لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۱:۵۶

چشم انداز گذر سياره زهره از جلوي قرص خورشيد


(rm) صدا |
ليلي صدر (راديوفردا): گذر زهره از جلوي قرص خورشيد پديده کميابي است که تنها هر 120 يا 105 سال يک بار روي مي دهد و هشت سال پس از آن يکبار ديگر تکرار مي شود. بنابراين هيچ انسان زنده زمانه ما، تا به حال آن را نديده است. اما علاقمندان مي توانند در روز هشتم ماه ژوئن، برابر با 19 خرداد ماه، اين پديده را که پس از يک قرن اتفاق مي افتد، مشاهده کنند. البته اگر اين فرصت استثنايي را از دست داديد، مي توانيد آن را هشت سال ديگر (البته نه در آمريکا و نه در اروپا) ببينيد...و اگر اين فرصت را هم از دست داديد، مجبور خواهيد بود، تا سال 2112، 103 سال ديگر صبر کنيد! دکتر محمد حيدري ملايري اختر شناس رصدخانه پاريس، از پديده گذر زهره از جلو قرص خورشيد مي گويد: محمد حيدري ملايري (اختر شناس رصدخانه پاريس): دليل اين پديده اين است که زهره به خورشيد نزديکتر از زمين است و بنا بر اين مدارش درون مدار زمين قرار گرفته است. گاهي زهره از جلو خورشيد که مي گذرد، زمين و زهره و خورشيد، هر سه درست در يک راستا قرار مي گيرند، و ما زهره را بصورت لکه گرد سياسي بر چهره خورشيد مي بينيم. اين همان پديده اي است که خورشيد گرفتگي را بوجود مي آورد وقتي که ماه از جلو خورشيد مي گذرد، تنها اندازه ظاهري زهره بسيار کوچکتر از خورشيد است و تاريکي ايجاد نمي شود. فاطمه امان (راديوفردا): در سده هفدهم ميلادي پديده گذر زهره از جلو خورشيد، براي اولين بارمشاهده شد و در سده هجدهم و نوزدهم نيزتکرار شد. در سده بيستم اين پديده اتفاق نيفتاد و اکنون در آغاز سده بيست ويکم، در روز هشتم ژوئن برابر با 19 خرداد مي توان آن را دوباره مشاهده کرد. دکتر محمد حيدري ملايري مي گويد گذر زهره هر بار وسيله اي بوده براي پيش بردن شناخت اختري و فيزيکي ما بويژه براي اندازه گيري فاصله زمين تا خورشيد که پايه اندازه گيري فاصله ها در گيتي ست. اما اهميت شناخت اين پديده چيست؟ دکتر محمد حيدري ملايري: اهميت اين موضوع از اين قرار است که در سده هفدهم يا دقيقتر در سال 1627، کپلر قانون هاي حرکت سياره ها را کشف مي کند. با به کار بردن اين قانون ها، مي توان زمان گذر زهره از جلو خورشيد را پيش بيني کرد. نخستين کسي که گذر زهره را مي بيند، جواني است انگليسي بنام جرميا هاراکس در سال 1639 که سال و ماه و روز را محاسبه مي کند و تلسکوپي مي سازد و اين پديده را مي بيند. اين نخستين باري بود که درستي قانون هاي کپلر ثابت مي شد و بنا براين پيامدهاي بسيار مهمي براي فيزيک، بوجود آمدن مکانيک آسماني و جهان بيني انسان بطور کلي داشت. ف.ا.: دکتر محمد حيدري ملايري اخترشناس رصدخانه پاريس، از مواردي که پديده گذر زهره از جلو خورشيد مشاهده شده و اهميت آن در اخترشناسي مي گويد: محمد حيدري ملايري: بار دومي که اين پديده ديده شد، در قرن هجدهم سالهاي 1761 و 1769 بود. سالها پيش از آن ادموند هالي اختر شناس معروف انگليسي کشف کرد که با مشاهده گذر زهره، مي شود فاصله زمين و زهره، و زمين و خورشيد را اندازه گيري کرد. اين اندازه گيري از پديده اي استفاده مي کند که ديدگشت يا پارالاکس ناميده مي شود. به اين معنا که وقتي که از دو نقطه گوناگون کره زمين، زهره را نگاه مي کنيم، يعني جاي ديد خود را تغيير مي دهيم، تصوير زهره را درست بر همان نقطه خورشيد نمي بينيم. با دانستن فاصله بين دو نقطه کره زمين و اندازه گيري زاويه «ديدگشت»، مي توان با استفاده از قانون هاي مثلثات، فاصله زهره را بدست آورد و با بکار بردن قانون سوم کپلر، فاصله خورشيد را تعيين کرد و نخستين بار به اين وسيله، فاصله زمين تا خورشيد را بدست آوردند. ف.ا.: اما با توجه به اينکه فاصله زمين و خورشيد امروزه با دقت بيشتري اندازه گيري شده و اين اندازه گيري به پديده گذر زهره از جلو خورشيد وابسته نيست، اهميت پديده هشتم ژوئن يا 19 خرداد چيست؟ محمد حيدري ملايري: پديده هشتم ژوئن، بيشتر جشنواره اي ست کيهاني و فرهنگي که در آن همه بويژه اختر شناسان آماتور مي توانند شرکت کنند. اين پديده فرصتي است براي بردن اختر شناسي بين مردم و جلب علاقه آنها و اين نخستين باري است که در عصر اينترنت اين پديده روي مي دهد که داده ها را به آساني مي توان با هم مبادله کرد. بايد سعي کرد اين پديده را حتما روز هشتم ژوئن در اروپا و ايران ديد. اگر براي افراد امکان نداشته باشد، فرصت بعدي، 2012 است که البته از اروپا و ايران ديده نخواهد شد و در اين صورت مجبور خواهيد بود، تا سال 2117 صبر کنيد! ف.ا.: دکتر محمد حيدري ملايري، اخترشناس رصدخانه پاريس است. گذر زهره از جلوي قرص خورشيد پديده کميابي است که تنها هر 120 يا 105 سال يک بار روي مي دهد و هشت سال پس از آن يکبار ديگر تکرار مي شود. بنابراين هيچ انسان زنده زمانه ما، تا به حال آن را نديده است. اما علاقمندان مي توانند در روز هشتم ماه ژوئن، برابر با 19 خرداد ماه، اين پديده را که پس از يک قرن اتفاق مي افتد، مشاهده کنند. دکتر محمد حيدري ملايري اختر شناس رصدخانه پاريس، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که دليل اين پديده اين است که زهره به خورشيد نزديکتر از زمين است و بنا بر اين مدارش درون مدار زمين قرار گرفته است. گاهي زهره از جلو خورشيد که مي گذرد، زمين و زهره و خورشيد، هر سه درست در يک راستا قرار مي گيرند، و ما زهره را بصورت لکه گرد سياسي بر چهره خورشيد مي بينيم.
XS
SM
MD
LG