چشم انداز اجلاس سران در تهران براي مذاكره در باره نظام حقوقي درياي خزر: مالكيت ايران بر 50 درصد از درياي خزر، از ديد يك كارشناس

نماينده جمهوري اسلامي در امور خزر از آمادگي تهران براي برگزاري اجلاس آينده سران کشورهاي ساحلي درياي خزر خبر داده و گفته که ايران تاريخ دسامبر 2004 را براي برگزاري اين نشست پيشنهاد کرده و اکنون در حال تدارک مقدمات آن است. در همين حال به تازگي سمينارهايي در ايران درباره مسائل خزر و حقوق ايران برگزار شده است. راديوفردا در باره چند اظهار نظر اخير درباره مجادلات ايران با همسايه هاي تازه استقلال يافته شمالي بر سر خزر با هوشنگ طالع کارشناس مسائل بين الملل و درياي خزر در تهران گفت و گو کرده است. ماه منير رحيمي(راديو فردا): آقاي طالع، در سميناري در تهران مهدي صفري نماينده ويژه جمهوري اسلامي در امور خزر گفته که به رغم موقعيت جغرافيايي ايران ما سعي کرديم که سهم حضور خود را در خزر تثبيت کنيم. اين گفته را چطور تحليل مي کنيد. هوشنگ طالع: به نظر من چنين کاري انجام نشده و اصلا موقعيت جغرافيايي هيچ مساله اي نيست. ما دو قرارداد کاملا معتبر در دست داريم. يکي قرار داد 1921 قرارداد مودت و يکي هم قرارداد 1940 قرارداد بحرپيمايي. بر پايه هر دوي اين قرار داد ايران 50 درصد از مالکيت و حاکميت خزر را در اختيار دارد. از نظر رسمي ما اين را داريم، حالا اگر به حقوق ما تجاوزي شده باشد، آن مساله ديگري است و ما بايد کل حقوقمان را خواستار بشويم و به دنبال احقاق حقوق و تثبيت حقوقمان در درياي مازندران باشيم. م.م.ر: نماينده ويژه جمهوري اسلامي در امور خزر، همچنين گفته که قبل از فروپاشي شوروي حضور ما تنها در بخش شيلات سنتي بود، اما هم اکنون توانسته ايم در همه بخشها حضور عملي داشته باشيم، اين گفته چقدردرست است آقاي طالع و آيا اگر چنين باشد در نتيجه کوشش مقامهاي جمهوري اسلامي حاصل شده يا به سبب تغييراتي است که در شوروي سابق اتفاق افتاده؟ هوشنگ طالع: البته تا آنجايي که من اطلاع دارم تغييري در موقعيت ايران در درياي مازندران اتفاق نيفتاده. آن موقع هم در حقيقت مناقشه اي در اين دريا مطرح نبود. شوروي به هر حال اگر به ظاهر هم بگوييم، به هر دو قراردادي که با ما داشت، پايبند بود، ولي بعد از فروپاشي و بوجود آمدن کشورهاي جديد الولاده در کرانه درياي مازندران اينها به فکر بهره گيري بيشتري افتادند و اينجا بود که اصولا مساله مطرح شد و در اين زمينه هم پوشش لازم براي احقاق حقوق ملت ايران و نشان دادن اين که 50% از اين دريا سهم ملت ايران است تا کنون انجام نشده و معمولا دولت نوعي سياست انفعالي در پيش داشته. هميشه چند گام از مسائل عقب بوده. م.م.ر: يکي ديگر از شرکت کنندگان در اين سمينار گفته که تا قبل از فروپاشي شوروي هيچ کس نه در ايران و نه در روسيه دغدغه خزر را نداشت. هوشنگ طالع: حتي بنا به پيشنهاد روسها وقتي قرار داد 1940 امضا مي شد؛ طرف امضا کننده روسي از دولت ايران خواست که ما اين دريا را به نام «درياي ايران و شوروي» و نه حتي «شوروي ايران»، «ايران و شوروي» بناميم و دولت ايران هم اين را پذيرفت. مشکلي در آن دريا ما نداشتيم. درست است که ما از حقوقمان بهره برداري نمي کرديم اما حقوق ما محترم بود و سرجايش بود. اما بعد از فروپاشي است که سعي دارند ايران را وادار کنند که پاي قراردادي امضا بگذارند و خوشبختانه بعد از گذشت اين چند وقت، افکار عمومي ايرانيان بيش از پيش به اين مساله پي برده و حتي کانون وکلاي دادگستري ايران اعلام کرد که آماده است در همه سطوح جهاني از حقوق ملت ايران در اين زمينه دفاع کند. نماينده جمهوري اسلامي در امور درياي خزر گفت حکومت ايران براي برگزاري برگزاري اجلاس آينده سران کشورهاي ساحلي درياي خزر در دسامبر 2004 آماده مي شود. هوشنگ طالع، کارشناس مسائل بين الملل و درياي خزر در تهران در مصاحبه با راديو فردا مي‌گويد: دو قرارداد کاملا معتبر با اتحاد شوروي سابق مالكيت و حاكميت ايران بر 50 درصد از درياي خزر را به رسميت مي شناسد اما بعد از فروپاشي شوروي، کشورهاي جديد الولاده به فکر بهره گيري بيشتر افتادند. وي مي گويد جمهوري اسلامي درزمينه احقاق حقوق ملت ايران هميشه چند گام عقب بوده است. وي مي افزايد: کانون وکلاي دادگستري اخيرا اعلام کرد که آماده است در همه سطوح جهاني از حقوق ملت ايران در اين زمينه دفاع کند.