دولت اسرائیل از سازمان ملل متحد خواسته است تا «با اجرای عدالت» در مورد یهودیانی که در پی استقلال اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی از کشورهای عرب گریخته‌اند، آنها را به عنوان «آواره» به رسمیت بشناسد.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، دانی آیالون، معاون وزیر خارجه اسرائیل، که برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به آمریکا رفته است، روز جمعه، ۳۱ شهریور، در همین مورد با بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، دیدار و گفت‌و‌گو کرد.
آقای آیالون همچنین همایشی را که با عنوان «عدالت برای آوارگان یهودی کشورهای عرب» در سازمان ملل متحد برگزار می‌شود «دیرهنگام» توصیف کرد و گفت: «این اجلاس با تأخیر ۶۴ ساله ترتیب یافته است.»
معاون وزیر خارجه اسرائیل این را نیز گفت که «دولت اسرائیل تا اجرای عدالت در قبال آوارگان یهودیِ گریخته یا رانده شده از کشورهای عرب، از تلاش باز نخواهد ایستاد».
دانی آیالون دبیرکل سازمان ملل متحد را فرا خواند تا «قضیه آوارگان و رانده‌شدگان یهودی از کشورهای عرب را تا یافتن راهکاری برای این مسئله در دستور کار جامعه بین‌الملل قرار دهد» و نیز قول داد که دولت اسرائیل برای برگزاری چنین همایشی هر سال در سازمان ملل بیشترین تلاش را به عمل آورد.
معاون وزیر خارجه اسرائیل افزود که طرح اذیت و آزار یهودیان در کشورهای عربی در دهه‌های چهل و پنجاه میلادی قرن بیستم «نباید مانعی بر سر راه صلح میان اسرائیل و کشورهای عرب تلقی شود، بلکه باید به تحقق صلح حقیقی که مبتنی بر عدالت برای همگان باشد کمک کند».
این مقام اسرائیلی در ادامه سخنان روز جمعه خود در نیویورک از اتحادیه عرب خواست تا «مسئولیت خود را در ایجاد آوارگی مضاعف، هم برای یهودیان و هم برای اعراب (فلسطینی) به رسمیت بشناسد».
همایش یادشده در نتیجه فشار وزارت خارجه اسرائیل و چند سازمان یهودی مانند «کنگره جهانی یهود» و «کمیته رؤسای یهودی» در نیویورک برگزار شد و شخصیت‌های یهودی مشهور اسرائیلی و آمریکایی در آن شرکت داشتند.
در این همایش که دبیرکل سازمان ملل نیز در آن شرکت داشت، «شاهدانی» از میان یهودیانی که در سوریه و عراق زاده شده‌اند رخدادهایی را که در دهه‌های چهل و پنجاه میلادی قرن بیستم در زمینه «اذیت و آزار» یهودیان مشاهده کرده‌اند تشریح کردند.
حدود چهارصد نفر از دیپلمات‌های کشورهای مختلف از جمله ده‌ها نفر از سفیران، با حضور در این همایش شنونده «شهادت‌های یهودیان رانده شده از کشورهای عربی» بودند.
در مقابل نمایندگان کشورهای عربی یادشده با اعتراض به این همایش، درصدد جلوگیری از ادامه کار آن برآمدند، اما به نتیجه نرسیدند.
در همین حال سفیر اسرائیل در سازمان ملل آوارگی یهودیان از سرزمین‌های عربی و اسلامی را «تراژدی انسانی» نامید و گفت که «آوارگان یهودی محق اجرای عدالت هستند و کشور اسرائیل به نام آنان این درخواست را مطرح می‌کند»، زیرا به گفته وی «جامعه جهانی بیش از شش دهه در قبال این فاجعه برای یهودیان سکوت کرده است».
اسرائیل می‌گوید که بیش از ۸۵۰ هزار نفر از یهودیان از کشورهای عربی رانده شده‌اند؛ آنها چاره‌ای جز رها کردن خانه و کاشانه خود نداشته و بی‌هیچ اندوخته‌ای به کشور نوپای اسرائیل رفتند، و به گفته سفیر اسرائیل در سازمان ملل، «تاکنون این سرنوشت تلخ در جهان مطرح نشده است و توطئه‌ای برای ساکت کردن این قضیه در جریان است».
سفیر اسرائیل همچنین شکایت کرد که تاکنون سازمان ملل میلیارد‌ها دلار برای رسیدگی به آوارگان فلسطینی هزینه کرده و از میان ۱۰۸۸ قطعنامه‌ای که تاکنون در سازمان ملل در امور خاورمیانه صادر شده ۱۷۲ قطعنامه مربوط به سرنوشت آوارگان فلسطینی بوده، اما در هیچ یک از این قطعنامه‌ها، اشاره‌ای به آوارگان یهودی از کشورهای عرب نشده است.
در سالهایی که تلاش‌های یهودیان برای استقلال اسرائیل در جریان بود و در چند سال اولِ پس از استقلال اسرائیل، در حالی که اعراب فلسطینی بسیاری از زادگاه خود آواره شدند، مسلمانان در برخی از کشورهای عربی در خاورمیانه و شمال آفریقا به اذیت و آزار یهودیان اقدام کرده و موجب آوارگی آنان شدند.
بیشترین آوارگان یهودی متعلق به عراق، سوریه، تونس، یمن، الجزایر و لیبی بودند، اما یهودیان در برخی از دیگر کشورهای مسلمان‌نشین منطقه در امن و امان ماندند که ایران نمونه بارز آن بود.
حتی یهودیان رانده شده از عراق سال‌های طولانی به ایران رفتند و جامعه یهودیان عراقی‌الاصل ایران را شکل دادند.
اسرائیل همواره شکایت داشته است که چرا کشورهای عرب و جامعه بین‌الملل حاضر به اذعان به مسئله آوارگی یهودیان از سرزمین‌های عربی نیستند، و درخواست غرامت مالی را برای بازماندگان این یهودیان مطرح می‌کند.
اما فلسطینی‌ها نیز می‌گویند که هدف اسرائیل از مطرح کردن قضیه «آوارگان یهودی» اقدامی عامدانه برای ضربه زدن به کوشش‌های ده‌ها ساله فلسطینی‌ها جهت «احقاق حقوق حقه آوارگان فلسطینی پراکنده در جهان» است.
فلسطینی‌ها شمار آوارگان خود را با احتساب چند نسل بعدی خود بیش از پنج میلیون نفر عنوان می‌کنند.
طبق آخرین آمار رسمی سازمان ملل مربوط به سال ۲۰۱۰ میلادی، حدود دو میلیون آواره فلسطینی در اردن، قریب نیم میلیون نفر در لبنان، نیم میلیون نفر دیگر در سوریه، حدود هشتصد هزار نفر در کرانه باختری و بیش از یک میلیون و یکصد هزار نفر از آوارگان فلسطینی در اردوگاه‌های غزه زندگی می‌کنند.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، دانی آیالون، معاون وزیر خارجه اسرائیل، که برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به آمریکا رفته است، روز جمعه، ۳۱ شهریور، در همین مورد با بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، دیدار و گفت‌و‌گو کرد.
آقای آیالون همچنین همایشی را که با عنوان «عدالت برای آوارگان یهودی کشورهای عرب» در سازمان ملل متحد برگزار می‌شود «دیرهنگام» توصیف کرد و گفت: «این اجلاس با تأخیر ۶۴ ساله ترتیب یافته است.»
معاون وزیر خارجه اسرائیل این را نیز گفت که «دولت اسرائیل تا اجرای عدالت در قبال آوارگان یهودیِ گریخته یا رانده شده از کشورهای عرب، از تلاش باز نخواهد ایستاد».
دانی آیالون دبیرکل سازمان ملل متحد را فرا خواند تا «قضیه آوارگان و رانده‌شدگان یهودی از کشورهای عرب را تا یافتن راهکاری برای این مسئله در دستور کار جامعه بین‌الملل قرار دهد» و نیز قول داد که دولت اسرائیل برای برگزاری چنین همایشی هر سال در سازمان ملل بیشترین تلاش را به عمل آورد.
معاون وزیر خارجه اسرائیل افزود که طرح اذیت و آزار یهودیان در کشورهای عربی در دهه‌های چهل و پنجاه میلادی قرن بیستم «نباید مانعی بر سر راه صلح میان اسرائیل و کشورهای عرب تلقی شود، بلکه باید به تحقق صلح حقیقی که مبتنی بر عدالت برای همگان باشد کمک کند».
این مقام اسرائیلی در ادامه سخنان روز جمعه خود در نیویورک از اتحادیه عرب خواست تا «مسئولیت خود را در ایجاد آوارگی مضاعف، هم برای یهودیان و هم برای اعراب (فلسطینی) به رسمیت بشناسد».
همایش یادشده در نتیجه فشار وزارت خارجه اسرائیل و چند سازمان یهودی مانند «کنگره جهانی یهود» و «کمیته رؤسای یهودی» در نیویورک برگزار شد و شخصیت‌های یهودی مشهور اسرائیلی و آمریکایی در آن شرکت داشتند.
در این همایش که دبیرکل سازمان ملل نیز در آن شرکت داشت، «شاهدانی» از میان یهودیانی که در سوریه و عراق زاده شده‌اند رخدادهایی را که در دهه‌های چهل و پنجاه میلادی قرن بیستم در زمینه «اذیت و آزار» یهودیان مشاهده کرده‌اند تشریح کردند.
حدود چهارصد نفر از دیپلمات‌های کشورهای مختلف از جمله ده‌ها نفر از سفیران، با حضور در این همایش شنونده «شهادت‌های یهودیان رانده شده از کشورهای عربی» بودند.
در مقابل نمایندگان کشورهای عربی یادشده با اعتراض به این همایش، درصدد جلوگیری از ادامه کار آن برآمدند، اما به نتیجه نرسیدند.
در همین حال سفیر اسرائیل در سازمان ملل آوارگی یهودیان از سرزمین‌های عربی و اسلامی را «تراژدی انسانی» نامید و گفت که «آوارگان یهودی محق اجرای عدالت هستند و کشور اسرائیل به نام آنان این درخواست را مطرح می‌کند»، زیرا به گفته وی «جامعه جهانی بیش از شش دهه در قبال این فاجعه برای یهودیان سکوت کرده است».
اسرائیل می‌گوید که بیش از ۸۵۰ هزار نفر از یهودیان از کشورهای عربی رانده شده‌اند؛ آنها چاره‌ای جز رها کردن خانه و کاشانه خود نداشته و بی‌هیچ اندوخته‌ای به کشور نوپای اسرائیل رفتند، و به گفته سفیر اسرائیل در سازمان ملل، «تاکنون این سرنوشت تلخ در جهان مطرح نشده است و توطئه‌ای برای ساکت کردن این قضیه در جریان است».
سفیر اسرائیل همچنین شکایت کرد که تاکنون سازمان ملل میلیارد‌ها دلار برای رسیدگی به آوارگان فلسطینی هزینه کرده و از میان ۱۰۸۸ قطعنامه‌ای که تاکنون در سازمان ملل در امور خاورمیانه صادر شده ۱۷۲ قطعنامه مربوط به سرنوشت آوارگان فلسطینی بوده، اما در هیچ یک از این قطعنامه‌ها، اشاره‌ای به آوارگان یهودی از کشورهای عرب نشده است.
در سالهایی که تلاش‌های یهودیان برای استقلال اسرائیل در جریان بود و در چند سال اولِ پس از استقلال اسرائیل، در حالی که اعراب فلسطینی بسیاری از زادگاه خود آواره شدند، مسلمانان در برخی از کشورهای عربی در خاورمیانه و شمال آفریقا به اذیت و آزار یهودیان اقدام کرده و موجب آوارگی آنان شدند.
بیشترین آوارگان یهودی متعلق به عراق، سوریه، تونس، یمن، الجزایر و لیبی بودند، اما یهودیان در برخی از دیگر کشورهای مسلمان‌نشین منطقه در امن و امان ماندند که ایران نمونه بارز آن بود.
حتی یهودیان رانده شده از عراق سال‌های طولانی به ایران رفتند و جامعه یهودیان عراقی‌الاصل ایران را شکل دادند.
اسرائیل همواره شکایت داشته است که چرا کشورهای عرب و جامعه بین‌الملل حاضر به اذعان به مسئله آوارگی یهودیان از سرزمین‌های عربی نیستند، و درخواست غرامت مالی را برای بازماندگان این یهودیان مطرح می‌کند.
اما فلسطینی‌ها نیز می‌گویند که هدف اسرائیل از مطرح کردن قضیه «آوارگان یهودی» اقدامی عامدانه برای ضربه زدن به کوشش‌های ده‌ها ساله فلسطینی‌ها جهت «احقاق حقوق حقه آوارگان فلسطینی پراکنده در جهان» است.
فلسطینی‌ها شمار آوارگان خود را با احتساب چند نسل بعدی خود بیش از پنج میلیون نفر عنوان می‌کنند.
طبق آخرین آمار رسمی سازمان ملل مربوط به سال ۲۰۱۰ میلادی، حدود دو میلیون آواره فلسطینی در اردن، قریب نیم میلیون نفر در لبنان، نیم میلیون نفر دیگر در سوریه، حدود هشتصد هزار نفر در کرانه باختری و بیش از یک میلیون و یکصد هزار نفر از آوارگان فلسطینی در اردوگاه‌های غزه زندگی می‌کنند.
