(rm) صدا |
بكتاش خمسه پور (راديوفردا): بهاي طلاي سياه بار ديگر در صدر خبرهاي اقتصادي بينالمللي قرار گرفته و شبح يک شوک (تکانه) تازه نفتي بر فراز اقتصاد جهاني به پرواز در آمده است.
دكتر فريدون خاوند (راديوفردا، پاريس): اين روزها پرسشي حساس کارشناسان نفتي دنياي غرب را به خود مشغول کرده : آيا اقتصاد جهاني با يک شوک يا تکانه تازه نفتي روبرو شده است؟
تکانههاي اول و دوم نفتي در سالهاي 1973 و 1979 ميلادي هنوز در خاطرههاست و امروز که بهاي نفت در بازار نيويورک با چهل دلار فاصله چنداني ندارد، ترس از تکرار تاريخ طبعا بسياري از کانونهاي تصميم گيري اقتصادي را در بر گرفته است. رودريگو راتو، مدير کل تازه صندوق بينالمللي پول، در نخستين سخنراني عمومي خود در مادريد از تأثير منفي افزايش بهاي نفت بر رشد اقتصادي جهان سخن گفت، و آژانس بينالمللي انرژي همچون شماري از وزيران اقتصاد و دارايي کشورهاي بزرگ صنعتي جهان هم بر همين نکته انگشت گذاشته اند.
به رغم اين واکنشها، کشورهاي بزرگ صنعتي مهم ترين قربانيان اوجگيري بهاي طلاي سياه نيستند. ايالات متحده چهل در صد نيازهاي نفتي خود را از منابع داخلي تأمين ميکند و دوازده کشور عضو اتحاديه پولي اروپا نيز چون ارزش يورو بالا است، تاکنون افزايش بهاي نفت را به راحتي تحمل کرده اند. قربانيان واقعي اين افزايش، کشورهاي در حال توسعه وارد کننده نفتند، از هند گرفته تا اقتصادهاي بسيار فقير آفريقا.
آيا اوجگيري بهاي نفت همچنان ادامه خواهد يافت؟ براي تداوم اين اوجگيري، شرايط مساعدتر از هر زمان ديگري است : ترديدهاي ژئوپوليتيک در خاور ميانه، از تنشهاي عراق گرفته تا خطر حملات تروريستي به تأسيسات نفتي به ويژه در عربستان سعودي، تب نفت را بالا ميبرد. از سوي ديگر افزايش تقاضاي نفت در چين، همه پيش بينيها را پشت سر گذشته : ده در صد در سال گذشته و هفده در صد تنها در دو ماه نخست سال جاري ميلادي. در اين ميان به نظر ميرسد که شمار زيادي از اعضاي سازمان «اوپک» نيز، با زير پا گذاشتن سهميههاي رسمي، توليد خود را تا حد اکثر ظرفيت شان بالا برده و يا، به بيان ديگر، اين سازمان در حال حاضر، اگر هم بخواهد، ديگر توانايي چنداني براي افزايش عرضه ندارد.
از مجموعه اين عوامل چنين بر ميآيد که توليد کنندگان نفت، دستکم در کوتاه مدت، همچنان روزهاي خوشي را پيش رو دارند. امروز که بهاي نفت در بازار نيويورک با چهل دلار فاصله چنداني ندارد، ترس از تکرار تاريخ طبعا بسياري از کانونهاي تصميم گيري اقتصادي را در بر گرفته است. رودريگو راتو، مدير کل تازه صندوق بينالمللي پول، در نخستين سخنراني عمومي خود در مادريد از تأثير منفي افزايش بهاي نفت بر رشد اقتصادي جهان سخن گفت، و آژانس بينالمللي انرژي همچون شماري از وزيران اقتصاد و دارايي کشورهاي بزرگ صنعتي جهان هم بر همين نکته انگشت گذاشته اند. به رغم اين واکنشها، کشورهاي بزرگ صنعتي مهم ترين قربانيان اوجگيري بهاي طلاي سياه نيستند. ايالات متحده چهل درصد نيازهاي نفتي خود را از منابع داخلي تأمين ميکند و دوازده کشور عضو اتحاديه پولي اروپا نيز چون ارزش يورو بالا است، تاکنون افزايش بهاي نفت را به راحتي تحمل کرده اند. قربانيان واقعي اين افزايش، کشورهاي در حال توسعه وارد کننده نفتند، از هند گرفته تا اقتصادهاي بسيار فقير آفريقا.