بر پایه تازهترین گزارشهای منتشر شده در رسانههای بینالمللی، فروش نفت صادراتی ایران نه تنها در اتحادیه اروپا، بلکه در بازارهای آسیایی نیز با تردیدهای جدی روبهرو شده است.
فریدون خاوند: به نوشته رسانههای فرانسوی از جمله روزنامه «لوموند»، نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا بر سر تصمیمگیری در تحریم خرید نفت از ایران، که پیش از این به سیام ژانویه موکول شده بود، احتمالا یک هفته زودتر از تاریخ پیشبینی شده برگزار خواهد شد.
ظاهرا تصمیم مربوط به تحریم خرید نفت ایران که پیش از این مخالفتهایی را بین بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا به وجود آورده بود، به تدریج به نقطه مورد توافق همگانی نزدیک میشود. انگلیس طبعا هوادار این گزینه است. آلمان بیش از پیش علقههای نزدیک خود با ایران را، از جمله در عرصه صنعتی، کم میکند. کشورهای اسکاندیناوی هم از قرار معلوم به این نتیجه رسیدهاند که برای جلوگیری از دستیابی نظام تهران به سلاح هستهای، استراتژی دیگری وجود ندارد.
با این حال «لوموند» مینویسد که بعد از اتخاذ تصمیم احتمالی اروپا در مورد تحریم خرید نفت از جمهوری اسلامی، عملی کردن این تصمیم به چند ماه وقت نیاز دارد، به ویژه از این نظر که اتحادیه اروپا با توجه به شرایط ناشی از بحران اقتصادیاش باید راهی را انتخاب کند که بازار جهانی نفت، به دلیل این تصمیم، دچار بیثباتی نشود.
با این حال در شرایط کنونی، با وجود چشمانداز تحریم نفت ایران از سوی اروپا و اوجگیری تنش در خلیج فارس، بازار جهانی نفت آرام است و هیجان خاصی در آن دیده نمیشود.
تقاضای نفت به دلیل نبود رونق اقتصادی در آمریکا و اروپا چندان زیاد نیست و عربستان سعودی هم از هر فرصتی استفاده میکند تا به گونهای نه چندان پنهان به دنیا اطمینان دهد از ظرفیت اضافی لازم برای تامین نیازهای بازار، در صورت حذف نفت صادراتی جمهوری اسلامی، برخوردار است.
با این همه آینده بازار نفت، ورای دادههای اقتصادی، با تحولات ژئوپلیتیک در منطقه خلیج فارس ارتباط دارد و پیشبینی آن، در شرایط کنونی، کار آسانی نیست.
هند، بعد از چین، بزرگترین واردکننده نفت از ایران است و گویا در سال ۲۰۱۱ میلادی معادل دوازده میلیارد دلار نفت از ایران وارد کرده است.
ولی از مدتی پیش به این طرف، پرداخت دلاری مابهازای خرید نفت از سوی هند به ایران با دشواریهای زیاد روبهرو بوده است. به دلیل همین دشواریها، پرداخت پول نفت ایران مدتی از راه آلمان انجام میگرفت و بعدا به بانک خلق ترکیه منتقل شد که این راه هم بسته شده است.
گویا با توجه به همین مشکلات در تسویه حساب پول نفت خریداری شده از جمهوری اسلامی، شرکتهای بزرگ پالایشگاهی هند تصمیم گرفتهاند جای ایران را به دیگر کشورها بدهند و از قرار معلوم آرامکوی عربستان سعودی قراردادهایی را با شرکتهای هندی امضا کرده و در تصاحب بازار نفت ایران در هند، سهم اصلی را از آن خود کرده است.
چین رسما هر گونه تحریم خرید نفت از ایران را به صورت قاطع رد کرده است. با این حال در آستانه سفر ون جیابائو، نخست وزیر چین، به سه کشور عربستان سعودی، امارات عربی متحده و قطر، که شنبه چهاردهم ژانویه آغاز خواهد شد، پرسشهایی در محافل جمهوری اسلامی مطرح شده و ترس از تغییر موضع پکن، در این محافل، به خوبی احساس میشود.
روزنامه «دنیای اقتصاد» چاپ تهران در شماره روز چهارشنبه خود در انعکاس همین ترس میپرسد: آیا مقاومت چین در برابر درخواست آمریکا برای پیوستن به تحریمکنندگان نفت ایران ادامه خواهد یافت؟
گویا ایران در فهرست مسائلی جای دارد که در جریان دیدار نخست وزیر چین از سه کشور منطقه خلیج فارس با رهبران این کشورها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
به نوشته رسانههای اقتصادی فرانسوی، چین خرید نفت خود از جمهوری اسلامی را کاهش داده و در پی یافتن صادرکنندگان دیگر این کالاست. عربستان سعودی، که در صدور نفت به چین جای اول را دارد و از ظرفیت تولید نفت اضافی برخوردار است، برای گرفتن سهم ایران در این کشور دست بالا را دارد.
چینیها بیش از غربیها از بسته شدن تنگه هرمز زیان خواهند دید و بنابراین تلاش خواهند کرد جلو انجام این کار را بگیرند. چینیها نشان دادهاند که هر بار منافعشان اقتضا کند، در قربانی کردن جمهوری اسلامی لحظهای تردید نمیکنند و سعودیها هم، برای تشویق پکن به تغییر موضع، از هیچ تلاشی کوتاهی نخواهند کرد.
- رادیوفردا: خبرهای رسیده از پایتختهای غربی نشان میدهد که اتحادیه اروپا بر سر تحریم خرید نفت از ایران به توافق نزدیکتر شده است. در رابطه با این تحریم، چه تحولات تازهای در اتحادیه اروپا در جریان است و بازار جهانی نفت، در رابطه با این تصمیمگیری، چه واکنشی از خود نشان میدهد؟
فریدون خاوند: به نوشته رسانههای فرانسوی از جمله روزنامه «لوموند»، نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا بر سر تصمیمگیری در تحریم خرید نفت از ایران، که پیش از این به سیام ژانویه موکول شده بود، احتمالا یک هفته زودتر از تاریخ پیشبینی شده برگزار خواهد شد.
ظاهرا تصمیم مربوط به تحریم خرید نفت ایران که پیش از این مخالفتهایی را بین بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا به وجود آورده بود، به تدریج به نقطه مورد توافق همگانی نزدیک میشود. انگلیس طبعا هوادار این گزینه است. آلمان بیش از پیش علقههای نزدیک خود با ایران را، از جمله در عرصه صنعتی، کم میکند. کشورهای اسکاندیناوی هم از قرار معلوم به این نتیجه رسیدهاند که برای جلوگیری از دستیابی نظام تهران به سلاح هستهای، استراتژی دیگری وجود ندارد.
با این حال «لوموند» مینویسد که بعد از اتخاذ تصمیم احتمالی اروپا در مورد تحریم خرید نفت از جمهوری اسلامی، عملی کردن این تصمیم به چند ماه وقت نیاز دارد، به ویژه از این نظر که اتحادیه اروپا با توجه به شرایط ناشی از بحران اقتصادیاش باید راهی را انتخاب کند که بازار جهانی نفت، به دلیل این تصمیم، دچار بیثباتی نشود.
با این حال در شرایط کنونی، با وجود چشمانداز تحریم نفت ایران از سوی اروپا و اوجگیری تنش در خلیج فارس، بازار جهانی نفت آرام است و هیجان خاصی در آن دیده نمیشود.
تقاضای نفت به دلیل نبود رونق اقتصادی در آمریکا و اروپا چندان زیاد نیست و عربستان سعودی هم از هر فرصتی استفاده میکند تا به گونهای نه چندان پنهان به دنیا اطمینان دهد از ظرفیت اضافی لازم برای تامین نیازهای بازار، در صورت حذف نفت صادراتی جمهوری اسلامی، برخوردار است.
با این همه آینده بازار نفت، ورای دادههای اقتصادی، با تحولات ژئوپلیتیک در منطقه خلیج فارس ارتباط دارد و پیشبینی آن، در شرایط کنونی، کار آسانی نیست.
- رسانههای ایران به نقل از منابع آگاه در دهلی نو مینویسند که هند هم، به جای خرید نفت از ایران، بیش از پیش به عربستان سعودی متوسل میشود. دلیل این جابهجایی چیست؟
هند، بعد از چین، بزرگترین واردکننده نفت از ایران است و گویا در سال ۲۰۱۱ میلادی معادل دوازده میلیارد دلار نفت از ایران وارد کرده است.
ولی از مدتی پیش به این طرف، پرداخت دلاری مابهازای خرید نفت از سوی هند به ایران با دشواریهای زیاد روبهرو بوده است. به دلیل همین دشواریها، پرداخت پول نفت ایران مدتی از راه آلمان انجام میگرفت و بعدا به بانک خلق ترکیه منتقل شد که این راه هم بسته شده است.
گویا با توجه به همین مشکلات در تسویه حساب پول نفت خریداری شده از جمهوری اسلامی، شرکتهای بزرگ پالایشگاهی هند تصمیم گرفتهاند جای ایران را به دیگر کشورها بدهند و از قرار معلوم آرامکوی عربستان سعودی قراردادهایی را با شرکتهای هندی امضا کرده و در تصاحب بازار نفت ایران در هند، سهم اصلی را از آن خود کرده است.
- چین چه طور؟ آیا بازار نفت ایران در چین از خطر دستاندازی رقیبان کاملا در امان است؟
چین رسما هر گونه تحریم خرید نفت از ایران را به صورت قاطع رد کرده است. با این حال در آستانه سفر ون جیابائو، نخست وزیر چین، به سه کشور عربستان سعودی، امارات عربی متحده و قطر، که شنبه چهاردهم ژانویه آغاز خواهد شد، پرسشهایی در محافل جمهوری اسلامی مطرح شده و ترس از تغییر موضع پکن، در این محافل، به خوبی احساس میشود.
روزنامه «دنیای اقتصاد» چاپ تهران در شماره روز چهارشنبه خود در انعکاس همین ترس میپرسد: آیا مقاومت چین در برابر درخواست آمریکا برای پیوستن به تحریمکنندگان نفت ایران ادامه خواهد یافت؟
گویا ایران در فهرست مسائلی جای دارد که در جریان دیدار نخست وزیر چین از سه کشور منطقه خلیج فارس با رهبران این کشورها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
به نوشته رسانههای اقتصادی فرانسوی، چین خرید نفت خود از جمهوری اسلامی را کاهش داده و در پی یافتن صادرکنندگان دیگر این کالاست. عربستان سعودی، که در صدور نفت به چین جای اول را دارد و از ظرفیت تولید نفت اضافی برخوردار است، برای گرفتن سهم ایران در این کشور دست بالا را دارد.
چینیها بیش از غربیها از بسته شدن تنگه هرمز زیان خواهند دید و بنابراین تلاش خواهند کرد جلو انجام این کار را بگیرند. چینیها نشان دادهاند که هر بار منافعشان اقتضا کند، در قربانی کردن جمهوری اسلامی لحظهای تردید نمیکنند و سعودیها هم، برای تشویق پکن به تغییر موضع، از هیچ تلاشی کوتاهی نخواهند کرد.