دلايل احتمالي اقدام جمهوري اسلامي در بازداشت ملوانان بريتانيايي، از ديد يک استاد روابط بين الملل

علي سجادي (راديو فردا): درباره دستگيري ملوانان بريتانيايي توسط جمهوري اسلامي، مريم احمدي گفتگويي انجام داده است با دکتر پيروز مجتهدزاده، استاد روابط بين الملل در لندن. دکتر پيروز مجتهدزاده (استاد روابط بين الملل، لندن): من گمان نمي کنم که براي اولين بار بوده باشد که ناوچه هاي گشتي انگليسي در شط العرب وارد آبهاي ايران شده اند. با توجه به اين که شط العرب يک معبر آبي نسبتا باريکي است و با توجه به اين که کشتي هاي زيادي در زمان جنگ هشت ساله غرق شدند در مسير شط العرب، حرکت ناوچه هاي ايراني يا از طرف عراق، بريتانيا يا هر کشور ديگري يک وضعيت بسيار حساسي را دارد يعني براي ناوچه گشت زني بسيار دشوار است که تشخيص دهد که مرز دو کشور در کجا واقع شده است و به اين دليل احتمال بسيار زياد است که در طي اين يک سال و نيم گذشته قايقهاي گشتي بريتانيا دو هزار بار وارد آبهاي ايران در آن طرف مرز شدند، ولي از آنجايي که سر همکاري داشته است با ملت آمريکايي و انگليسي در عراق و دولت ايران اغلب اين سياستها را مورد تاييد داشته است، البته منهاي اعتراضاتي که نسبت به خود اشغال و طرز برخورد با اماکن مقدس و اينطور مسائل داشته است، ولي در مجموع ما شاهد اين هستيم که همکاريهايي وجود داشته است و در شرايط همکاريهايي که وجود داشته است، دولت ايران اين مساله را هميشه ناديده مي گرفته است. مريم احمدي (راديو فردا): به چه دليل اين بار مساله شکل ديگري پيدا کرده؟ پيروز مجتهد زاده: من فکر مي کنم که بايد علت اين قضيه را در نقش بريتانيا در چارچوب اتحاديه اروپا و در خود اتحاديه اروپا با ايران در يک ماه اخير جستجو کنيم. در يک ماه اخير اتحاديه اروپا به صورت خيلي واضح و چشمگيري در سه چهار مورد عليه ايران قدم برداشته يا حداقل تهران اينطور احساس مي کند که اتحاديه اروپا وارد اقداماتي شده است که اين اقدامات عليه منافع ايران است و در مواردي به سود مواضع ايالات متحده آمريکا است. به خصوص در مساله انرژي هسته اي و بازرسيهاي آژانس بين المللي انرژي هسته اي که در اينه مورد اروپا يک نقش ميانجيگري را داشت و در گذشته مي کوشيد که جلوگيري کند از محکوم کردن ايران در اين زمينه و سعي مي کرد که با دادن وعده هاي همکاري شرايطي را پيش بياورد که پرونده تهمت عليه ايران بسته شود و ايران ادامه بدهد به بهره برداري از انرژي هسته اي براي مقاصد صلح آميز، ولي در آخرين برخورد اجلاس ژوئن که يک هفته پيش بود، ما ديديم که اتحاديه اروپا تغيير روش کاملا فاحشي داد به سود ايالات متحده آمريکا. اين مساله همزمان بود با اقدام ديگر اتحاديه اروپا در زمينه صدور اعلاميه اي مشترک با شوراي همکاري خليج فارس در حمايت از مواضع امارات متحده عربي در ادعا نسبت به جزاير ايراني تنب و ابوموسي که منجر شد بلافاصه به مساله تجاوز امارات متحده عربي به آبهاي ايران در اطراف جزيره ابوموسي و دستگير کردن قايق ماهيگيري ايران و کتک زدن و بازداشت کردن سرنشينان اين قايق و همچنين اقدام مشابهي که قطر مرتکب شد و قطر در اين حمله مسلحانه حتي يک نفر ايراني را به قتل رساند. از طرف ديگر ما مي بينيم اين حادثه که مشوق آن اتحاديه اروپا بوده است يا در حقيقت اين ديد من است، من در نامه اي که به سولانا نوشتم، آشکارا اين بحث را کردم که اتحاديه اروپا با صدور اين بيانيه مشترک با شوراي همکاري خليج فارس در حقيقت اين اقدامات را تشويق کرد و به هر حال اتحاديه اروپا تشويق کرده باشد يا نکرده باشد همزماني اين مساله و عمليات مسلحانه قطر و امارات متحده عربي در آبهاي ايران يک حساسيت تازه اي را در ايران به وجود آورد نسبت به آبهاي سرزمين خودش چه در خليج فارس و چه در شط العرب و همچنين البته اتحاديه اروپا در بيانيه ديگري که صادر کرد جمهوري اسلامي ايران را از نظر حقوق بشر محکوم کرد. اين اقدامات همزمان من فکر مي کنم شرايطي پيش آورد که جمهوري اسلامي ايران به اين نتيجه رسيد که اتحاديه اروپا روابطش را با تهران سرد کرده است و به طرف ايالات متحده آمريکا حرکت کرده است و به نفع دشمنان ايران از جمله امارات متحده عربي و ادعاهاي سرزمينيش قدم برداشته است و حالا تهران مي خواهد به صورتهايي نارضايتي خود را نشان دهد يا تلافي کردن خودش را. درباره دستگيري ملوانان بريتانيايي توسط جمهوري اسلامي، دکتر پيروز مجتهدزاده، استاد روابط بين الملل در لندن، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که براي اولين بار نيست که ناوچه هاي گشتي بريتانيايي در شط العرب وارد آبهاي ايران شده اند، ولي از آنجايي که ايران سر همکاري با آمريکاي و بريتانيا در مساله عراق را داشت، اعتراضي نمي کرد. وي مي گويد که در يک ماه اخير اتحاديه اروپا به صورت خيلي واضح و چشمگيري در سه چهار مورد عليه جمهوري اسلامي قدم برداشت، از جمله مساله بازرسيهاي آژانس بين المللي انرژي هسته اي، و نيز صدور اعلاميه اي مشترک با شوراي همکاري خليج فارس در حمايت از مواضع امارات متحده عربي در ادعا نسبت به جزاير ايراني تنب و ابوموسي که بلافاصله منجر به مساله تجاوز امارات متحده عربي به آبهاي ايران در اطراف ابوموسي اقدام مشابه قطر شد. وي مي گويد که اتحاديه همچنين اروپا در بيانيه اي که صادر کرد، جمهوري اسلامي را از نظر حقوق بشر محکوم کرد، که اين اقدامات همزمان شرايطي پيش آورد که جمهوري اسلامي ايران به اين نتيجه رسيد که اتحاديه اروپا روابط خود را با تهران سرد و به طرف آمريکا حرکت کرده است.