لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۴:۲۸

منشور کوروش پس از یک سال کشمکش وارد تهران شد


پس از یک سال کشمکش بر سر تحویل منشور کوروش از موزه ملی بریتانیا، با هدف نمایش عمومی آن در ایران، خبرگزاری‌های داخلی صبح روز جمعه از ورود این اثر تاریخی به تهران خبر داده‌اند.

خبرگزاری نیمه‌رسمی فارس به نقل از حمید بقایی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، نوشته است که این اثر باستانی در بامداد روز جمعه «با تدابیر ویژه امنیتی» از طریق فرودگاه امام خمینی تهران وارد کشور شده است.

آقای بقایی گفته است که این منشور که آخرین بار تنها ۱۰ روز در ایران نمایش داده شده بود، برای مدت چهار ماه در اختیار ایران خواهد بود.

رئیس سازمان میراث فرهنگی افزوده است که به همراه این منشور، ویترین مخصوص نمایش آن نیز به ایران وارد شده و منشور روز شنبه، «با حضور کارشناسان از بسته خارج می‌شود و در ویترین مورد نظر قرار می‌گیرد.»

وی تأکید کرده است که به زودی زمان نمایش عمومی منشور کوروش اعلام خواهد شد.

منشور کوروش، سنگ‌نوشته استوانه‌اى شكلى است كه ۲۳ سانتيمتر طول دارد و به عنوان نخستين منشور حقوق بشر در جهان شناخته مى‌شود.

دستور نوشتن این منشور در حدود ۵۳۰ سال پيش از ميلاد، و پس از آن صادر شد که بنیانگذار سلسله هخامنشی با فتح بابل، مردم این سرزمین و به ويژه يهوديان را از بردگى رهاند و اعلام کرد که هر كس آزاد است كه فرهنگ و مذهب خود را داشته باشد.

موزه بریتانیا که از این اثر تاریخی نگهداری می‌کند، قرار بود سال گذشته آن را پس از ۴۰ سال برای نمایش عمومی در اختیار ایران قرار دهد.

با این حال در مهرماه ۸۸، روزنامه بریتانیایی گاردین، در گزارشی از خودداری موزه بریتانیا از اجرای این توافق تحت تأثیر تنش‌های سیاسی ناشی از انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه ۸۸ خبر داد.

مقام‌های ایرانی در قبال این خلف وعده، تهدید کردند که روابط خود با این موزه را قطع خواهند کرد و حمید بقایی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، نیز گفته بود که «موزه بريتانيا از شرايط سياسى بعد از انتخابات رياست جمهورى در ايران به عنوان مهم‌ترين بهانه خود براى ندادن كتيبه كوروش به ايران ياد مى‌كند».

با این حال در آن زمان خبرگزاری رویترز از قول یک سخنگوی موزه بریتانیا گزارش داد که این مؤسسه هم‌چنان بر قول خود به ارسال کتیبه کوروش به تهران پابر جاست، اما قبل از آن چند «مورد اجرایی و فنی» باید حل و فصل شود.

سرنوشت این توافق‌نامه پس از آن در چرخه مراودات دیپلماتیک دو کشور افتاد و ایران هر از چندی از زمان مسئولان دستگاه دیپلماسی، موضوع را یادآوری کرد.

از جمله چندی پس از درج گزارش گاردین، حسن قشقایی، سخنگوی وقت وزارت خارجه ایران، خودداری بریتانیا از ارسال این اثر تاریخی به ایران را «غیرعقلانی، غیرحقوقی و سیاسی» ارزیابی کرد.

وی همچنین افزود که سازمان میراث فرهنگی ایران به موزه بریتانیا دو ماه فرصت داده است تا به وعده خود عمل کند، در غیر آن صورت همه همکاری‌ها با بریتانیا در زمینه میراث فرهنگی، باستان‌شناسی و نمایشگاه‌های مشترک به خطر خواهد افتاد.

کمتر از یک ماه بعد در آبان‌ماه ۸۸ حمید بقایی، اعلام کرد که موزه بریتانیا قرار است نماینده‌ای را برای مذاکره در مورد نمایش منشور کورش راهی ایران کند.

گرچه از انجام چنین مذاکراتی و سرنوشت آن گزارشی منتشر نشد، اما اقدام تهران در فروردین ۸۹ برای طلب غرامت ۳۰۰ هزار دلاری از موزه بریتانیا، نشان داده که تماس‌های دو طرف، به حصول نتیجه مورد نظر مقام‌های تهران منجر نشده است.

البته موزه بریتانیا در آبان ۸۸ اعلام کرده بود که منشور کورش پس از اتمام نمایشگاه «بابل: اسطوره و واقعیت» در اواخر اسفند ۸۸ و نمایش موقتی در گالری جدید ایران در موزه بریتانیا به تهران ارسال خواهد شد.

به هر حال پس از یک سال کشمکش بر سر نمایش عمومی منشور کورش در ایران، خبر صبح جمعه خبرگزاری‌های ایران، نشان می‌دهد که ایرانی‌ها از صبح شنبه فرصت چهار ماهه‌ای خواهند یافت تا این اثر تاریخی را از نزدیک مشاهده کنند.

«پیروزی فرهنگی-دیپلماتیک»

گرچه رئیس سازمان میراث فرهنگی ایران که به تازگی از سوی محمود احمدی‌نژاد به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور در امور آسیا منصوب شده، در گفت‌وگوی روز جمعه خود با خبرگزاری فارس تنها به ورود و مقدمات نمایش این منشور در ایران اشاره کرده است، اما مرور اظهارات بحث‌برانگیز این هفته وی نشان می‌دهد که حل و فصل موضوع نمایش این منشور، از سوی وی به عنوان یک «پیروزی دیپلماتیک در عرصه میراث فرهنگی» تلقی شده است.

آقای بقایی که به تازگی سخنانش در مورد اختلافات ترکیه و ارمنستان جنجال‌آفرین شده، در گفت‌وگو با ایلنا یادآوری کرده بود که به‌زودی «یکی از پیروزی‌های دیپلماتیک کشور در حوزه میراث فرهنگی» به اطلاع عموم می‌رسد. موضوعی که به توصیف وی، «سند محکمی در احراز شایستگی افرادی است که انتقاداتی نسبت به انتصاب آنها مطرح شده است».

وی بدون ذکر جزئیات بیشتر در مورد این «پیروزی دیپلماتیک» تصریح کرده بود که «موضوع مورد نظر در حوزه سیاسی بوده است، اما ما توانستیم با هدایت آن به مسیر فرهنگی پیروزی چشمگیری را برای کشور رقم بزنیم».

آقای بقایی «پیروزی» مورد اشاره‌اش را حاصل «تلاش هشت‌ماهه» همکارانش در سازمان میراث فرهنگی خواند.

اما دستگاه دیپلماسی ایران که پیشتر از زبان سخنگوی وزارت خارجه گفته بود موضوع موازی‌کاری در سیاست خارجی را در درون خانواده دولت پیگیری می کند، این بار اظهارات حمید بقایی را تحمل نکرد.

منوچهر متکی، وزیر خارجه، روز دوشنبه در واکنشی صریح و کم‌سابقه به اظهارات نماینده ویژه محمود احمدی‌نژاد، سخنان وی را «نسنجیده» و موجب «تضعیف دستگاه دیپلماسی کشور» خواند.

آقای متکی به خبرنگاران گفت که «مشخص نیست آقای بقایی بر اساس کدام مسئولیت و از چه جایگاهی این گونه سخنان نسنجیده را بیان می‌کند؛ در حالی که هنوز آثار منفی اظهارات اخیر ایشان که موجب بروز مشکل در روابط خارجی گردید از بین نرفته است».

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در سخنانش از مسئولان و مدیران قوه مجریه خواست تا «هزینه کشور را در اداره روابط خارجی با ناپخته سخن گفتن در این عرصه بالا نبرند» و تضعیف دستگاه دیپلماسی «توسط برخی از اعضای دولت» را به‌ویژه در شرایط کنونی مصداق «بر شاخه نشستن و بن بریدن» خواند.
XS
SM
MD
LG