لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۶:۲۹

آفريقاي جنوبي، 10 سال پس از پايان آپارتايد


(rm) صدا |
در روز 14 آوريل سال 1994، اولين انتخابات رياست جمهوري آفريقاي جنوبي برگزار شد. در اين روز اقليت سفيد پوست اين کشور و اکثريت سياه پوست، در صف هاي طولاني ِ راي گيري ساعت ها منتظر ماندند تا به نلسون ماندلا اولين رئيس جمهوري سياهپوست اين کشور راي بدهند. نلسون ماندلا، مردي که به نماد مقاومت در برابر تبعيض و بي‌عدالتي تبديل شده بود، پس از آزادي از زندان، جهانيان را با دعوت همه شهروندان سفيد و سياه آفريقاي جنوبي به برادري و اتحاد، شگفت زده کرد. ده سال پس از رژيم آپارتايد، فقر ، بيکاري و اپيدمي خانمان برانداز ايدز، بر سراسر اين کشور سايه افکنده است. برآورد مي شود که 5 ميليون و سيصد هزار نفر از جمعيت 45 ميليون نفري اين کشور به ايدز و ويروس اچ. آي. وي مبتلا باشند. اما در سومين انتخابات رياست جمهوري آفريقاي جنوبي، با آنکه انتظار مي رود رئيس جمهور کنوني «تابو اِمبکي» از رهبران کنگره ملي آفريقا (ANC) ، دوباره به اين سمت انتخاب شود، اما استقبال مردم از انتخابات گسترده نيست. راديوفردا اين انتخابات، و ده سال پس از آپارتايد را مرور مي کند. فاطمه امان (راديوفردا): اينکه آيا کنگره ملي آفريقاي جنوبي، ANC به عنوان يک جنبش ضد جدايي نژادي را مي توان با ANC به عنوان يک حزب سياسي در قدرت مقايسه کرد، ذهن تحليلگران را به خود مشغول کرده است. بسياري از سياه پوستاني که بطور فعال براي آينده اي فارغ از تبعيض و نابرابري، از ANC حمايت کردند، امروز در وضعيت نابساماني مانند گذشته زندگي مي کنند. 36 درصد سياه پوستان آفريقاي جنوبي بيکارند، نرخ بيکاري غير سياهان يعني سفيد ها و آسيايي هاي اين کشور، 14 درصد است. سياه پوستي که از دبيرستان فارغ اتحصيل مي شود، تنها 15 درصد امکان پيدا کردن شغل مناسبي دارد. بقيه به شغل هاي کاذبي مانند پرتقال فروشي و ماشين شويي روي مي آورند. در آمد اين شغل ها، با پولي که از راه هاي غير قانوني بدست مي آيد، قابل مقايسه نيست و از همين رو بسياري، ريشه اصلي نرخ بالاي جنايت در اين کشور را در بيکاري گسترده مي دانند. مشکل جديد و بزرگتر آفريقاي جنوبي در حال حاضر، مسئله ايدز و HIV ست. بيماري که اکثريت قريب به اتفاق مبتلايان به آن، سياه پوست هستند. دولت پرزيدنت تابو امبکي، به خاطر بي توجهي به بحران ايدز که روزانه 600 قرباني مي گيرد، مورد انتقاد فعالان ايدز قرار دارد. از جمله ديدگاه هاي او که خشم مخالفان را برانگيخت اين بود که ويروس HIV عامل بيماري ايدز نيست و از اينرو تا همين چند ماه پيش، دولت از اينکه داروهاي ژنريک و ارزان ايدز را در دسترس مردم قرار دهد، سر باز مي زد. بهروز نيکذات (راديوفردا): در اينکه پرزيدنت تابو امبکي، بار ديگر به سمت خود برگزيده خواهد شد، ترديدي نيست، اما مشکل، تعداد شرکت کنندگان در اين انتخابات است که انتظار مي رود بسيار کمتر از دوبار قبلي باشد. آقاي امبکي اقتصاد داني ست که در دوران آپاتايد، چند دهه را در تبعيد گذراند. او پس از نلسون ماندلا به سمت رياست جمهوري فريقاي جنوبي برگزيده شد، اما از جذابيت و محبوبيت ماندلا برخوردار نيست. تابو امبکي از مردم مي خواهد که صبور باشند. به گفته او کاستي ها را نمي توان پس از حضور صد ها ساله استعمار و جدايي نژادي، يک شبه از بين برد. البته بايد گفت که دستاوردها نيز چشمگير است. قانون اساسي جديد اين کشور که تصويب آن در نوزدهم ماه نوامبر 1993 توسط نلسون ماندلا و پاتريک دکلرک، نخست وزير سفيد پوست وقت آفريقاي جنوبي امضا شد، يکي از مترقي ترين قانون هاي اساسي دنياست. صدها قانون نژاد پرستانه لغو شده اند. در اين مدت دولت يک ميليون و ششصد هزار خانه ساخته است، 9 ميليون نفر از لوله کشي آب برخوردار شده اند و 70 درصد خانه ها از برق برخوردارند. اما شايد مهمترين دستاورد لغو جدايي نژادي در آفريقاي جنوبي، از بين رفتن جو رعب و وحشتي باشد که رژيم آپارتايد بر سراسر کشور حکمفرما کرده بود. ف.ا.: امروز در آفريقاي جنوبي که زماني سرکوب اکثريت سياه توسط اقليت سفيد آن در صدر خبر هاي جهان بود، يک دمکراسي با ثبات و به گفته سخنگوي دولت جويل نيچيتنزه "ملال آور" حکمفرماست. به گفته صاحبنظران، گذار صلح آميز از يک نظام جدايي نژادي به دمکراسي در آفريقاي جنوبي را مي توان يکي از حوادث تاريخي قرن بيستم دانست. دولت آفريقاي جنوبي در سال 1995، به جاي زنداني کردن يا اعدام مسئولان نظام جدايي نژادي آپارتايد که مرتکب جنايت شده بودند، دست به تاسيس کمسيوني زير عنوان آشتي و حقيقت يابي زد. اين کميسيون که ستايش جهانيان را به خود جلب کرد، پس از شنيدن گزارش 21 هزار قرباني شکنجه در دوران حاکميت اقليت سفيد پوست، به کار خود در اوايل سال 2003 ميلادي پايان داد. کميته جداگانه اي نيز براي رسيدگي به بخشش و عفو کساني که مرتکب جنايت هاي سياسي متهم شده بودند، تاسيس شد و کميته سومي هم هنوز به جبران خسارت به بازماندگان قربانيان مشغول است. ب.ن: اما از چهره هاي خبر ساز پيشين آفريقاي جنوبي چه خبر؟ - نلسون ماندلا اولين رئيس جمهور اين کشور، به صداي رسايي در مبارزه با بيماري ايدز و حمايت از حقوق کودکان تبديل شده است. به رغم 85 سال عمر، او همچنان به مناسبت هاي گوناگون سخنراني مي کند. ف.ا: پاتريک دکلرک آخرين رئيس جمهوري سفيدپوست آفريقاي جنوبي که جايزه صلح نوبل را به همراه نلسون ماندلا از آن خود ساخت، در سال 1997، سياست را رها کرد و هم اکنون به عنوان استاد ميهمان در دانشگاه هاي جهان سخنراني مي کند. ب.ن.: اسقف دزموند توتو رئيس کميسيون آشتي و حقيقت، 72 ساله، از بيماري سرطان رنج مي برد و هم اکنون در سراسر جهان در مورد آشتي سخن راني مي کند. ف.ا: بيک بوتا رئيس جمهوري آپارتايد که در فاصله سالهاي 1978 تا 1989 قساوت هاي زيادي در مورد سياه پوستان بکار برد، از حضور در کميسيون آشتي و حقيقت خودداري کرد و معتقد است در زمان زمامداري او، هيچ اشتباهي صورت نگرفته است. ب.ن: سريل رامافوسر، رهبر سابق اتحاديه هاي کارگري که يکي از ارکان مهم جنبش ضد آپارتايد بود، در حال حاضر، يکي از ثروتمندترين و با نفوذترين بازرگانان آفريقاي جنوبي ست. ف.الف: يوجين دوکوک سرهنگ پليس که زندانيان به او لقب "َشيطان اصلي" داده بودند، به حبس ابد محکوم شد. او در کميسيون آشتي و حقيقت به قتل و شکنجه صدها تن از مخالفان رژيم آپارتايد اعتراف کرد و به خاطر 50 مورد ازجنايت هايش در گذشته، بخشوده شد. اما به خاطر جنايتهاي ديگري که در رابطه با مسائل شخصي صورت گرفته بود، به حبس ابد محکوم شد. 10 سال پس از سرنگوني رژيم آپارتايد در آفريقاي جنوبي، فقر، بيکاري و اپيدمي خانمان برانداز ايدز بر سراسر اين کشور سايه افکنده است. بر آورد مي شود که پنج ميليون و 300 هزار نفر از جمعيت 45 ميليون نفري آفريقاي جنوبي، به ايدز و ويروس HIV مبتلا باشند. 36درصد از سياهپوستان آفريقاي جنوبي بيکار هستند، اما نرخ بيکاري غير سياهان، يعني سفيدها و آسيايي هاي اين کشور، 14 درصد است.
XS
SM
MD
LG