لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۰:۰۱

تشدید تلاش‌های ایران برای افزایش نفوذ خود در افغانستان


خبرنگار روزنامه آمریکایی «واشینگتن پست» از کابل می‌نویسد که دولت ایران نگران از تداوم حضور نظامیان آمریکایی در خاک افغانستان پس از پایان ماموریت آنها در سال ۲۰۱۴ کارزاری را علیه نیروهای ارتش آمریکا در افغانستان به راه انداخته است.

به گفته برخی از سیاستمداران و کار‌شناسان افغان، حکومت ایران می‌کوشد این طور وانمود کند که همکاری فعال امنیتی بین کابل و واشینگتن برای افغانستان زیان‌آور است.

محورهای عمده این کارزار حکومت ایران عبارت‌اند از تقویت تماس با گروه طالبان، کمک مالی به برخی سیاستمداران و رسانه‌ها و گسترش تماس‌های فرهنگی با افغانستان. ایران در سال‌های گذشته این اقدامات را انجام ‌داده است، ولی اکنون همزمان با مذاکرات واشینگتن و کابل در مورد پیمان همکاری‌های امنیتی بین دو کشور این اقدامات ایران شدت بیشتری پیدا کرده است.

تغییر محسوس سیاست ایران در قبال گروه طالبان همزمان شده است با تلاش‌های تازه برای برقراری مذاکرات صلح بین این گروه و دولت آمریکا در قطر و همین طور تشدید تنش بین ایران و آمریکا در حوزه خلیج فارس.

راهکار ایران در مورد افغانستان با سیاست آن کشور در عراق شباهت فراوانی دارد و آن تشدید خشونت و درگیری‌های مسلحانه و تشویق سیاستمداران عراقی برای مخالفت با ادامه حضور بخش اندکی از نظامیان آمریکا پس از به پایان رسیدن دوره ماموریت آنها در سال ۲۰۱۱ است.

روزنامه «واشینگتن پست» می‌افزاید که استقرار نظامیان آمریکایی در خاک دو همسایه شرقی و غربی ایران همواره موجب نگرانی جمهوری اسلامی بوده است و بنابراین راهکار دولت ایران در عراق و افغانستان بر این محور استوار بوده که، به گفته مقامات جمهوری اسلامی، حالت اشغال و حضور نظامیان خارجی باید هرچه زود‌تر پایان یابد و نیروهای امنیتی این کشور‌ها بدون کمک آمریکا توان حفظ امنیت در این دو کشور را دارند.

سبقت‌الله سنجر، از سیاستمداران افغان و از مشاوران حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، با تشریح دیدگاه شخصی خود در این زمینه یادآوری می‌کند که حکومت ایران در سال‌های اخیر از عامل قطع صادرات سوخت به افغانستان یا اخراج گسترده پناهجویان و آوارگان افغان برای اعمال فشار بر کابل استفاده کرده است.

روزنامه «واشینگتن پست» یادآوری می‌کند که دولت آمریکا پس از آن که نتوانست بر سر ادامه استقرار بخشی از نظامیان خود با دولت عراق به توافق برسد اکنون به حصول چنین توافقی با دولت افغانستان نیاز بیشتری دارد. در عین حال نیاز مبرم افغانستان به تداوم کمک‌های مالی خارجی تا مدتی طولانی شانس موفقیت آمریکا برای قانع کردن دولت افغانستان را بیشتر کرده است.

وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده است که خواستار تاسیس پایگاه‌های دائمی در افغانستان نیست، ولی در مذاکرات با حکومت افغانستان که از ماه آینده از سرگرفته خواهد شد می‌خواهد تداوم حضور ۱۰ تا ۳۰ هزار نفر از نظامیان خود را تضمین کند که، در صورت توافق دولت افغانستان، در پایگاه‌های نظامی آن کشور مستقر خواهند شد.

در همین زمینه یک دیپلمات غربی در کابل می‌گوید که حکومت ایران سعی کرد بر مباحث و نتایج جلسه مهم مقامات افغان که در ماه نوامبر در مورد چگونگی تداوم همکاری نظامی با آمریکا تشکیل شده بود اثر بگذارد. در مباحث حاشیه‌ای لویه جرگه برخی مدعی شدند که بعضی از اعضای این نهاد برای حمایت از مواضع ایران به طور غیرمستقیم میلیون‌ها دلار از تهران دریافت کرده‌اند.

اما در پایان این جلسه و با وجود تلاش ایران برای استفاده از تمام نفوذ خود اعضای لویه جرگه افغانستان با تنظیم راهکاری جهت همکاری‌های امنیتی درازمدت با آمریکا به توافق رسیدند.

روزنامه «واشینگتن پست» می‌افزاید که تعجب‌آور‌ترین بخش از اقدامات ایران برای توسعه نفوذ در افغانستان برقراری تماس نزدیک‌تر با گروه طالبان است. این در حالی است که در دوران حکومت رژیم طالبان خصومت بین دو طرف به مرز درگیری‌های نظامی رسیده بود.

اکنون اعضای «شورای عالی صلح» افغانستان که مسئول میانجی‌گری در مذاکرات با گروه طالبان است می‌گویند حکومت ایران اخیرا به طالبان اجازه داده که به صورت علنی در شهرهای تهران و مشهد فعالیت کنند.

به گفته یکی از اعضای «شورای عالی صلح» افغانستان، حکومت ایران می‌کوشد از پیوستن گروه طالبان به مذاکرات صلح با کابل جلوگیری کند. در همین راستا ایران گروهی از اعضای طالبان را برای شرکت در کنفرانس «بیداری اسلامی» که چندی پیش در تهران برگزار شد دعوت کرد. به گفته سیاستمداران افغان، این گامی مهم در تغییر مناسبات تهران با گروه طالبان و هشدار جدی به جامعه بین‌الملل است.

یک سخنگوی طالبان در گفت‌وگو با روزنامه «واشینگتن پست» گفت که نمی‌تواند خبر مربوط به اعزام نمایندگان طالبان به تهران را تایید کند، ولی گروه طالبان خواستار برقراری روابط دوستانه و سازنده با تمام همسایگان افغانستان است. سفارت ایران در کابل نیز با وجود مراجعه‌های مکرر حاضر نشده است در این زمینه اظهار نظر کند.

مقامات سیاسی و نظامی آمریکا در کابل می‌گویند در مورد حضور و فعالیت طالبان در خاک ایران هیچ گزارشی دریافت نکرده‌اند. ولی دولت آمریکا در گذشته بار‌ها حکومت ایران را متهم کرده که به برخی از فرماندهان طالبان اسلحه می‌رساند و در بحران افغانستان نقشی مخرب ایفا می‌کند.
XS
SM
MD
LG