لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۴:۴۵

انزوای بیشتر در جهان عرب، هزینه ادامه حمایت تهران از اسد


محمود احمدی‌نژاد (چپ)‌در کنار بشار اسد
محمود احمدی‌نژاد (چپ)‌در کنار بشار اسد
مجلس قانون‌گذاری مصر با هدایت «حزب آزادی و عدالت، اخوان‌المسلمین، از وزارت خارجه این کشور خواسته است که در مناسبات آینده قاهره با تهران بر اساس بینشی عمل شود که در آن ادامه حمایت تهران از حکومت اسد، روابط (گرم) قاهره با کشور‌های عرب خلیج فارس، و همچنین روح انقلاب جاری (بهار عربی) رعایت شود.

همزمان با آرایش مخالف اخوان‌المسلمین در برابر جمهوری اسلامی، حزب «نور» نیز که نماینده سلفی‌های آن کشور در مجلس خلق مصر و دارای نقطه نظر‌های اسلام‌گرایانه افراطی است، طی اعلامیه‌ای که روز چهارشنبه انتشار داد حمایت تهران از حکومت اسد را به‌شدت محکوم ساخت و خواستار قطع کامل هر گونه مناسبات مصر با تهران شد.

حزب نور پیش از انتشار بیانیه یاد شده، تصمیم دولت مصر مبنی بر صدور اجازه عبور (روز جمعه) دو کشتی نظامی ایران از کانال سوئز برای رسیدن به بندر طرطوس در سوریه را محکوم ساخته بود.

مخالفت احزاب میانه‌رو، ملی‌گرا و غیرمذهبی مصر، من‌جمله شش حزبی که بعد از انحلال «حزب دموکراتیک ملی، حزب مبارک، به وجود آمده و در مجلس خلق مصر حضور دارند، با جمهوری اسلامی از پیش آشکار بود.

پس از تشکیل دولت پارلمانی آینده در مصر طی سال جاری، انتظار طولانی تهران برای بهبود مناسبات با قاهره، این بار عمدتا به دلیل حمایت جمهوری اسلامی از رژیم اسد، همچنان ادامه خواهد یافت.

دورویی جمهوری اسلامی

جمهوری اسلامی (و شریک لبنانی آن حزب‌الله) به دلیل اتخاذ مواضع ضد اسرائیلی و داشتن جامعه انقلابی در میان قوم‌های عرب مسلمان و افکار عمومی کشور‌های منطقه از محبوبیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود.

اما انقلاب آزادی‌خواهی موسوم به بهار عربی، برخلاف انتظار تهران، برای بهره‌برداری سیاسی و تبلیغاتی از آن و توسعه نفوذ خود در منطقه، افکار عمومی اعراب را در رابطه با جمهوری اسلامی، در‌‌ همان وضعیت انتقادی قرار داد که پیشتر دولت‌های ساقط شده آنها قرار داشتند.

در نگاه مردم مصر، تونس و لیبی، رویارویی خشن حکومت ایران با اصلاح‌طلبان داخلی، و به‌خصوص حمایت تهران از حکومت اسد که همچنان به کشتار بی‌رحمانه مخالفان ادامه می‌دهد، نشانه دورویی و منعکس‌کننده طبیعت واقعی و عریان‌تر شده آن است.

نوشته اخیر نورالدین ساطی، نویسنده لبنانی روزنامه السفیر، چاپ لبنان، مبنی بر این که «حمایت ایران از رژیم سوریه، آینده مناسبات تهران با کشور‌های منطقه را روی خط قرار داده است» یکی از نمونه‌هایی است که در آن واکنش منفی افکار عمومی کشورهای مسلمان، علیه حمایت ایران از حکومت بشار اسد را می‌توان دید.

اتحاد اعراب

قرار گرفتن اخوان‌المسلمین مصر در کنار کشور‌های عرب خلیج فارس، و حمایت از نقطه نظر‌های عربستان سعودی، کویت، قطر و امارات در موضوع سوریه، و مخالفت آشکار با مواضع جمهوری اسلامی، نقطه گذری است که تهران در مناسبات با دولت آینده مصر عبور از آن را پیش‌بینی نکرده بود.

سوریه طی سال‌های اخیر تنها متحد باقی‌مانده جمهوری اسلامی در جمع کشور‌های عرب منطقه محسوب می‌شد. تهران انتظار داشت با پشتیبانی گروه‌های اسلام‌گرا به‌خصوص در مصر، به بهبود موقعیت خود در جمع کشور‌های منطقه دست یابد.

بهای سنگین حمایت از حکومت اسد، و ادامه ایستادگی ظاهرا غیر قابل اجتناب در کنار آن را جمهوری اسلامی بعد از سقوط اسد پرداخت خواهد کرد. بدین ترتیب پس از سقوط اسد در دمشق، که جمهوری اسلامی تا حدودی ثبات داخلی خود را نیز در گروی ماندگاری آن قرار داده، انزوای سیاسی جمهوری اسلامی در جمع کشورهای مسلمان تشدید خواهد شد.

در گذشته و همراه با تشدید تیرگی مناسبات با آمریکا، جمهوری اسلامی به سمت اروپا عقب نشست، و پس از مختل شدن روابط با اروپا، سیاست نگاه (فرار) به شرق را مطرح ساخت. به دنبال تحول تازه‌ای که عمدتا بر سر حمایت از سوریه در مناسبات جمهوری اسلامی با کشور‌های مسلمان در حال شکل گرفتن است، تهران ناگزیر به اعلام سیاست نگاه (فرار) به کشور‌های غیرمتعهد، غیر مسلمان، خواهد شد.
XS
SM
MD
LG