ماه منير رحيمي، مصاحبه با الهه كولايي، نيره توحيدي، منير آمدي
Summary of Today's BroadcastRFE/RL Persian ServiceMonday, March 11, 2002 * Women's legislative struggles * Tehran budget clash * Privatization problems for forests and healthcare * Impasse on foreign investment Majles Women Find Their Efforts Blocked by Unelected Institutions * IRI Majles MP Elaheh Kulai tells RFE/RL that Majles women and reformists aim to change the articles in the civil code that discriminate against women, but US based women's rights activist Nayereh Towhidi says the unelected Guardians Council blocks legislation seeking equality for women in employment, family law and inheritance. Kulai says it is the job of another unelected body, the Expediency Council, to overturn the Guardians Council's objections. Monir Amedi, director of a women's affairs research center in Tehran, tells RFE/RL that cultural beliefs and traditions hinder progress in women's rights. (Mahmonir Rahimi) Iran Denies NYT Report on Arrests in Afghanistan * An IRI spokesman says Iran has no armed personnel in Afghanistan. The New York Times, quoting US officials, had reported an Iranian Revolutionary Guards general is under arrest in Qandahar airport along with eight other Iranians. (Golnaz Esfandiari) IRI President Visits Austria * Austria's labor minister welcomed President Khatami at the Vienna airport as a few hundred pro-Mojahedin-e Khalq Iranians staged protest demonstrations. Austria had blocked entry of Iranians from other EU countries during the past 24 hours. (Ahmad Ra'fat, Rome) New Tehran Mayor Clashes with City Council on Budget * Tehran City Council approved only a few line items dealing with municipal workers retirement fund and loan to Tehran bus authority from a budget amendment offered last month by the former mayor. The approval came in a closed-door meeting called after the rejection of the entire bill in the open session resulted in a clash with the new mayor Malek-Madani, who took office last week. Mayor felt misled into believing that the entire budget amendment would be approved, but he had a misunderstanding, says City Council Executive Director, Mehdi Kaveh in an interview with RFE/RL. In the closed door session following the clash, the City Council also approved the budget for the first three months of the following Persian year (begins on March 20, 2002), giving mayor more controls to implement his development plans. (Fereydoun Zarnegar) Iranian Press on Declaring Emergency Rule * A review of articles in Iranian newspapers about possible plans by the conservative faction to declare emergency rule in reaction to the US threats. (Amir-Mosaddegh Katouzian) NGO's Call for Protection of Forests * A ten year old law allowing the government to provide logging permits to private sector is a major cause of deforestation today, says Esmail Abbasi, a Tehran-based journalist and ecology expert. He tells RFE/RL that the government is working to repeal the law. In a statement issued today, eighty Iranian environmental protection NGO's warn that logging has seriously endangered Iran's forests and ask the government to expedite its bill. Abbassi says the NGO's should learn to work with government agencies, since most of what they do now is only symbolic. (Golnaz Esfandiari) Privatization of Healthcare: Too little, Too Late * Privatization of healthcare in Iran has many obstacles, including the IRI constitution itself, which calls for free "basic" public health, says healthcare specialist, Dr. Heydar Tabrizi. He says that the Khatami administration's procedures for privatization of some healthcare services and institutions, announced today, come 18 months past the deadline set in the Third Five-Year Development Law. The delay indicates the problems, Tabrizi tells RFE/RL, caused by the Third Five-Year Development Plan's exemption from privatization of any area of healthcare in which the private sector is unwilling to invest. (Ardavan Niknam) Iranian Arrested in Italy on Charges of Mafia Membership and Human Smuggling * Qahreman Bakhshi, 39, was accused of conspiring with organized crime to bring illegal immigrants into Italy. An accomplice was arrested in Turkey as he was negotiating for smuggling 250 Iranians to Italy. (Ahmad Ra'fat, Rome) Majles Conflicts with Guardians Council over Foreign Investment Bill * After the Guardians Council rejected the third version of the foreign investment bill approved by the Majles, the bill was sent to the Expediency Council for arbitration. (Fereydoun Khavand, Paris) WORLD * Israel widened its search for weapons in Palestinian refugee camps, as the GCC met in Riyadh to discuss Saudi Arabia's peace proposal. (Jamshid Chalangi, Cairo) * Vice President Cheney to go to Middle East as crisis in the region deepens, while the US focuses on the war on terrorism. (Homayoun Majd, Washington) * Review of English-language press about Israeli-Palestinian clashes. (Fariba Mavedat) * Afghan interim PM Karzai asks Moscow to repair Russian factories installed in Afghanistan. (Mani Kasravi, Moscow) * US breaks al-Qaida and Taliban resistance in eastern Afghanistan. (Mina Baharmast) * International reaction to the Los Angeles Times article about Pentagon's consideration of nuclear weapons against Iran, China, Libya, Iraq and Russia, was cautious. Russian press wrote many commentaries, but Russian officials kept their silence. (Mani Kasravi, Moscow) * French Presidential election gets mean. (Jean Khakzad, Paris) * Authorities close the tunnel, as illegal immigrants in the north of France once again try to reach England. (Jean Khakzad, Paris) * Chinese analysts express concern over the US presence in Afghanistan. (Shahram Tehrani, Beijing) * US remembers September 11 six months after the attack. (Homayoun Majd, Washington) ARTS & IDEAS The Art of Composer, Majid Vafadar * In his weekly show on songs and songwriters, RFE/RL's Mahmoud Khoshnam reviews the art of popular composer and violinist Majid Vafadar. One Book, One Author: Freedom and Reason, by Max Webber * Abdollah Muqen, who along with Ahmad Tadayon has translated a collection of essays by Max Weber, talks to RFE/RL's Bahman Bastani about the book and Max Weber's ideas. Persian Gulf Sharks: Wild Life in Iran * RFE/RL's Tehran-based wildlife expert continues his review of the varieties of sharks in the Persian Gulf. (Esmail Kahrom)ماه منير رحيمي (راديوآزادي): زنان در ايران با محدوديت هاي بسياري روبرو هستند، مثل حجاب اجباري، روبرويي با تنگناهايي در حقوق مدني، مانند نداشتن حق طلاق، حضانت فرزندان، آزادي ازدواج و خروج از كشور بدون اجازه مرد، جدايي از مردان در بعضي مكان هاي عمومي، محروميت از كسب پاره اي از مشاغل مانند قضاوت و رياست جمهوري و غيره، با وجود اين، پيشرفتهايي كه زن ايراني در برخي زمينه ها بدست آورده در سال هاي اخير توجه صاحبنظران را جلب كرده است و برخي مجلس اصلاح طلبان را در اين باره فعال تر از مجالس قبل مي دانند. پرسش نخست راديوآزادي از الهه كولايي، عضو فراكسيون زنان در مجلس اين است كه مجلس ششم نسبت به مسائل زنان و نهاد خانواده در ايران چگونه كوشيده است؟ الهه كولايي (نماينده مجلس شوراي اسلامي): به لحاظ نگرشي كه نسبت به نهاد خانواده داريم و در واقع يك نگاه چندجانبه و چندبعدي به مسئله انسان، و نقش هاي متنوع و متفاوت و تكميل كننده اي كه زن و مرد بايد ايفا بكنند، فكر مي كنيم بايد ابعاد مختلف لوازم و ضروريات تحكيم نهاد خانواده در كنار هم باشد. به طور نمونه به اصلاح قانون مربوط به سن ازدواج مي توانم اشاره بكنم؛ مي توانم به طرحي در خصوص مسئله حضانت اطفال در شرايط جداشدن زن و مرد اشاره بكنم؛ به طرح هايي كه در خصوص مسئله سرپرستي كودكان پس از جدايي مربوط مي شود مي توانم اشاره بكنم؛ به طرح هاي كه به حقوق زنان هنگام طلاق مربوط مي شود مي توانم اشاره بكنم؛ به هر حال فكر مي كنم در زمينه موادي از قانون مدني كه با شرايط كنوني زنان در جامعه ما تناسب ندارد، اقدامات خوبي انجام شده ولي بازهم تاكيد مي كنم بر اينكه هر چند ما به لحاظ وظيفه اي كه بر عهده داريم بايد به اصلاحات قانوني بپردازيم، ولي تصور من اين است كه مشكلات زنان در جامعه ما به ويژه در منطقه خاورميانه تفاوت زيادي با كشورهاي پيرامون مان ندارد و چه بسا كه شرايط زنان در كشورما نسبت به منطقه شرايط بسيار بهتري هم باشد، اما مشكلي كه ما با آن مواجه هستيم، يك بخش آن كه به مسائل قانوني مربوط مي شود، در بخش هاي ديگر بيشتر همانطور كه اشاره كردم مشكلات مربوط به نگرش، طرز تلقي و مسائل فرهنگي در خصوص زنان هست كه به هرحال طبيعتا زمان بيشتري براي اصلاح مي طلبد. ماه منير رحيمي: كارشنان مسائل زنان مي گويند رفع تبعيض از زنان بدون وجود آزادي و دمكراسي در همه جوانب جامعه، امكان ندارد. راديوآزادي از منير آمدي، مدير مركز مطالعات و تحقيقات زنان در ايران پرسيد كه آيا شرايط اجتماعي در جامعه كنوني ايران مانع دستيابي به حقوقشان نيست؟ منير آمدي: اين درست است كه عدم دمكراسي مي تواند روي همه جوانب زندگي يك شهروند اثر بگذارد، اما مسائل خاص زنان اصلا در واقع به گونه اي زياد به اين چيزها مربوط نمي شود. در يك دوره اجتماعي چرا، ولي مي خواهم بگويم مسائل زنان نوعا سياسي نيست و ما تلاش مي كنيم كه مسائل زنان را سياسي هم نكنيم چون در اين صورت اين زن است كه ضرر مي كند. ماه منير رحيمي: يكي از زمينه هاي پيدايي دمكراسي بنابر راي صاحبنظران، وجود نهايت هاي مدني است. راديوآزادي از خانم آمدي پرسيد موسسه ها و سازمان هاي غيردولتي موجود در ايران، آيا وظيفه نهادهاي مدني را برعهده دارند و اگر چنين است در پيشرفت زنان تا چه حد موثرند؟ منير آمدي: سازمان هايي كه فعاليت هاي حقوق بشري دارند در اين زمينه ها آموزش مي دهند وآگاهي مي دهند و اطلاعرساني مي كنند. برخي از سازمان ها مسائل خدماتي دارند، منتهي بعضي از سازمان ها مسائل حمايتي نسبت به زنان دارند. منتهي همه اينها آرام آرام دارند به اين قضييه فكر مي كنند كه توانمند سازي را در راس كار خودشان قرار بدهند و كارشان را از حمايت به سمت توانمند سازي سوق بدهند. زيرا سازمان هاي غيردولتي با تشكيل خودشان و با آموزش هايي كه خودشان داخل هم مي بينند يك توسعه ذهني پيدا مي كنند كه اينها مي فهمند چگونه برنامه ريزي بكنند. سازمان هاي غيردولتي كه الان توسعه پيدا كرده به حمد الله در بين جوانها هر كدام يك مشكل را و يك مسئله را مدنظر خودشان قرار مي دهند. من چند روز پيش من با يك گروهي ارتباط برقرار كردم كه دختران دبيرستاني بودند و اينها براي برنامه ريزي براي رفع مشكلات دختران دبيرستاني يك NGO تشكيل داده بودند. ماه منير رحيمي: در ايران نهم اسفند را روز خانواده مي نامند و در باره نسل زن در خانواده، بحث هايي جريان دارد. راديوآزادي از خانم كولايي مي پرسد فراكسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي چه كمكي به خانواده و زن كرده است؟ كولايي: فراكسيون زنان مثل همه نمايندگان مجلس و مثل همه فراكسيون ها در درجه اول وظايف كلان و عمومي خودش را در خصوص منافع مردم و خواسته هاي مردم دنبال مي كنند و به طور ويژه طبيعتا خواسته ها و نيازهاي زنان را مورد توجه قرار مي دهد. در اين زمينه ما الويت را به اصلاح موادي از قانون مدني اختصاص داديم و در اين زمينه با تعدادي از كارشناسان، حقوقدانان، وكلا و قضات، نشست هايي را داشتيم و تلاش كرديم از نظرات آنها بهره بگيريم. همزمان ديدگاه هاي مراجع و علماي ديني را هم براي اينكه بتوانيم پاسخ همه اين مسائل را داشته باشيم، دنبال كرديم و تلاش كرديم كه در واقع يك نوع اجماع و وفاق در باره اين نظريه ها، با توجه به شرايط اجتماعي امروز كشورمان، به دست بياوريم. البته اين كار زمان بري است و نياز به استمرار و مداومت دارد ولي نمايندگان زن مجلس اميدوار هستند با توجه به فضاي مثبتي كه در مجلس وجود دارد و اعم از اقليت و اكثريت سياسي مجلس ديد مثبتي نسبت به اين اصلاحات در خصوص مسائل زنان دارند، در يك فضاي واقع بينانه، مبتني بر نيازها و شرايط جامعه، انشاء الله بتواند اين اصلاحات را به نتيجه برساند. ماه منير رحيمي: نيره توحيدي، پژوهشگر و نويسنده، تشكيل فراكسيون زنان را در مجلس گرچه كافي نمي داند، ضروري مي شمارد. نيره توحيدي (پژوهشگر و نويسنده): تشكيل فراكسيون زنان قدم مثبتي بود اگر چه اوايل در مورد آن بعضي از نمايندگان زن ترديد داشتند و تصور مي كردند كه چون اكثر نمايندگان مجلس اصلاح طلب هستند، احتياجي به زن و مرد كردن قضايا نيست واينها مي توانند با حضورشان در كميسيون هاي مختلف، مسائل زنان را به پيش ببرند. ولي ديدند عملا آن قدر مسائل هست و انرژي آنها صرف مسائل ديگر مي شود، و به خصوص كه ديدند مردان نماينده به هر بهانه اي اقدام به تشكيل فراكسيون هاي مختلف مي كنند، مثل فراكسيون پنبه، فراكسيون پسته و فراكسيون استادان دانشگاه، به اين نتيجه رسيدند كه خوب چرا براي نيمي از جمعيت كشور فراكسيون درست كردن بايد مسئله ايجاد بكند. ديدند كه ضرورت آن وجود دارد و خوب اين هم قدم مهمي بود. ماه منير رحيمي: بسياري از مصوبات مجلس شوراي اسلامي از جمله قوانيني در باره زنان غالبا به دلايل شرعي، با مخالفت شوراي نگهبان روبرو مي شوند و آن مصوبات هرگز در كشور اجرا نمي شوند. خانم كولايي مي گويد اين وظيفه تشخيص مصلحت است كه بايد براي رفع اين مشكل و تامين نيازهاي جامعه بيانديشد. الهه كولايي: من مسائل زنان را در ايران جدا از مسائل اجتماعي و مسائل سياسي ديگر و در واقع كل مسائلي كه اصلاح طلبان با آن روبرو هستند، جدا نمي كنم و تصور نمي كنم همان مشكلاتي كه برنامه اصلاحات و پيشبرد اصلاحات در كشورما با آن روبرو است، در مقوله زنان هم وجود دارد و عمدتا بر مي گردد به طرز تلقي ها ونگرش هايي كه در خصوص حقوق زنان وجود دارد. اميدوار هستيم با توجه به مصالح جامعه و نيازهاي جامعه، مجمع (تشخيص مصلحت نطام) كه اساسا براي پاسخ دادن به اين نياز تشكيل شده و با توجه به تجربه اي كه در زمان حضرت امام وجود داشته، موانع شرعي كه پيش پاي مصوبات مجلس قرار مي گرفت و به نوعي يك نياز اجتماعي را مانع تحقق آن مي شد، اين مجمع صلاحيت برطرف كردن آن را بر اساس مصلحتي كه ديده شده، بدست آورده. ما اميدوار هستيم اينگونه طرز تلقي هايي كه باعث مي شود مصوبات مجلس به ويژه مصوبات مجلس در باره زنان، با موانع شرعي روبرو بشود، بتواند از اين صلاحيت ها استفاده كند و انشاء الله اين مشكل از طريق مجمع تشخيص مصلحت حل و فصل بشود. ماه منير رحيمي: اما نيره توحيدي، نسبت به مشكلاتي كه در ايران پيش پاي قوانين مربوط به زنان و خانواده قرار دارد، تا اين حد خوشبين نيست. نيره توحيدي: ساختار سياسي ما دچار تناقضي هست كه قدرت اصلي در دست جمهور مردم نيست و نمايندگان مجلس قدرتي ندارند. هر تصميمي مي گيرند با دخالت نهادهاي غيرمنتخب مانع تراشي مي شود و جلوگيري مي شود و همانطور كه مي دانيد اصلاحات در زمينه هاي مختلف به بن بست كشيده شده است و تنها در مورد مسائل زنان نيست. مثلا حتي خود اصلاح طلبان هم در مورد مسئله زنان، غير از اينكه مانع تراشي از طرف جناح راست و محافظه كار و نهادهاي غيرمنتخب مثل شوراي نگهبان، مجمع تشخيص مصلحت و غيره مي شود، خود اصلاح طلبان هم در مقابل مسائل زنان ضعف نشان دادند. ضعف هاي جدي. مثلا در دور دوم انتخابات رياست جمهوري، با اينكه زنان نقش مهمي داشتند در انتخاب آقاي خاتمي، حدود 163 نفر از نمايندگان مجلس نامه اي به رييس جمهوري نگاشتند و خواستار گنجاندن وزراي زن در كابينه دور دوم آقاي خاتمي شدند ولي چنانكه مي دانيد، متاسفانه، آقاي خاتمي اين را ريسك بزرگي دانست و عقب نشيني كرد در مقابل فشار نيروهاي عقب مانده و وزير زني را در كابينه نگذاشتند. مي خواهم بگويم عليرغم تلاش هاي مثبت زنان نماينده هنوز نتيجه چشمگيري از تلاش هاي آنها را ما نديديم. ماه منير رحيمي: در عين حال، منير آمدي، مشكل عمده زنان در ايران را فرهنگي مي داند. منير آمدي: يكي از موانع ترقي كه به خود زنها بر مي گردد، هنوز عدم خود باوري در خيلي از زنهاي ما هست كه هنوز درگير يك سري باورهاي غلطي كه در طول قرن ها نسل به نسل به آنها منتقل شده است، هستند و هنوز وقتي با يك زن صحبت مي كنيم كه در مقابل خشونت مردان بايد تحمل نكند و بايد فكري بكند براي اينكه خشونت را منتقل بكند به گونه اي و اگر مردش بيمار است و نياز به كمك دارد به دكتر ببردش و اگر اينها نيست، اجازه خشونت به خودش را به مرد ندهد و اگر نتوانست برود شكايت كند و اينها... ولي هنوز زن هاي ما مي خواهند كه مسائل و مشكلات را به جان بخرند و اين را در خانه مسدود كنند و اين ها را مطرح نكنند در حاليكه اگر بخواهيم يك مشكل حل بشود، اول بايد سرپوش را از روي آن مشكل برداريم تا بتوانيم درمانش بكنيم. در عين اينكه ما نمي خواهيم جسارت را در يك زندگي زناشويي به گونه اي وارد كنيم كه سبب تلاشي آن بشود، بلكه يك نگاهي درماني داريم به مشكلات خاصي كه زنان ممكن است در خانه داشته باشند ولي هنوز اين اعتقاد در خيلي از زن هاي ما هست كه زن بايد تحمل كند.
الهه كولايي، نماينده مجلس شوراي اسلامي، در مصاحبه با راديوآزادي مي گويد: تلاش فراكسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي بر تغيير مواد تبعيض آميز قانون مدني متمركز است. نيره توحيدي، نويسنده و پژوهشگر در مصاحبه با راديوآزادي مي گويد: نهادهاي غيرمنتخب در جمهوري اسلامي از اجراي مصوبات مجلس در باره حقوق زنان و خانواده جلوگيري مي كنند. الهه كولايي، مجمع تشخيص مصلحت نظام را مسئول تغيير اين روش مي داند. منير آمدي، مدير مركز مطالعات زنان در ايران، پيشداوري هاي فرهنگي و اعتقادات سنتي، كه نه تنها در مردان بلكه در ميان زنان هم رايج است، مانع ترقي زنان و حق جويي آنها توصيف مي كند. براي مطالعه متن كامل گزارش راديوآزادي در باره حاصل كار اصلاح طلبان در حكومت جمهوري اسلامي براي رفع تبعيض از زنان در جامعه ايران، دگمه متن فارسي را كليك بزنيد.
Summary of Today's BroadcastRFE/RL Persian ServiceMonday, March 11, 2002 * Women's legislative struggles * Tehran budget clash * Privatization problems for forests and healthcare * Impasse on foreign investment Majles Women Find Their Efforts Blocked by Unelected Institutions * IRI Majles MP Elaheh Kulai tells RFE/RL that Majles women and reformists aim to change the articles in the civil code that discriminate against women, but US based women's rights activist Nayereh Towhidi says the unelected Guardians Council blocks legislation seeking equality for women in employment, family law and inheritance. Kulai says it is the job of another unelected body, the Expediency Council, to overturn the Guardians Council's objections. Monir Amedi, director of a women's affairs research center in Tehran, tells RFE/RL that cultural beliefs and traditions hinder progress in women's rights. (Mahmonir Rahimi) Iran Denies NYT Report on Arrests in Afghanistan * An IRI spokesman says Iran has no armed personnel in Afghanistan. The New York Times, quoting US officials, had reported an Iranian Revolutionary Guards general is under arrest in Qandahar airport along with eight other Iranians. (Golnaz Esfandiari) IRI President Visits Austria * Austria's labor minister welcomed President Khatami at the Vienna airport as a few hundred pro-Mojahedin-e Khalq Iranians staged protest demonstrations. Austria had blocked entry of Iranians from other EU countries during the past 24 hours. (Ahmad Ra'fat, Rome) New Tehran Mayor Clashes with City Council on Budget * Tehran City Council approved only a few line items dealing with municipal workers retirement fund and loan to Tehran bus authority from a budget amendment offered last month by the former mayor. The approval came in a closed-door meeting called after the rejection of the entire bill in the open session resulted in a clash with the new mayor Malek-Madani, who took office last week. Mayor felt misled into believing that the entire budget amendment would be approved, but he had a misunderstanding, says City Council Executive Director, Mehdi Kaveh in an interview with RFE/RL. In the closed door session following the clash, the City Council also approved the budget for the first three months of the following Persian year (begins on March 20, 2002), giving mayor more controls to implement his development plans. (Fereydoun Zarnegar) Iranian Press on Declaring Emergency Rule * A review of articles in Iranian newspapers about possible plans by the conservative faction to declare emergency rule in reaction to the US threats. (Amir-Mosaddegh Katouzian) NGO's Call for Protection of Forests * A ten year old law allowing the government to provide logging permits to private sector is a major cause of deforestation today, says Esmail Abbasi, a Tehran-based journalist and ecology expert. He tells RFE/RL that the government is working to repeal the law. In a statement issued today, eighty Iranian environmental protection NGO's warn that logging has seriously endangered Iran's forests and ask the government to expedite its bill. Abbassi says the NGO's should learn to work with government agencies, since most of what they do now is only symbolic. (Golnaz Esfandiari) Privatization of Healthcare: Too little, Too Late * Privatization of healthcare in Iran has many obstacles, including the IRI constitution itself, which calls for free "basic" public health, says healthcare specialist, Dr. Heydar Tabrizi. He says that the Khatami administration's procedures for privatization of some healthcare services and institutions, announced today, come 18 months past the deadline set in the Third Five-Year Development Law. The delay indicates the problems, Tabrizi tells RFE/RL, caused by the Third Five-Year Development Plan's exemption from privatization of any area of healthcare in which the private sector is unwilling to invest. (Ardavan Niknam) Iranian Arrested in Italy on Charges of Mafia Membership and Human Smuggling * Qahreman Bakhshi, 39, was accused of conspiring with organized crime to bring illegal immigrants into Italy. An accomplice was arrested in Turkey as he was negotiating for smuggling 250 Iranians to Italy. (Ahmad Ra'fat, Rome) Majles Conflicts with Guardians Council over Foreign Investment Bill * After the Guardians Council rejected the third version of the foreign investment bill approved by the Majles, the bill was sent to the Expediency Council for arbitration. (Fereydoun Khavand, Paris) WORLD * Israel widened its search for weapons in Palestinian refugee camps, as the GCC met in Riyadh to discuss Saudi Arabia's peace proposal. (Jamshid Chalangi, Cairo) * Vice President Cheney to go to Middle East as crisis in the region deepens, while the US focuses on the war on terrorism. (Homayoun Majd, Washington) * Review of English-language press about Israeli-Palestinian clashes. (Fariba Mavedat) * Afghan interim PM Karzai asks Moscow to repair Russian factories installed in Afghanistan. (Mani Kasravi, Moscow) * US breaks al-Qaida and Taliban resistance in eastern Afghanistan. (Mina Baharmast) * International reaction to the Los Angeles Times article about Pentagon's consideration of nuclear weapons against Iran, China, Libya, Iraq and Russia, was cautious. Russian press wrote many commentaries, but Russian officials kept their silence. (Mani Kasravi, Moscow) * French Presidential election gets mean. (Jean Khakzad, Paris) * Authorities close the tunnel, as illegal immigrants in the north of France once again try to reach England. (Jean Khakzad, Paris) * Chinese analysts express concern over the US presence in Afghanistan. (Shahram Tehrani, Beijing) * US remembers September 11 six months after the attack. (Homayoun Majd, Washington) ARTS & IDEAS The Art of Composer, Majid Vafadar * In his weekly show on songs and songwriters, RFE/RL's Mahmoud Khoshnam reviews the art of popular composer and violinist Majid Vafadar. One Book, One Author: Freedom and Reason, by Max Webber * Abdollah Muqen, who along with Ahmad Tadayon has translated a collection of essays by Max Weber, talks to RFE/RL's Bahman Bastani about the book and Max Weber's ideas. Persian Gulf Sharks: Wild Life in Iran * RFE/RL's Tehran-based wildlife expert continues his review of the varieties of sharks in the Persian Gulf. (Esmail Kahrom)ماه منير رحيمي (راديوآزادي): زنان در ايران با محدوديت هاي بسياري روبرو هستند، مثل حجاب اجباري، روبرويي با تنگناهايي در حقوق مدني، مانند نداشتن حق طلاق، حضانت فرزندان، آزادي ازدواج و خروج از كشور بدون اجازه مرد، جدايي از مردان در بعضي مكان هاي عمومي، محروميت از كسب پاره اي از مشاغل مانند قضاوت و رياست جمهوري و غيره، با وجود اين، پيشرفتهايي كه زن ايراني در برخي زمينه ها بدست آورده در سال هاي اخير توجه صاحبنظران را جلب كرده است و برخي مجلس اصلاح طلبان را در اين باره فعال تر از مجالس قبل مي دانند. پرسش نخست راديوآزادي از الهه كولايي، عضو فراكسيون زنان در مجلس اين است كه مجلس ششم نسبت به مسائل زنان و نهاد خانواده در ايران چگونه كوشيده است؟ الهه كولايي (نماينده مجلس شوراي اسلامي): به لحاظ نگرشي كه نسبت به نهاد خانواده داريم و در واقع يك نگاه چندجانبه و چندبعدي به مسئله انسان، و نقش هاي متنوع و متفاوت و تكميل كننده اي كه زن و مرد بايد ايفا بكنند، فكر مي كنيم بايد ابعاد مختلف لوازم و ضروريات تحكيم نهاد خانواده در كنار هم باشد. به طور نمونه به اصلاح قانون مربوط به سن ازدواج مي توانم اشاره بكنم؛ مي توانم به طرحي در خصوص مسئله حضانت اطفال در شرايط جداشدن زن و مرد اشاره بكنم؛ به طرح هايي كه در خصوص مسئله سرپرستي كودكان پس از جدايي مربوط مي شود مي توانم اشاره بكنم؛ به طرح هاي كه به حقوق زنان هنگام طلاق مربوط مي شود مي توانم اشاره بكنم؛ به هر حال فكر مي كنم در زمينه موادي از قانون مدني كه با شرايط كنوني زنان در جامعه ما تناسب ندارد، اقدامات خوبي انجام شده ولي بازهم تاكيد مي كنم بر اينكه هر چند ما به لحاظ وظيفه اي كه بر عهده داريم بايد به اصلاحات قانوني بپردازيم، ولي تصور من اين است كه مشكلات زنان در جامعه ما به ويژه در منطقه خاورميانه تفاوت زيادي با كشورهاي پيرامون مان ندارد و چه بسا كه شرايط زنان در كشورما نسبت به منطقه شرايط بسيار بهتري هم باشد، اما مشكلي كه ما با آن مواجه هستيم، يك بخش آن كه به مسائل قانوني مربوط مي شود، در بخش هاي ديگر بيشتر همانطور كه اشاره كردم مشكلات مربوط به نگرش، طرز تلقي و مسائل فرهنگي در خصوص زنان هست كه به هرحال طبيعتا زمان بيشتري براي اصلاح مي طلبد. ماه منير رحيمي: كارشنان مسائل زنان مي گويند رفع تبعيض از زنان بدون وجود آزادي و دمكراسي در همه جوانب جامعه، امكان ندارد. راديوآزادي از منير آمدي، مدير مركز مطالعات و تحقيقات زنان در ايران پرسيد كه آيا شرايط اجتماعي در جامعه كنوني ايران مانع دستيابي به حقوقشان نيست؟ منير آمدي: اين درست است كه عدم دمكراسي مي تواند روي همه جوانب زندگي يك شهروند اثر بگذارد، اما مسائل خاص زنان اصلا در واقع به گونه اي زياد به اين چيزها مربوط نمي شود. در يك دوره اجتماعي چرا، ولي مي خواهم بگويم مسائل زنان نوعا سياسي نيست و ما تلاش مي كنيم كه مسائل زنان را سياسي هم نكنيم چون در اين صورت اين زن است كه ضرر مي كند. ماه منير رحيمي: يكي از زمينه هاي پيدايي دمكراسي بنابر راي صاحبنظران، وجود نهايت هاي مدني است. راديوآزادي از خانم آمدي پرسيد موسسه ها و سازمان هاي غيردولتي موجود در ايران، آيا وظيفه نهادهاي مدني را برعهده دارند و اگر چنين است در پيشرفت زنان تا چه حد موثرند؟ منير آمدي: سازمان هايي كه فعاليت هاي حقوق بشري دارند در اين زمينه ها آموزش مي دهند وآگاهي مي دهند و اطلاعرساني مي كنند. برخي از سازمان ها مسائل خدماتي دارند، منتهي بعضي از سازمان ها مسائل حمايتي نسبت به زنان دارند. منتهي همه اينها آرام آرام دارند به اين قضييه فكر مي كنند كه توانمند سازي را در راس كار خودشان قرار بدهند و كارشان را از حمايت به سمت توانمند سازي سوق بدهند. زيرا سازمان هاي غيردولتي با تشكيل خودشان و با آموزش هايي كه خودشان داخل هم مي بينند يك توسعه ذهني پيدا مي كنند كه اينها مي فهمند چگونه برنامه ريزي بكنند. سازمان هاي غيردولتي كه الان توسعه پيدا كرده به حمد الله در بين جوانها هر كدام يك مشكل را و يك مسئله را مدنظر خودشان قرار مي دهند. من چند روز پيش من با يك گروهي ارتباط برقرار كردم كه دختران دبيرستاني بودند و اينها براي برنامه ريزي براي رفع مشكلات دختران دبيرستاني يك NGO تشكيل داده بودند. ماه منير رحيمي: در ايران نهم اسفند را روز خانواده مي نامند و در باره نسل زن در خانواده، بحث هايي جريان دارد. راديوآزادي از خانم كولايي مي پرسد فراكسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي چه كمكي به خانواده و زن كرده است؟ كولايي: فراكسيون زنان مثل همه نمايندگان مجلس و مثل همه فراكسيون ها در درجه اول وظايف كلان و عمومي خودش را در خصوص منافع مردم و خواسته هاي مردم دنبال مي كنند و به طور ويژه طبيعتا خواسته ها و نيازهاي زنان را مورد توجه قرار مي دهد. در اين زمينه ما الويت را به اصلاح موادي از قانون مدني اختصاص داديم و در اين زمينه با تعدادي از كارشناسان، حقوقدانان، وكلا و قضات، نشست هايي را داشتيم و تلاش كرديم از نظرات آنها بهره بگيريم. همزمان ديدگاه هاي مراجع و علماي ديني را هم براي اينكه بتوانيم پاسخ همه اين مسائل را داشته باشيم، دنبال كرديم و تلاش كرديم كه در واقع يك نوع اجماع و وفاق در باره اين نظريه ها، با توجه به شرايط اجتماعي امروز كشورمان، به دست بياوريم. البته اين كار زمان بري است و نياز به استمرار و مداومت دارد ولي نمايندگان زن مجلس اميدوار هستند با توجه به فضاي مثبتي كه در مجلس وجود دارد و اعم از اقليت و اكثريت سياسي مجلس ديد مثبتي نسبت به اين اصلاحات در خصوص مسائل زنان دارند، در يك فضاي واقع بينانه، مبتني بر نيازها و شرايط جامعه، انشاء الله بتواند اين اصلاحات را به نتيجه برساند. ماه منير رحيمي: نيره توحيدي، پژوهشگر و نويسنده، تشكيل فراكسيون زنان را در مجلس گرچه كافي نمي داند، ضروري مي شمارد. نيره توحيدي (پژوهشگر و نويسنده): تشكيل فراكسيون زنان قدم مثبتي بود اگر چه اوايل در مورد آن بعضي از نمايندگان زن ترديد داشتند و تصور مي كردند كه چون اكثر نمايندگان مجلس اصلاح طلب هستند، احتياجي به زن و مرد كردن قضايا نيست واينها مي توانند با حضورشان در كميسيون هاي مختلف، مسائل زنان را به پيش ببرند. ولي ديدند عملا آن قدر مسائل هست و انرژي آنها صرف مسائل ديگر مي شود، و به خصوص كه ديدند مردان نماينده به هر بهانه اي اقدام به تشكيل فراكسيون هاي مختلف مي كنند، مثل فراكسيون پنبه، فراكسيون پسته و فراكسيون استادان دانشگاه، به اين نتيجه رسيدند كه خوب چرا براي نيمي از جمعيت كشور فراكسيون درست كردن بايد مسئله ايجاد بكند. ديدند كه ضرورت آن وجود دارد و خوب اين هم قدم مهمي بود. ماه منير رحيمي: بسياري از مصوبات مجلس شوراي اسلامي از جمله قوانيني در باره زنان غالبا به دلايل شرعي، با مخالفت شوراي نگهبان روبرو مي شوند و آن مصوبات هرگز در كشور اجرا نمي شوند. خانم كولايي مي گويد اين وظيفه تشخيص مصلحت است كه بايد براي رفع اين مشكل و تامين نيازهاي جامعه بيانديشد. الهه كولايي: من مسائل زنان را در ايران جدا از مسائل اجتماعي و مسائل سياسي ديگر و در واقع كل مسائلي كه اصلاح طلبان با آن روبرو هستند، جدا نمي كنم و تصور نمي كنم همان مشكلاتي كه برنامه اصلاحات و پيشبرد اصلاحات در كشورما با آن روبرو است، در مقوله زنان هم وجود دارد و عمدتا بر مي گردد به طرز تلقي ها ونگرش هايي كه در خصوص حقوق زنان وجود دارد. اميدوار هستيم با توجه به مصالح جامعه و نيازهاي جامعه، مجمع (تشخيص مصلحت نطام) كه اساسا براي پاسخ دادن به اين نياز تشكيل شده و با توجه به تجربه اي كه در زمان حضرت امام وجود داشته، موانع شرعي كه پيش پاي مصوبات مجلس قرار مي گرفت و به نوعي يك نياز اجتماعي را مانع تحقق آن مي شد، اين مجمع صلاحيت برطرف كردن آن را بر اساس مصلحتي كه ديده شده، بدست آورده. ما اميدوار هستيم اينگونه طرز تلقي هايي كه باعث مي شود مصوبات مجلس به ويژه مصوبات مجلس در باره زنان، با موانع شرعي روبرو بشود، بتواند از اين صلاحيت ها استفاده كند و انشاء الله اين مشكل از طريق مجمع تشخيص مصلحت حل و فصل بشود. ماه منير رحيمي: اما نيره توحيدي، نسبت به مشكلاتي كه در ايران پيش پاي قوانين مربوط به زنان و خانواده قرار دارد، تا اين حد خوشبين نيست. نيره توحيدي: ساختار سياسي ما دچار تناقضي هست كه قدرت اصلي در دست جمهور مردم نيست و نمايندگان مجلس قدرتي ندارند. هر تصميمي مي گيرند با دخالت نهادهاي غيرمنتخب مانع تراشي مي شود و جلوگيري مي شود و همانطور كه مي دانيد اصلاحات در زمينه هاي مختلف به بن بست كشيده شده است و تنها در مورد مسائل زنان نيست. مثلا حتي خود اصلاح طلبان هم در مورد مسئله زنان، غير از اينكه مانع تراشي از طرف جناح راست و محافظه كار و نهادهاي غيرمنتخب مثل شوراي نگهبان، مجمع تشخيص مصلحت و غيره مي شود، خود اصلاح طلبان هم در مقابل مسائل زنان ضعف نشان دادند. ضعف هاي جدي. مثلا در دور دوم انتخابات رياست جمهوري، با اينكه زنان نقش مهمي داشتند در انتخاب آقاي خاتمي، حدود 163 نفر از نمايندگان مجلس نامه اي به رييس جمهوري نگاشتند و خواستار گنجاندن وزراي زن در كابينه دور دوم آقاي خاتمي شدند ولي چنانكه مي دانيد، متاسفانه، آقاي خاتمي اين را ريسك بزرگي دانست و عقب نشيني كرد در مقابل فشار نيروهاي عقب مانده و وزير زني را در كابينه نگذاشتند. مي خواهم بگويم عليرغم تلاش هاي مثبت زنان نماينده هنوز نتيجه چشمگيري از تلاش هاي آنها را ما نديديم. ماه منير رحيمي: در عين حال، منير آمدي، مشكل عمده زنان در ايران را فرهنگي مي داند. منير آمدي: يكي از موانع ترقي كه به خود زنها بر مي گردد، هنوز عدم خود باوري در خيلي از زنهاي ما هست كه هنوز درگير يك سري باورهاي غلطي كه در طول قرن ها نسل به نسل به آنها منتقل شده است، هستند و هنوز وقتي با يك زن صحبت مي كنيم كه در مقابل خشونت مردان بايد تحمل نكند و بايد فكري بكند براي اينكه خشونت را منتقل بكند به گونه اي و اگر مردش بيمار است و نياز به كمك دارد به دكتر ببردش و اگر اينها نيست، اجازه خشونت به خودش را به مرد ندهد و اگر نتوانست برود شكايت كند و اينها... ولي هنوز زن هاي ما مي خواهند كه مسائل و مشكلات را به جان بخرند و اين را در خانه مسدود كنند و اين ها را مطرح نكنند در حاليكه اگر بخواهيم يك مشكل حل بشود، اول بايد سرپوش را از روي آن مشكل برداريم تا بتوانيم درمانش بكنيم. در عين اينكه ما نمي خواهيم جسارت را در يك زندگي زناشويي به گونه اي وارد كنيم كه سبب تلاشي آن بشود، بلكه يك نگاهي درماني داريم به مشكلات خاصي كه زنان ممكن است در خانه داشته باشند ولي هنوز اين اعتقاد در خيلي از زن هاي ما هست كه زن بايد تحمل كند.
الهه كولايي، نماينده مجلس شوراي اسلامي، در مصاحبه با راديوآزادي مي گويد: تلاش فراكسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي بر تغيير مواد تبعيض آميز قانون مدني متمركز است. نيره توحيدي، نويسنده و پژوهشگر در مصاحبه با راديوآزادي مي گويد: نهادهاي غيرمنتخب در جمهوري اسلامي از اجراي مصوبات مجلس در باره حقوق زنان و خانواده جلوگيري مي كنند. الهه كولايي، مجمع تشخيص مصلحت نظام را مسئول تغيير اين روش مي داند. منير آمدي، مدير مركز مطالعات زنان در ايران، پيشداوري هاي فرهنگي و اعتقادات سنتي، كه نه تنها در مردان بلكه در ميان زنان هم رايج است، مانع ترقي زنان و حق جويي آنها توصيف مي كند. براي مطالعه متن كامل گزارش راديوآزادي در باره حاصل كار اصلاح طلبان در حكومت جمهوري اسلامي براي رفع تبعيض از زنان در جامعه ايران، دگمه متن فارسي را كليك بزنيد.
