خبرگزاری آسوشيتدپرس در گزارشی می نویسد برنامه ريزی های اسرائيل برای منهدم کردن تاسیسات هسته ای جمهوری اسلامی ايران امر تازه ای نيست و تدارکات و آماده سازی های آن به سال های دور باز می گردد و اين روند آمادگی تا به حال قاطعانه پيگيری شده است.
در این گزارش آمده که بيش از يک دهه است که اسرائيل به شيوه ای برنامه ريزی شده و منظم نيروی نظامی خود را به ويژه برای وارد آوردن ضربه احتمالی بر تاسيسات هسته ای ايران آماده می کند. اسرائيل برای اين منظور هواپيماهای جنگی خود را به تمرين ماموريت های راه دور فرستاده، بمب های سنگرشکن ساخت ايالات متحده را خريداری کرده و بر توان دفاع موشکی خود افزوده است.
تهديدهای بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل در مورد حمله به ايران، که هفته پيش هنگام ديدار پر سر و صدای او از کاخ سفيد شنيده شد، سخنانی توخالی نبود. با آن که احتمال می رود که حمله يک جانبه اسرائيل نتواند همه برنامه اتمی ايران را نابود کند، ولی تصور می شود که قادر باشد دست کم در حال حاضر ضربات سنگين بر آن وارد سازد.
يک افسر پيشين نيروی هوایی اسرائيل به نام يفعت شاپير که هم اکنون تحليلگر امور نظامی در انديشکده آی ان اس اس در تل آويو است، به آسوشیتد پرس می گويد: «اگر اسرائيل حمله کند، قصدش بيشتر فرستادن يک پيام سياسی خواهد بود و نه يک اقدام تاکتيکی یاجنگی.»
اسرائيل در کنار ايالات متحده و ديگر کشورهای غربی به اين باور رسيده که ايران در راه اجرای برنامه های اتمی خود گام های کليدی برداشته است. آژانس بين المللی انرژی اتمی، که وظيفه آن نظارت بر فعاليت های هسته ای کشورهای عضو است، اين نگرانی را در گزارش های خود بازتاب داده، ولی در همان حال تاکيد کرده که بازرسانش شواهد مستقيمی نيافته اند که نشان دهد ايران به سوی جنگ افزار هسته ای گام بر می دارد.
در هر حال، رهبران اسرائيل استدلال می کنند که زمان به سرعت در حال گذر است. آنها صدای خود را در فراخوانی برای يک اقدام بين المللی همآهنگ شده عليه برنامه های اتمی ايران بلند و بلندتر کرده اند، و در همان حال تاکيد می کنند که اگر لزوم آن پيش آيد، حاضرند خودشان به تنهائی دست به اقدام بزنند.
مقامات دفاعی اسرائيل بر اين باورند که ايران قادر است در ظرف شش ماه اورانيوم غنی شده در سطحی که مورد نياز ساخت جنگ افزار هسته ای باشد فراهم سازد. بنا به ارزيابی آنها، پس از اين مرحله، به يک تا دو سال وقت نياز است که ايران بتواند وسائل نصب و پرتاب بمب را نيز آماده کند.
اسرائیل می گويد ايران در ماه های آينده بخش کافی از تاسيسات اتمی خود را به زير زمين انتقال خواهد داد تا از دسترس نيروی هوایی متعارفی خارج بوده و دنيا از متوقف ساختن آن عاجز بماند. اهود باراک وزير دفاع اسرائيل اين وضع را «منطقه مصونيت» می نامد.
مقامات دفاعی اسرائيل می گويند که برنامه مقابله با ايران از سال ها پيش در دست تدوين بوده، با اين فرض که رهبری عمليات به دست نيروی هوایی خواهد بود و برنامه ای بسيار پيچيده خواهد داشت.
اسرائيل در مجموع دارای سيصد فروند هواپيمای جنگی است، ولی به توصيه مقامات، حدود صد فروند از هواپيماهای خط اول در چنين ماموريتی شرکت خواهند کرد. اين مجموعه شامل هواپيماهای جنگنده و هواپيماهای همراه به هدف حمله به هواپيماهای دشمن و همچنين نابودی سيستم دفاع ضد هوایی آن و شماری هواپيماهای ياری رسان از قبيل هواپيماهای ارتباطی و جستجو و نجات خواهد بود.
قوی ترين بخش از اين نيرو اسکادران شماره ۲۴ جنگنده‌های اف – ۱۵ آی ساخت ايالات متحده است که می تواند جنگ افزارهای بسياری با خود حمل کند که از جمله شامل بمب های هدايت شونده ليزری ساخت آمريکا از نوع جی‌بی‌يو-۲۸ می باشد که ۲۲۰۰ کيلوگرم وزن دارد. اين بمب ها که به «سنگرشکن» معروف است، در مرکز اصلی هر عملياتی قرار خواهد داشت.
علاوه بر اين، اسرائيل دارای چهار اسکادران هواپيمای جنگنده از نوع اف – ۱۶ آی است که حدود صد فروند را شامل می شود. اين هواپيماها هنگام پرواز بسيار چابک تر بوده و قادرند به هدف های زمينی نيز حمله کنند – ولی برای همراهی کردن هواپيماهای تهاجمی سنگين ديگر، بهترين هستند. نيروی هوایی اسرائيل همچنين انواع «هواپیماهای بدون سرنشین و هدايت از راه دور» را تهيه و توليد کرده است. اين پرنده های بدون سرنشين قادر به تامين اطلاعات نظامی، برقراری ارتباطات بی سيم و دادن ديگر نيازهای کمکی برای هرگونه عمليات هستند.
کارشناسان بر اين باورند که شماری از جنگنده های اسرائيلی، حتی اف -۱۶ که تانکر بزرگتری در آن تعبيه شده، نخواهند توانست بدون سوختگيری در وسط راه، مسير رفت و برگشت را به طور کامل طی کنند. اين امر البته به طولانی بودن مسافت و همچنين ميزان جنگ افزاری بستگی دارد که هواپيما با خود حمل می کند.
اسرائيل که دارای هشت هواپيمای سوخت رسان است، می تواند در ظرف چند دقيقه تانکر يک جنگنده در حال پرواز را پر کند – گرچه معلوم نيست که اين سوخت رسانی در چه نقطه ای از فضا صورت خواهد گرفت، زيرا بخش عمده ای از حريم هوایی اين منطقه در خدمت اسرائيل نخواهد بود.
اماکنی که در ايران ممکن است هدف حمله قرار گيرد و شامل تاسيسات غنی سازی نطنز و فردو در جنوب تهران می شود، همگی در فاصله ۱۶۰۰ کيلومتری از اسرائيل قرار دارد.
شاپير، افسر پيشين نيروی هوایی اسرائيل می گويد طراحان حمله بايد يکی از سه راهی را برگزينند که هر يک با خطرات جدی همراه است.
کوتاه ترين راه، پرواز بر فراز اردن و عراق است که در همسايگی ايران قرار دارد. هيچ کشوری توان آن را ندارد که از پرواز هواپيماهای اسرائيلی در حريم هوایی خويش جلوگيری کند، ولی اگر چنين پروازی صورت گيرد، موجب شرمندگی مقامات آن کشورها خواهد شد.
چنين رويدادی ممکن است موجب تنش ديپلماتيک در روابط اردن با اسرائيل شود. اردن در حال حاضر نزديک ترين هم پيمان اسرائيل در ميان کشورهای عرب است و چنين امری ممکن است اردن را در معرض اقدامات تلافی جويانه ايران قرار دهد. مقامات اردنی حاضر نشده اند به اين پرسش پاسخ دهند که اگر حريم هوایی کشورشان مورد استفاده اسرائيل قرار گيرد، به چه واکنشی دست خواهند زد.
مسير دوم می تواند پرواز به سوی جنوب و از طريق عربستان سعودی باشد. سعودی ها با اسرائيل روابط ندارند، ولی در همين حال که خود را به علت برنامه های اتمی ايران قويا مورد تهديد احساس می کنند، هر گونه نشان همکاری آن ها با کشور يهود موجب برانگيختن انتقادهای بی امان در جهان عرب خواهد شد. سعودی ها نيز ممکن است طعمه خوبی برای ضربات تلافی جويانه ايران باشند.
آخرين امکان نيروی هوایی اسرائيل می تواند پرواز از فراز ترکيه باشد. اسرائيل در حمله هوایی سال ۲۰۰۷ به سوريه نيز از حريم هوایی ترکيه استفاده کرد. ولی تصور می رود که از آن هنگام ترک ها شبکه راداری خود را تقويت کرده اند و روابط اسرائيل و ترکيه که روزگاری بسيار دوستانه بود به قهقرا کشيده شده است.
يک مقام ترکیه که نخواسته نامش فاش شود به آسوشیتد پرس گفت: «استفاده اسرائيل از حريم هوایی ترکیه، امری کاملا مردود است. اگر اسرائيل بخواهد بدون اجازه از حريم هوایی ترکيه استفاده کند، جنگنده های اسرائيل سرنگون خواهند شد.»
هنگامی هم که هواپيماهای جنگی اسرائيل به فراز ايران برسند، با واکنش سيستم دفاع ضد هوایی و جنگنده های آن کشور روبرو خواهند بود. مقامات اسرائيلی می گويند که آن ها اين تهديد را جدی می گيرند، ولی بر اين باورند که برتری قدرت آتش اسرائيل و همچنين تکنولوژی اختلال در سيستم راداری به آنها امکان خواهد داد ماموريت خويش را به انجام برسانند.
بزرگترين چالش برای اسرائيل ممکن است محدوديت قدرت آتش آن باشد. گفته می شود که تاسيسات غنی سازی اورانيوم در نطنز در عمق شش متری زمين قرار دارد و دو ديواره بتونی از آن حمايت می کند.
اين امر کارآمدی بمب های سنگرشکن اسرائيل را با مشکل روبرو می سازد و پاسخی به اين پرسش نيز هست که چرا اسرائيل ترجيح می دهد که ايالات متحده پيشگام انجام اين عمليات باشد. نيروهای آمريکایی در حوزه خليج فارس و در نزديکی خاک ايران مستقر هستند و آمريکایيان بمب های سنگرشکن قوی تری از اسرائيل در اختيار دارند.
ايران همچنين تاسيسات غنی سازی خود را به تدريج به کوهستان های جنوب تهران در فردو منتقل می کند که در ۹۰ متری عمق کوه برپا شده است. به گفته مقامات اسرائيلی، آن چه که قضيه را مشکل تر می کند، استفاده ايران از شبکه های ساخت روسيه است که تاسيسات را زير پوشش پنهان می برد و در تلاش هواپيماهای جاسوسی غربی برای شناسایی آنها ايجاد اختلال می کند.
اسرائيل برای رويارویی با هرگونه تهديدی، يک رشته سيستم های دفاع هوایی به وجود آورده است. عمليات آزمايشی نسل سوم ضد موشک «ختس» (پيکان) آغاز شده است. اين سيستم قادر است موشک هایی را که از راه دور و از جمله ايران پرتاب می شود هدف قرار دهد. اسرائيل همچنين اخيرا يک سيستم ضد موشکی ديگر را به نام «گنبد آهنين» وارد صحنه کرده که در روزهای اخير توانسته است ۸۰ در صد از موشک هایی را که از غزه به سوی اسرائيل پرتاب شده، هدف قرار دهد.
بسياری از کارشناسان بر اين باورند که ايران در صدد برخواهد آمد در صورت حمله اسرائيل، به هدف های آمريکایی در خليج فارس ضربه بزند و همچنين به کشورهایی چون عربستان سعودی با اين فرض که طرفدار حمله اسرائيل بوده اند، آسيب برساند.
تصور می رود که هرگونه حمله يک جانبه، با انتقادهای شديد بين المللی نيز روبرو شود. مفهوم اين امر آن است که عمليات اسرائيل بايد کوتاه مدت و سريع و حتی شايد تنها يک فقره حمله باشد و به صورت يک جنگ هوایی طولانی در نيايد.
«اسکات جانسون»، کارشناس پژوهشکده نظامی جينس آی-اچ-اف می گوید: «با در نظر گرفتن اين محدوديت ها، حداکثر آن که اسرائيل خواهد توانست برنامه های اتمی ايران را عقب اندازد و نه آن که باعث خنثی کردن آن شود.» به نظر او، «کليد موفقيت در ميزان کارآمدی بمب های سنگرشکن» خواهد بود.
«دانی ياتوم»، رئيس اسبق موساد می گويد: «حتی اگر اسرائيل نتواند برنامه های اتمی ايران را به طور کامل ويران کند، يک توقف جدی در آن نيز می تواند کافی باشد.»
در این گزارش آمده که بيش از يک دهه است که اسرائيل به شيوه ای برنامه ريزی شده و منظم نيروی نظامی خود را به ويژه برای وارد آوردن ضربه احتمالی بر تاسيسات هسته ای ايران آماده می کند. اسرائيل برای اين منظور هواپيماهای جنگی خود را به تمرين ماموريت های راه دور فرستاده، بمب های سنگرشکن ساخت ايالات متحده را خريداری کرده و بر توان دفاع موشکی خود افزوده است.
تهديدهای بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل در مورد حمله به ايران، که هفته پيش هنگام ديدار پر سر و صدای او از کاخ سفيد شنيده شد، سخنانی توخالی نبود. با آن که احتمال می رود که حمله يک جانبه اسرائيل نتواند همه برنامه اتمی ايران را نابود کند، ولی تصور می شود که قادر باشد دست کم در حال حاضر ضربات سنگين بر آن وارد سازد.
يک افسر پيشين نيروی هوایی اسرائيل به نام يفعت شاپير که هم اکنون تحليلگر امور نظامی در انديشکده آی ان اس اس در تل آويو است، به آسوشیتد پرس می گويد: «اگر اسرائيل حمله کند، قصدش بيشتر فرستادن يک پيام سياسی خواهد بود و نه يک اقدام تاکتيکی یاجنگی.»
اسرائيل در کنار ايالات متحده و ديگر کشورهای غربی به اين باور رسيده که ايران در راه اجرای برنامه های اتمی خود گام های کليدی برداشته است. آژانس بين المللی انرژی اتمی، که وظيفه آن نظارت بر فعاليت های هسته ای کشورهای عضو است، اين نگرانی را در گزارش های خود بازتاب داده، ولی در همان حال تاکيد کرده که بازرسانش شواهد مستقيمی نيافته اند که نشان دهد ايران به سوی جنگ افزار هسته ای گام بر می دارد.
در هر حال، رهبران اسرائيل استدلال می کنند که زمان به سرعت در حال گذر است. آنها صدای خود را در فراخوانی برای يک اقدام بين المللی همآهنگ شده عليه برنامه های اتمی ايران بلند و بلندتر کرده اند، و در همان حال تاکيد می کنند که اگر لزوم آن پيش آيد، حاضرند خودشان به تنهائی دست به اقدام بزنند.
مقامات دفاعی اسرائيل بر اين باورند که ايران قادر است در ظرف شش ماه اورانيوم غنی شده در سطحی که مورد نياز ساخت جنگ افزار هسته ای باشد فراهم سازد. بنا به ارزيابی آنها، پس از اين مرحله، به يک تا دو سال وقت نياز است که ايران بتواند وسائل نصب و پرتاب بمب را نيز آماده کند.
اسرائیل می گويد ايران در ماه های آينده بخش کافی از تاسيسات اتمی خود را به زير زمين انتقال خواهد داد تا از دسترس نيروی هوایی متعارفی خارج بوده و دنيا از متوقف ساختن آن عاجز بماند. اهود باراک وزير دفاع اسرائيل اين وضع را «منطقه مصونيت» می نامد.
مقامات دفاعی اسرائيل می گويند که برنامه مقابله با ايران از سال ها پيش در دست تدوين بوده، با اين فرض که رهبری عمليات به دست نيروی هوایی خواهد بود و برنامه ای بسيار پيچيده خواهد داشت.
اسرائيل در مجموع دارای سيصد فروند هواپيمای جنگی است، ولی به توصيه مقامات، حدود صد فروند از هواپيماهای خط اول در چنين ماموريتی شرکت خواهند کرد. اين مجموعه شامل هواپيماهای جنگنده و هواپيماهای همراه به هدف حمله به هواپيماهای دشمن و همچنين نابودی سيستم دفاع ضد هوایی آن و شماری هواپيماهای ياری رسان از قبيل هواپيماهای ارتباطی و جستجو و نجات خواهد بود.
قوی ترين بخش از اين نيرو اسکادران شماره ۲۴ جنگنده‌های اف – ۱۵ آی ساخت ايالات متحده است که می تواند جنگ افزارهای بسياری با خود حمل کند که از جمله شامل بمب های هدايت شونده ليزری ساخت آمريکا از نوع جی‌بی‌يو-۲۸ می باشد که ۲۲۰۰ کيلوگرم وزن دارد. اين بمب ها که به «سنگرشکن» معروف است، در مرکز اصلی هر عملياتی قرار خواهد داشت.
علاوه بر اين، اسرائيل دارای چهار اسکادران هواپيمای جنگنده از نوع اف – ۱۶ آی است که حدود صد فروند را شامل می شود. اين هواپيماها هنگام پرواز بسيار چابک تر بوده و قادرند به هدف های زمينی نيز حمله کنند – ولی برای همراهی کردن هواپيماهای تهاجمی سنگين ديگر، بهترين هستند. نيروی هوایی اسرائيل همچنين انواع «هواپیماهای بدون سرنشین و هدايت از راه دور» را تهيه و توليد کرده است. اين پرنده های بدون سرنشين قادر به تامين اطلاعات نظامی، برقراری ارتباطات بی سيم و دادن ديگر نيازهای کمکی برای هرگونه عمليات هستند.
کارشناسان بر اين باورند که شماری از جنگنده های اسرائيلی، حتی اف -۱۶ که تانکر بزرگتری در آن تعبيه شده، نخواهند توانست بدون سوختگيری در وسط راه، مسير رفت و برگشت را به طور کامل طی کنند. اين امر البته به طولانی بودن مسافت و همچنين ميزان جنگ افزاری بستگی دارد که هواپيما با خود حمل می کند.
اسرائيل که دارای هشت هواپيمای سوخت رسان است، می تواند در ظرف چند دقيقه تانکر يک جنگنده در حال پرواز را پر کند – گرچه معلوم نيست که اين سوخت رسانی در چه نقطه ای از فضا صورت خواهد گرفت، زيرا بخش عمده ای از حريم هوایی اين منطقه در خدمت اسرائيل نخواهد بود.
اماکنی که در ايران ممکن است هدف حمله قرار گيرد و شامل تاسيسات غنی سازی نطنز و فردو در جنوب تهران می شود، همگی در فاصله ۱۶۰۰ کيلومتری از اسرائيل قرار دارد.
شاپير، افسر پيشين نيروی هوایی اسرائيل می گويد طراحان حمله بايد يکی از سه راهی را برگزينند که هر يک با خطرات جدی همراه است.
کوتاه ترين راه، پرواز بر فراز اردن و عراق است که در همسايگی ايران قرار دارد. هيچ کشوری توان آن را ندارد که از پرواز هواپيماهای اسرائيلی در حريم هوایی خويش جلوگيری کند، ولی اگر چنين پروازی صورت گيرد، موجب شرمندگی مقامات آن کشورها خواهد شد.
چنين رويدادی ممکن است موجب تنش ديپلماتيک در روابط اردن با اسرائيل شود. اردن در حال حاضر نزديک ترين هم پيمان اسرائيل در ميان کشورهای عرب است و چنين امری ممکن است اردن را در معرض اقدامات تلافی جويانه ايران قرار دهد. مقامات اردنی حاضر نشده اند به اين پرسش پاسخ دهند که اگر حريم هوایی کشورشان مورد استفاده اسرائيل قرار گيرد، به چه واکنشی دست خواهند زد.
مسير دوم می تواند پرواز به سوی جنوب و از طريق عربستان سعودی باشد. سعودی ها با اسرائيل روابط ندارند، ولی در همين حال که خود را به علت برنامه های اتمی ايران قويا مورد تهديد احساس می کنند، هر گونه نشان همکاری آن ها با کشور يهود موجب برانگيختن انتقادهای بی امان در جهان عرب خواهد شد. سعودی ها نيز ممکن است طعمه خوبی برای ضربات تلافی جويانه ايران باشند.
آخرين امکان نيروی هوایی اسرائيل می تواند پرواز از فراز ترکيه باشد. اسرائيل در حمله هوایی سال ۲۰۰۷ به سوريه نيز از حريم هوایی ترکيه استفاده کرد. ولی تصور می رود که از آن هنگام ترک ها شبکه راداری خود را تقويت کرده اند و روابط اسرائيل و ترکيه که روزگاری بسيار دوستانه بود به قهقرا کشيده شده است.
يک مقام ترکیه که نخواسته نامش فاش شود به آسوشیتد پرس گفت: «استفاده اسرائيل از حريم هوایی ترکیه، امری کاملا مردود است. اگر اسرائيل بخواهد بدون اجازه از حريم هوایی ترکيه استفاده کند، جنگنده های اسرائيل سرنگون خواهند شد.»
هنگامی هم که هواپيماهای جنگی اسرائيل به فراز ايران برسند، با واکنش سيستم دفاع ضد هوایی و جنگنده های آن کشور روبرو خواهند بود. مقامات اسرائيلی می گويند که آن ها اين تهديد را جدی می گيرند، ولی بر اين باورند که برتری قدرت آتش اسرائيل و همچنين تکنولوژی اختلال در سيستم راداری به آنها امکان خواهد داد ماموريت خويش را به انجام برسانند.
بزرگترين چالش برای اسرائيل ممکن است محدوديت قدرت آتش آن باشد. گفته می شود که تاسيسات غنی سازی اورانيوم در نطنز در عمق شش متری زمين قرار دارد و دو ديواره بتونی از آن حمايت می کند.
اين امر کارآمدی بمب های سنگرشکن اسرائيل را با مشکل روبرو می سازد و پاسخی به اين پرسش نيز هست که چرا اسرائيل ترجيح می دهد که ايالات متحده پيشگام انجام اين عمليات باشد. نيروهای آمريکایی در حوزه خليج فارس و در نزديکی خاک ايران مستقر هستند و آمريکایيان بمب های سنگرشکن قوی تری از اسرائيل در اختيار دارند.
ايران همچنين تاسيسات غنی سازی خود را به تدريج به کوهستان های جنوب تهران در فردو منتقل می کند که در ۹۰ متری عمق کوه برپا شده است. به گفته مقامات اسرائيلی، آن چه که قضيه را مشکل تر می کند، استفاده ايران از شبکه های ساخت روسيه است که تاسيسات را زير پوشش پنهان می برد و در تلاش هواپيماهای جاسوسی غربی برای شناسایی آنها ايجاد اختلال می کند.
اسرائيل برای رويارویی با هرگونه تهديدی، يک رشته سيستم های دفاع هوایی به وجود آورده است. عمليات آزمايشی نسل سوم ضد موشک «ختس» (پيکان) آغاز شده است. اين سيستم قادر است موشک هایی را که از راه دور و از جمله ايران پرتاب می شود هدف قرار دهد. اسرائيل همچنين اخيرا يک سيستم ضد موشکی ديگر را به نام «گنبد آهنين» وارد صحنه کرده که در روزهای اخير توانسته است ۸۰ در صد از موشک هایی را که از غزه به سوی اسرائيل پرتاب شده، هدف قرار دهد.
بسياری از کارشناسان بر اين باورند که ايران در صدد برخواهد آمد در صورت حمله اسرائيل، به هدف های آمريکایی در خليج فارس ضربه بزند و همچنين به کشورهایی چون عربستان سعودی با اين فرض که طرفدار حمله اسرائيل بوده اند، آسيب برساند.
تصور می رود که هرگونه حمله يک جانبه، با انتقادهای شديد بين المللی نيز روبرو شود. مفهوم اين امر آن است که عمليات اسرائيل بايد کوتاه مدت و سريع و حتی شايد تنها يک فقره حمله باشد و به صورت يک جنگ هوایی طولانی در نيايد.
«اسکات جانسون»، کارشناس پژوهشکده نظامی جينس آی-اچ-اف می گوید: «با در نظر گرفتن اين محدوديت ها، حداکثر آن که اسرائيل خواهد توانست برنامه های اتمی ايران را عقب اندازد و نه آن که باعث خنثی کردن آن شود.» به نظر او، «کليد موفقيت در ميزان کارآمدی بمب های سنگرشکن» خواهد بود.
«دانی ياتوم»، رئيس اسبق موساد می گويد: «حتی اگر اسرائيل نتواند برنامه های اتمی ايران را به طور کامل ويران کند، يک توقف جدی در آن نيز می تواند کافی باشد.»
