عدم تمايل ايران و ديگر كشورهاي همسايه عراق به خروج فوري نيروهاي ائتلاف از عراق

مسعود ملك (راديو فردا): به نظر مي رسد كشورهاي همسايه عراق چشم اندازي مشتركي درباره آينده سياسي اين كشور ندارند. ايران عمدتا شيعه نشين، عربستان سعودي كه اكثريت جمعيتش را مسلمانان سني تشكيل مي دهند و تركيه كه از يك حكومت غير مذهبي برخوردار است، درباره موقعيت عراق در خاورميانه، منافع و ديدگاههاي متفاوت در برخي موارد متضادي دارند . پس از دهها سال حكومت غير قابل پيش بيني صدام حسين، همسايگان عراق اكنون چشم به راه برقراري ثبات در اين كشور هستند و هيچ يك از حكومتهاي كشورهاي همسايه عراق به طور جدي خواهان خروج هرچه سريعتر نيروهاي ائتلاف از عراق نيستند، اما شايد اين تنها مورد توافق كشورهاي همسايه عراق باشد. ايران پرجمعيت ترين همسايه عراق است و بزرگترين جمعيت شيعه جهان را دارا است. عادل درويش، تحليلگر سياسي ساكن لندن و نويسنده كتاب «بابل غير مقدس: تاريخچه مخفيانه جنگ صدام حسين» منافع ايران در عراق را متعدد مي خواند و مي گويد: عادل درويش (تحليلگر سياسي و نويسنده): ايرانيها در مورد هرنوع كشمكش در آينده بسيار نگران هستند. چون فكر مي كنند هرنوع رژيمي كه در آنجا مستقر گردد، ممكن است به عنوان جبهه اي عليه آنها به كار گرفته شود. همانگونه كه از آلمان غربي به عنوان جبهه اي عليه بلوك شوروي در جنگ سرد استفاده مي شد. شايد اين تحليل درستي نباشد، اما ممكن است ايرانيها اينطور فكر كنند. م . م : آقاي درويش به جنگ ايران و عراق در دهه 1980 اشاره مي كند و مي گويد: حكومت ايران هنوز اختلافهاي تاريخي حل نشده اي با عراق دارد، نظير آبراه شط العرب در نوار مرزي دو كشور. عادل درويش مي گويد: دولت مركزي ايران بيم دارد خود مختاري كردهاي عراقي باعث تشويق كردهاي ايراني براي دستيابي به خودمختاري بيشتر شود. ژولين ليندي فرنچ، كارشناس مركز سياستهاي امنيتي ژنو، معتقد است ايران علاقه دارد كه يك رهبري مذهبي شيعه مانند آيت الله علي سيستاني در عراق بر مسند قدرت بنشيند، چرا كه چنين شخصيتي مي تواند ديدگاههاي رهبران محافظه كاران ايران را بازتاب دهد. آقاي فرنچ مي گويد: اين حقيقت كه ايرانيها از قوم عرب نيستند، از نفوذشان در ماجراهاي عراق و خاورميانه كاسته است. تركيه ديگر همسايه غير عرب عراق و متحد نزديك آمريكا است كه شديدا نگران اوضاع عراق به ويژه كردستان عراق است. تركيه نيز بيم از آن دارد در صورتي كه كردهاي عراق به خودمختاري برسند، جمعيت بزرگ كرد اين كشور نيز درصدد كسب خودمختاري درآيد. تركيه همچنين اقليت تركمن در عراق را زير نظر دارد. عادل درويش اما معتقد است آنكارا بيشتر از آن جهت خواهان ثبات در عراق است تا بتواند مراودات اقتصادي خود با اين كشور را از سر بگيرد. آقاي درويش مي گويد: عادل درويش: بخش بزرگ اقتصاد تركيه به داد و ستد با شمال عراق و مركز عراق و نيز خط لوله نفتي عراق وابسته است كه از تركيه مي گذرد، به همين سبب تركها به ثبات عراق بسيار توجه دارند، اما اگر عراق تجزيه شود، تركيه مي تواند با ورق اقليت تركمن بازي كند. م . م : جولين فرنچ عقيده دارد همه همسايگان عراق ترجيح مي دهند نيروهاي آمريكايي حداقل براي مدتي در عراق باقي بمانند، زيرا خوب مي دانند خروج با عجله نيروهاي آمريكايي از عراق به بي ثباتي و هرج و مرج در منطقه دامن مي زند. وي مي گويد: جاي تعجب نيست كه همسايگان عراق چشم انداز مشتركي براي آينده اين كشور ندارند. همانطور كه آمريكا و بريتانيا ديدگاههاي متفاوتي در اين باره دارند، اما موقعيت فعلي ايجاب مي كند به فكر راه حلي واقع بينانه براي عراق بود. بدنبال ده ها سال حكومت صدام حسين اكنون همسايگان عراق خواهان حكومتي باثبات در جوار خود هستند و هيچيك بطور جدي خواهان خروج فوري نيروهاي ائتلاف از عراق نيستند. ايران با اكثريت شيعه مذهب عراق كه شصت درصد جمعيت اين كشور را تشكيل ميدهد، منافعي بيش از ساير كشورهاي همسايه دارد. واشنگتن مدتي است ايران را متهم به اعزام عناصر خود به عراق كرده است. عادل درويش تحليلگر سياسي ساكن لندن، مي گويد ايران نگران آنست كه از هر رژيمي كه در عراق بر سر كار بيايد بعنوان سپري عليه جمهوري اسلامي استفاده شود. تركيه نيز كه مانند ايران يك كشور غيرعرب است بيشتر به جنبه هاي اقتصادي توجه دارد. حكومت عربستان سعودي بدليل عدم كنترل كامل از جلوگيري نفوذ عناصر افراط گراي عرب به اين كشور عاجز است. اردن مانند تركيه به جنبه هاي اقتصادي اين ثبات توجه دارد و به برقراري يك رژيم سلطنتي علاقه نشان مي دهد. كويت از مواضع غرب حمايت مي كند و سوريه در تضاد با كويت به سياست هاي ضد غربي اش وفادار است.