار كار براي زنان بسيار كمتر از مردان است. از جمله در كشور من ايران با وجود آن كه 63 درصد از دانشجويان دانشگاهها دختر هستند، طبق آمار سال 2002، تفاوت 18 درصدي ميان ميزان بيكاري در بين زنان و مردان وجود دارد. به عبارت ديگر زنان ايران 13 درصد بيشتر از مردان تحصيلات دانشگاهي دارند، اما 18 درصد بيش از مردان بيكار هستند. اين موضوع نيز مانند ساير قوانين تبعيض آميزي كه عليه زنان وجود دارد از جمله تعدد زوجات و نابرابري شهادت زنان با مردان در محاكم دادگستري، سرچشمه گرفته از فرهنگ مردسالار است. م . م . ر: شيرين عبادي در پاسخ به يك پرسش درباره چگونگي حرفه اش گفت: صداي شيرين عبادي: بعد از اينكه انقلاب اسلامي شد، به من گفتند: چون تو زن هستي، نمي تواني قاضي باشي و من را منشي همان دادگاهي كردند كه رئيسش بودم. من اين بي عدالتي را قبول نكردم، از دادگستري آمدم بيرون، شغل وكالت را انتخاب كردم. البته چون من زبان درازي داشتم، هفت سال تمام به من پروانه وكالت ندادند. بالاخره توانستم پروانه وكالت بگيرم و در شغل جديد باز همان عشق به عدالت من را به حقوق بشر رساند. م . م . ر: شيرين عبادي در مورد مشكلات موجود در شغلش در جايگاه يك زن گفت: بايد به شما بگويم مبارزه براي حق و عدالت در خيلي از كشورها از جمله ايران راحت نيست. صداي شيرين عبادي: من به شما گفتم كه شغل خودم را كه قضاوت بود به جرم زن بودند از دست دادم. من در قضاوت زن موفقي بودم. اولين زني بودم كه در ايران شدم رئيس دادگاه. بسيار جوان هم بودم كه به اين پست رسيدم. خيلي مورد توجه بودم، همه فكر مي كردند كه در چند سال آينده من وزير دادگستري خواهم شد، اما روزگار طوري پيش آورد كه من به جرم زن بودن منشي همان دادگاهي شدم كه رئيسش بودم. زماني كه قضاوت مي كردم، مردم قضاوت من را خيلي خوب قبول مي كردند، اما يك چنين فردي به جرم زن بودن شغل خودش را از دست داد. م . م . ر : سپس خانم دل پونته سخن گفت و بويژه مبارزات امثال خانم عبادي را براي حقوق بشر ستود. بيشتر شركت كنندگان در اين گردهمايي زنان فعال در حقوق و امور زنان يا جنبشهاي فمنيستي و افراد سرشناس فرهنگي و اجتماعي بودند. در ميان ميهمانان، سفير جمهوري اسلامي ايران در ژنو نيز به چشم مي خورد. شيرين عبادي در مي سال 2000 ميلادي هم به ژنو رفته بود كه به مناسبت روز جهاني آزادي بيان و مطبوعات از سوي خبرنگاران بدون مرز، بخش سوئيس دعوت شده بود. هرچند آن زمان دست كم براي جهان غرب شناخته شده نبود. نهار روز هشتم مارس برابر با هجدهم اسفندماه خورشيدي خانم عبادي ميهمان 40 نماينده زن پارلمان و وزير امور خارجه سوئيس بود. خانم ميشلين كلميره، همچنين يك ديدار خصوصي نيز با اين وكيل پرآوازه ايراني، شيرين عبادي داشت وبعد خانم عبادي، طي تشريفاتي رسمي و در ميان تدابير شديد امنيتي به پارلمان برن آمد. در تاريخ پارلمان سوئيس نادر است كسي كه از شخصيتهاي رسمي نباشد و در جلسه رسمي آن سخنراني كند. بويژه كه او خارجي هم باشد. يكي از اين استثناها در سال 2000 اتفاق افتاد كه ميخائيل گرفاچف، رئيس اتحاد جماهير شوروي پيشين كه او نيز جايزه صلح نوبل را برده بود، در همين مكان سخن گفت. علاوه بر اعضاي پارلمان، شخصيتهاي علمي، فرهنگي، سياسي سوئيس و بسياري از روزنامه نگاران، رايزن فرهنگي جمهوري اسلامي نيز در اين مراسم حضور داشت. رئيس پارلمان برن پس از خوش آمد گويي رسمي به خانم عبادي، او را نماد پايداري براي دفاع از حقوق بشر در ايران توصيف كرد. آقاي ماكس بندر گفت: در اين دوره اكنون نخستين بار است كه زني در پارلمان برن براي نمايندگان سخن مي گويد كه عضو پارلمان يا وزير هم نيست. در حالي كه اعضا و ميهمانان بلندپايه پارلمان برن ايستاده بودند و در ميان تشويق آنها، برنده آخرين جايزه صلح نوبل به جايگاه ويژه آمد و حدود 5 دقيقه نطقي رسمي كرد. خانم عبادي با يادآوري اين كه به خاطر نگراني از وضعيت زنان در جهان و ايران سياه پوشيده است، گفت: صداي شيرين عبادي: صلح را پاس داريم و مقدم شماريم و مقدم بر آن عدالت و دموكراسي را مهم بدانيم. بخشنده باشيم همچون آسمان، درخت دانش را بارورتر سازيم مانند زمين، دوستي را بپراكنيم بسان باد، خشمگين و سوزان باشيم بر جد و تعصب، نه زير آتش. انسان باشيم، مهربان باشيم، مهربان. صلح نوبل بلندگوهاي بيشتري در اختيار من قرار داده كه صداي خود را مي توانم رساتر به گوش مردم جهان برسانم، از اين جهت متشكرم. م . م . ر: شيرين عبادي سپس براي شام ميهمان سفارت جمهوري اسلامي بود. ميزبان ضيافت نهار روز نهم مارس شيرين عبادي و همراهانش و چند تن ديگر همچون وزيران دادگستري و مسئول حقوق بشر سوئيس و برزيل، دو خاورشناس و نيز سفير جمهوري اسلامي، ثروتمند تونسي، آقاي كامل لازار، رئيس شركت بين المللي سوئي كورپ بود كه به گفته خود او، ميزباني از برنده جايزه صلح نوبل برايش افتخاري است. ساعت شش بعد از ظهر همان روز خانم عبادي براي سخنراني با عنوان دانش و صلح به دانشگاه ژنو آمد. رئيس دانشگاه ژنو هم از حضور زن ايراني برنده جايزه صلح نوبل 2003 در جمعشان ابراز خرسندي كرد. و نيز لارنس دئونا، رئيس روزنامه نگاران بدون مرز بخش سوئيس، چگونگي آشنايي خود با شيرين عبادي در سال 1997 در تهران را براي حاضران تعريف كرد. اين روزنامه نگار مشهور سوئيسي از زماني كه براي تدوين كتابش درباره ايران و بويژه براي تهيه گزارشهايي درباره وضعيت زنان به ايران سفر كرده بود، گفت: اولين ديدار من با شيرين عبادي در دفتر كوچك و ساده اش بود. پشت پرده هاي كامل كشيده و فضاي كاملا بسته در گرماي سخت تابستان تهران. و از آن زمان ما با هم دوست مانديم. روي ميز كار شيرين پر بود از جزوه هاي مربوط به حقوق بشر و پرونده هايي كه مربوط مي شد به آزادي مطبوعات و بيان. شهامت اين زن كه البته نه به اندازه امروز، ولي تا حدي شناخته شده بود، من را تحت تاثير قرار داد. پس از سالها وقتي شنيدم او برنده جايزه صلح نوبل شده، گفتم: اين بار اين جايزه به يك فرد شايسته داده شد. در سال 2002 كه شيرين به سوئيس آمده بود، در يكي از سالنهاي همين دانشگاه، در جمع خبرنگاران بدون مرز، كسي به من گفت او بايد رئيس جمهور ايران باشد. سپس شيرين عبادي در ميان كف زدنهاي متوالي حاضران به نطق و پاسخگويي به پرسشهاي آنان پرداخت. صداي شيرين عبادي: دانشگاه خانه اصلي و مامن واقعي همه كساني است كه معنويت را سرلوحه فعاليتهايشان قرار داده اند. كساني كه خود را وقت بشريت كرده اند. در حالي كه افتخار آنها نه به حساب بانكيشان، بلكه به تعداد كتبي است كه تاليف كرده اند. به تعداد شاگرداني كه تربيت كرده اند مي نازند، نه به ظواهر دنيوي. سوئيس از اين جهت كارنامه درخشاني دارد. تعداد دانشگاههاي آن، اساتيد مجربي كه دارد و دانشجويان علاقه مندي كه توانايي را در دانايي جستجو مي كنند. شادروان دكتر محمد مصدق، نخست وزيري كه نفت ايران را ملي اعلام نمود و دست كمپانيهاي نفتي انگليس را از چاههاي نفت ما كوتاه كرد، در سوئيس تحصيل كرده بود. تعدادي از برجسته ترين حقوقدانان ما در سوئيس تحصيل كرده اند. از اين كه سخاوتمندانه دانش خود را در اختيار هموطنان من قرار داديد، سپاسگزارم. م . م . ر : خانم عبادي در دانشگاه ژنو كه بسياري از ايرانيان ساكن سوئيس و شخصيتهاي دانشگاهي براي ديدن او و شنيدن سخنانش آمده بودند، گفت: صداي شيرين عبادي: در وطن من نام كشور سوئيس با دموكراسي و احترام به قانون شناخته شده، نوع حكومت شما و اهميتي كه به عقايد و آراي مردم داده مي شود، براي ما بسيار با ارزش و تحسين برانگيز است. فاصله بين ما زياد است، شما در اروپا رنسانس را تجربه كرده ايد و به همان جهت از آتش دو جنگ جهاني با اعلام بي طرفي به سلامت بيرون آمديد و به همين علت در بسياري از مشكلات خود زودتر از مردم ايران غلبه كرديد. اما ايران متاسفانه در مشرق زمين گرفتار سلاطين مستبد بود و با وجود آنكه در جنگ بين الملل دوم بي طرفي خود را اعلام كرد، به علت وضعيت سوق الجيشي متفقين بدون توجه به اين موضوع ايران را اشغال كردند و همين امر سرمنشا مشكلاتي شد كه بحث مفصل آن را بايستي در كتب تاريخ يافت. اما چه باك كه در عصر ارتباط اينترنتي قرار داريم و راه طي شده را مي دانيم، تجربيات گرانبها در دسترس ما است. مطمئنا ما نيز چون شما با حفظ اصالت فرهنگي قادر به رفع مشكلات امروزي خود خواهيم بود. م . م . ر: در ادامه برنامه يك موسسه دفاع از حقوق زنان، يك ساعت مچي ساخت زنان ساعت ساز به شيرين عبادي هديه كرد كه طرحي زنانه داشت و خانمي به گفته خود او اين ساعت را از طرف همه زنان سوئيسي به دست خانم عبادي بست. آرزو مي كنم شما با ديد اين ساعت هر روز به ياد داشته باشيد كه ما هر جاي جهان باشيم، كنار شما هستيم. انجمن پارسايان نيز تعدادي از دانشجويان ايراني دانشگاه ژنو كه هدف خود را نشر فرهنگ ايراني و برقراري گفتگو بين ايرانيان خارج از كشور تعريف كرده اند، در اداره مراسمي كه اين دانشگاه براي سخنراني خانم عبادي ترتيب داده بود، سهم موثري داشتند. و سرانجام شيرين عبادي شام نهم مارس را ميهمان رئيس دانشگاه ژنو شد. در دو روزي كه شيرين عبادي ميهمان مقامات رسمي و شخصيتهاي معروف سوئيسي بود، به زبان فارسي سخن مي گفت و گفته هايش به چند زبان رايج در سوئيس، فرانسه، آلماني ، ايتاليايي و نيز انگليسي ترجمه مي شد. در مجموع انتقادها يا پرسشهايي كه در مورد خانم عبادي مطرح بود، بيشتر به گفته هايش روي موضوع دموكراسي و اسلام برمي گشت. خانم عبادي معتقد است اسلام و دموكراسي سازگار است و اگر تصوير درستي از دين شود، حقوق بشر نيز در يك حكومت اسلامي رعايت مي شود. مساله اي كه راديو فردا اميدوار است در فرصتهاي آتي آن را با اهل فن در ميان بگذارد. امسال مركز بين المللي كار در ژنو به مناسبت هشتم مارس، روزجهاني زن، کارلا دل پونته، حقوقدان برجسته سوئيسي كه پيشتر دادستان كل اين كشور بوده و اكنون دادستان دادگاه عالي بين المللي جنايي براي يوگسلاوي سابق است، و خانم شيرين عبادي، وكيل دادگستري ايراني، و برنده جايزه صلح نوبل سال 2003 ميلادي را دعوت کرد. خانم عبادي سپس نهار روز هشتم مارس را ميهمان 40 نماينده زن پارلمان و وزير امور خارجه سوئيس بود، و سپس طي تشريفاتي رسمي و در ميان تدابير شديد امنيتي به پارلمان برن رفت و سخنراني پنج دقيقه اي ايراد کرد. وي سپس براي شام ميهمان سفارت جمهوري اسلامي بود. در نهم مارس، ساعت شش بعد از ظهر، خانم عبادي براي سخنراني با عنوان دانش و صلح به دانشگاه ژنو رفت و سرانجام شام نهم مارس را ميهمان رئيس دانشگاه ژنو شد.
XS
SM
MD
LG