در این آخر هفتۀ اسرائیل، تل‌آویو، کلانشهر این کشور در ساحل دریای مدیترانه، برای دومین هفته شاهد رفت‌وآمد مینی‌بوس‌هایی است که علاقه‌مندان را به این‌سو و آن‌سو می‌برد.
این رویداد به مفهوم پشت سر گذاشتن دهه‌ها مقررات اعمال‌شده از سوی مذهبیون است که با این باور که حرکت هر نوع وسیله نقلیه در روز شنبه رفتاری غیردینی است، مانع کار شرکت‌های اتوبوسرانی در شنبه‌ها می‌شدند.
در نخستین آخر هفته‌ای که مینی‌بوس‌های تابوشکن به حرکت افتادند، حدود صدهزار تن را از غروب آدینه تا شنبه‌شب جابه‌جا کردند.
بسیاری از مسافران حتی مقصد خاصی نداشتند و تنها سوار شدند تا شکسته شدن این تابو را جشن بگیرند.
مینی‌بوس‌های جدید برای آخر هفته‌ها با ۵۰۰ توقف در شش مسیر و تا سه شهرک اطراف کار خود را آغاز کرد و شهرداری تل‌آویو اعلام کرده که مینی‌بوس‌ها به‌زودی به اتوبوس تبدیل خواهد شد و مسیرها نیز افزایش خواهد یافت.
به نوشته آسوشیتدپرس، این مسافران درحالی‌که مینی‌بوس‌ها در اطراف بازار تل‌آویو تردد می‌کردند، سوار شده بودندتا در «جشن آزادی» شرکت کنند. برخی والدین فرزندان خود را آورده بودند تا بخشی از این رویداد بی‌سابقه باشند. گردشگران با مینی‌بوس‌ها به سوی سواحل همچنان گرم و آفتابی تل‌آویو شتافتند و سیاستمداران غیرمذهبی در حمایت از این اقدام، سوار مینی‌بوس‌ها شدند.
آویگایل پکلمن، یک زن ساکن تل‌آویو، به آسوشیتدپرس گفته است «همان‌گونه که من به آزادی دیگران احترام می‌گذارم، آزادی خود را نیز جشن می‌گیرم و می‌خواهم اجازه تردد در آخر هفته داشته باشم».
رون خولدایی، شهردار غیرمذهبی تل‌آویو که خود یکی از این مسافران بود، از طرح برقراری تردد مینی‌بوس‌های شبات حمایت کرده است.
میتال لهاوی، معاون شهردار تل‌آویو، می‌گوید «یک نیاز واقعی وجود دارد؛ مردم با استقبال گسترده، حمایت خود را نشان داده‌اند».
بسیاری از غیرمذهبییون و رهبران آن‌ها در حمایت از خواسته‌های خود در دوره اخیر می‌گویند نباید گذاشت که اسرائیل مانند جمهوری اسلامی ایران به یک نظام مذهبی مبدل شود.
به نوشته آسوشیتدپرس، نیتسان هوروویتز، روزنامه‌نگار و رهبر حزب اتحاد دموکراتیک، حرکت مینی‌بوس‌های شبات در تل‌آویو را «یک رویداد انقلابی» توصیف می‌کند.
آقای هوروویتز می‌گوید نمی‌توان مدعی اداره یک کشور مدرن بود بدون آن‌که اساسی‌ترین نیازهای عموم را در نظر گرفت و یا امکان داد که مقررات مذهبی همچنان در قوانین و زندگی، نقش تعیین‌کننده داشته باشند.
اما حامیان ادامه مقررات مذهبی آغاز به کار مینی‌بوس‌ها را ضربه به شخصیت یهودی کشور می‌دانند.
عامی‌تال بر‌ال، رئیس گروه خوتما که خواهان تقویت نشانه‌های یهودیت در زندگی در این کشور است، می‌گوید این نخستین گام با آموزه‌ها و شخصیت یهودی کشور در تضاد است.
با وجود آن‌که اداره بخشی عمده از امور اسرائیل ظاهراً بر اساس قوانین غیرمذهبی است، اما نهادهای پرقدرت مذهبی، بخشی از ادراکات خود از یهودیت را بر سایر مردم تحمیل کرده‌اند.
جامعۀ به‌شدت مذهبی حدود ده درصد از یهودیان اسرائیل است اما نفوذ آن‌ها همه دولت‌ها را وادار به توجه ویژه به خواسته‌هایشان در تحمیل امور مذهبی بر قوانین و اجتماع کرده است.
تحمیل ممنوعیت تردد وسایل نقلیه عمومی از غروب جمعه تا شامگاه شنبه، حتی پیش از استقلال اسرائیل، تقریباً در سراسر این کشور به شرکت‌های اتوبوسرانی تحمیل شد.
در دهه نود میلادی به اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌هایی برای تردد در بخش‌های عرب‌نشین اسرائیل، عمدتاً در مسیرهایی به سوی بیمارستان‌ها و مراکز اضطراری دیگر، مجوز تردد داده شد.
گرچه کسب و کار کافه‌رستوران‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و هنری در آخرهفته‌ها در تل‌آویو در اوج است، بخش بزرگی از غیرمذهبیون در این روزها ناچار به تردد تنها با استفاده از وسایل نقلیه شخصی بوده‌اند؛ امری که برای همه امکان‌پذیر نیست.
تقویت حزب آبی- سفید در سراسر اسرائیل ظاهراً نشانی از افزایش درخواست عمومی جامعه برای ایستادگی در برابر تحمیل رفتارهای مذهبی، محدود کردن امتیازات مذهبیون و وادار کردن فرزندان خانواده‌های مذهبی به خدمت در ارتش است.
در دو انتخابات پارلمانی امسال نیز ساکنان تل‌آویو بیشتر به سود حزب آبی- سفید و احزاب غیرمذهبی دیگر رأی دادند، درحالی‌که حمایت از حزب راست حاکم لیکود و احزاب مذهبی در اورشلیم/ بیتالمقدس همچنان بسیار قوی است.
با این‌همه، بسیار بعید است که تردد مینی‌بوس‌های شنبه در تل‌آویو به اورشلیم نیز سرایت کند.
