حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، روز یک‌شنبه ۱۶ تیرماه طی مراسمی، از «سامانه ارتباطات تاکتیکی سپهر ۱۱۰» رونمایی کرد.
به گفته فرمانده سپاه پاسداران، این سامانه در «معاونت فناوری اطلاعات و ارتباطات سپاه» طراحی و ساخته شده و «قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک» و «مقاوم در برابر هر نوع شنود، هک، نفوذ، فریب، اختلال و اقدامات EMP» است.
منظور از عبارت «مقاوم در برابر اقدامات EMP»، دارا بودن قدرت مقابله با بمب‌های الکترومغناطیس است. مهم‌ترین ویژگی این بمب‌ها توانایی از کار انداختن امکانات تهاجمی یا دفاعی نیروهای نظامی است. به عنوان مثال با اقدامات EMP می‌توان سییستم هدف‌گیری موشک‌های مختلف را از کار انداخت یا سیستم‌های ارتباطی و ناوبری و کنترل خودروها را از رده خارج کرد.
اهمیت این گزاره در شرایط کنونی به اخباری باز می‌گردد که طی دو هفته گذشته منتشر شد.
رسانه‌های آمریکایی اول تیرماه گزارش دادند ساعاتی پس از آن‌که سپاه پاسداران، یک پهپاد ایالات متحده را سرنگون کرد، این کشور حملات سایبری علیه رایانه‌های نظامی ایران انجام داد.
بر اساس گزارش‌ها، واحد فرماندهی امنیت سایبری ایالات متحده آمریکا حملات اخیر به رایانه‌های نظامی ایران را انجام داده و کار کامپیوترهای کنترل‌کننده راکت‌ها و موشک‌ها را مختل کرده بود. هدف این حمله سایبری، از کار انداختن سیستم تسلیحاتی ایران برای مدت زمانی مشخص اعلام شد.
مقام‌های ایران وقوع چنین حملاتی را تکذیب کرده‌اند ولی رونمایی از سامانه مقابله با جنگ الکترونیک که حدود دو هفته پس از بحث حمله سایبری صورت گرفته است، می‌تواند یک پیام نظامی مبنی بر آمادگی ایران برای مقابله با چنین حملاتی توصیف شود.
حسین آرین، تحلیل‌گر مسائل نظامی نیز در همین زمینه به رادیو فردا می‌گوید: «ایران از نظر توانایی‌های سایبری نظامی هنوز به پای کشورهای پیشرفته در این حوزه مانند آمریکا، نرسیده ولی در سال‌های اخیر تلاش فوق العاده‌ای برای افزایش توانایی‌های خود به خرج داده است».
او با اشاره به اینکه ایران می‌داند در حوزه حملات سایبری و جنگ الکترونیک، آسیب‌پذیر است، می‌گوید: «در یک عملیات نظامی، ایمنی مبادله اطلاعات تاکتیکی نقش حیاتی در موفقیت ماموریت‌های محوله دارد. متعاقب شناسایی و تعیین موقعیت دشمن، در مورد نحوه مقابله با آن باید تصمیم مقتضی گرفته شود. باید مشخص شود که از چه سلاح یا سلاح‌هایی باید استفاده کرد. این پروسه تصمیم‌گیری و انتقال تصمیم به افراد یا کامپیوترهایی که سلاح‌ها را کنترل می‌کنند، همان فرماندهی، کنترل، مخابرات، کامپیوتر و اطلاعات یا «سی فور آی» است. اختلال در این سیستم در عرصه نظامی می‌تواند تمام دینامیک‌های میدان نبرد را به هم بزند».
آقای آرین، سخنان فرمانده سپاه پاسداران در باره رونمایی سامانه ارتباطات تاکتیکی سپهر ۱۱۰ مبنی بر اینکه «سپاه در حال شکستن انحصار قدرت‌های بزرگ در عرصه فناوری‌های پیشرفته ارتباطی است»، را اشاره‌ای به حمله اخیر آمریکا و کوشش سپاه برای ترمیم آسیب پذیری‌اش توصیف می‌کند.
به ادعای حسین سلامی، سامانه «سپهر ۱۱۰» از توانایی زیادی برای انتقال صدا و داده‌ها برخوردار است و در زمین و هوا و دریا می‌توان از آن استفاده کرد و حتی در مقابل اختلالات ناشی از پالس‌های الکترو مغناطیسی نیز مقاوم است.
در همین حال، خبرگزاری فارس در گزارشی درباره این سامانه، نوشته است: «با بکارگیری سامانه ارتباطی سپهر۱۱۰ توسط سپاه پاسداران، عملا تهدید ایجاد اختلال در ارتباطات رزمی و تاکتیکی با استفاده از تسلیحات الکترومغناطیسی توسط دشمن از بین خواهد رفت».
این خبرگزاری وابسته به سپاه، از این سامانه به عنوان «سپر ارتباطی سپاه در برابر حملات الکترومغناطیسی» نام برده است.
سوم تیرماه امسال، دو روز پس از طرح مسئله حمله سایبری به سیستم موشکی ایران، محمدجواد آذری‌جهرمی در صفحه توئیتر خود نوشت که «حمله موفقی» صورت نگرفته و «سال گذشته ۳۳ میلیون حمله را با سپر دژفا خنثی کردیم».
به گفته مقام‌های جمهوری اسلامی، «دژفا» برای مقابله با حملات سایبری و امنیت مجازی طراحی شده و «سپر امنیت شبکه ملی اطلاعات» است.
جنگ سایبری که می‌توان از آن به عنوان «جنگ سپرها» نیز یاد کرد، در دهه اخیر رشدی سریع بین ایران و آمریکا داشته و در هفته‌های اخیر نیز بر شدت آن افزوده شده است.
یکی از مشهورترین پرونده‌های مربوط به جنگ سایبری، ماجرای کرم رایانه‌ای «استاکس‌نت» است. در جریان این حمله سایبری که سال ۱۳۸۹ رخ داد، ۳۰ هزار کامپیوتر در ایران آلوده شدند و بخشی از برنامه هسته‌ای ایران مورد هدف قرار گرفت.
دو سال پس از این ماجرا، مقام‌های دولت آمریکا خبر دادند که ایران در واکنش به این حملات، توان سایبری خود را افزایش داده است.
اگرچه در حال حاضر، امکان ارزیابی کامل ادعاهای فرماندهان نظامی ایران وجود ندارد ولی بر مبنای این الگوی رفتاری، می‌توان مانور نظامی و رسانه‌ای امروز سپاه را نوعی اعلام آمادگی سریع برای ارتقای توانایی‌های دفاعی‌اش در این زمینه محسوب کرد. آمادگی‌ای که نسبت به گذشته سریع‌تر و با تبلیغات رسانه‌ای بیشتر و وسیع‌تری صورت گرفته است.
