(rm) صدا |
فاطمه امان (راديوفردا): سالهاست که با پيشرفت علم زيست شناسي مولکولي و شناخت دقيق تر عوامل بيماري ها در سطح مولکولي، بيماري سرطان به عنوان يک بيماري ناهمگون شناخته مي شود. بدين معنا که نوعي سرطان مانند سرطان ريه يا معده مي تواند در بيماران مختلف، از نظر ژنتيکي متفاوت باشد هر چند ظاهر باليني آن مشابه است. اين شناخت جديد، سبب پيدايش نگرش جديدي در ميان پزشکان و شرکت هاي دارويي شده که بر اساس آن تلاش مي شود راهکارهاي درماني ِ مشخص، متناسب با ويژگي هاي بيماري در هر فرد طراحي شود.
اين هفته، مجله علمي ساينس ومجله پزشکيNew England Journal of Medicine گزارش دو مطالعه علمي را چاپ کردند که قدم مهمي در تائيد اين راهکار درماني مدرن محسوب مي شود.
چند ساليست که داروي جديدي ساخت شرکت AstraZeneca Plc. به نام Iressa ، براي درمان سرطان ريه در بازار است. در حالي که درصد کمي از بيماران مبتلا به اين سرطان ِ مهلک، توسط Iressa بطور کامل درمان مي شوند، اين دارو در مورد اغلب بيماران سرطان ريه بي تاثير است. اکنون دو گروه پژوهشي از دانشگاه هاروارد نشان داده اند که سلولهاي سرطاني بدست آمده از بيماراني که با مصرف Iressa معالجه شده اند، همه داراي يک جهش يا موتاسيون در ژن گيرنده سلولي هورموني بنام EGFR هستند. EGFR از جمله هورمون‌هائي است که رشد سلولهاي جدار ريه را کنترل مي کند. اين تحقيقات نشان مي دهد که تنها آن دسته از بيماراني که در آنها گيرنده سلولي ِ EGFR دچار نقص شده، با Iressa قابل درمان هستند.
هر چند اين دسته از بيماران، کمتر از 15 درصد ِ مبتلايان ِ به سرطان ريه را تشکيل مي دهند، اما اين کشف فوق العاده مهم است چرا که اکنون پزشکان مي توانند از همان ابتدا، از غده سرطاني نمونه برداري کنند و ببينند که آيا امکان درمان بيمار با Iressa وجود دارد يا نه. با اين غربال گيري ژنتيکي ِ ساده و سريع، ممکن است استفاده از شيمي درماني ، يا پرتودرماني هم غير ضروري شود. علاوه بر اين دانشمندان اميدوارند با مطالعه تومورهاي ديگر، امکان استفاده از اين دارو را براي انواع ديگر سرطان هم مورد بررسي قرار دهند.
جالب اينجاست که داروي ايرسا که نام ژنريک آن gefitinib يا ZD1839 است، با استدلال اينکه در مورد تعداد کمي از بيماران موثر است، تا سال گذشته به تائيد اداره مواد غذايي و دارويي آمريکا نرسيده بود. اما با نتيجه دو مطالعه تحقيقي جديد، شرکت هاي دارويي خواهند توانست داروهاي سرطان را سريع تر به تائيد برسانند.
به اعتقاد کارشناسان اين دو پژوهش علمي ، نقطه عطف مهمي در درمان سرطان و سرآغازي براي تدوين راهکارهاي درماني براي گونه هاي مختلف از بيماري هاي ظاهرا همگون است. دانشمندان دانشگاه هاروارد دريافته اند كه چرا داروي بيماري سرطان ريه تنها بعضي از بيماران را معالجه مي كند و بعضي ديگر را نه. علت ساختار متفاوت ژنتيكي بيماران است. با اين كشف ممكن است از اين پس با يك آزمايش ژنتيكي ساده بتوان بيماراني را كه داروي سرطان ريه در مورد آنها موثر است، مشخص كرد. كارشناسان اين كشف را نقطه عطفي در درمان سرطان مي دانند. اين هفته مجله علمي Science و مجله پزشكي New England Journal of Medicine گزارش دو مطالعه علمي را در اين زمينه چاپ كرده اند.
