بهنام ناطقي (مجله نيويورك)
بهنام ناطقي (راديوآزادي): آقاي لري ريورز، نقاش، نوازنده ساکسفون جاز و هنرپيشه وطراح مد و طنزپرداز آمريکائي جمعه، ديروز، يک شب قبل از هفتاد و نهمين سالگرد تولد خود، در اثر ابتلا به سرطان کبد در گذشت و دفتر يک زندگي پرتلاطم و پربار در هنر و موسيقي بسته شد يکي از پيشگامان هنر پاپ شناخته مي شود هرچند که هرگز به عنوان يک نقاش پاپ آرت کار نکرد. مانند خيلي ديگر از هنرمندان دو نسلي که در سالهاي 1950 و 1960 چهره هنر جهان را تغيير دادند، و نيويورک را به مرکز هنر دنيا تبديل کردند، لري ريورز، عاصي، طغيانگر و ياغي بود ولي چنانکه منتقدان و نزديکانش بارها در باره اش گفته اند، از غرور و خودخواهي بي بهره بود و هيچوقت از جستجو دست برنداشت حتي وقتي جستجوهاي هنري او نتايج چندان خوشايندي به بار نمي آوردند. لري ريورز، در 17 آگست 1923 در خانواده يهودي مهاجر اوکرائيني به دنيا آمد و نام اصلي اش ايتزراک گراسبرگ بود که بعد ها نام خود را به لري ريورز تغيير داد. زادگاه او، محله برانکس نيويورک، محل زندگي مهاجران فقير بود. پدرش لوله کشي که به بارکشي با کاميون روي آورد. ريورز که در باربري به پدر کمک مي کرد، درس پيانو مي گرفت و بعد به ساکسفون جاز روي آورد و در سالهاي جنگ وارد ارتش شد و در ارکستر هوانيروز آمريکا، به نوازندگي مشغول شد. بعد از جنگ، اويک نوازنده حرفه اي ساکسفون جاز بود و اصلا نمي دانست قرار است نقاش شود تا اينکه يکي از اعضاي ارکستر او در کنسرتي که در فلاريدا داشتند، کتابي در باره هنر مدرن را به او نشان داد و لري ريورز براي اولين بار نگاهش به نقاشي کوبيسم افتاد و آثار پيکاسو و براک افتاد و چنانکه در کتاب زندگينامه خود که ده سال پيش منتشر شد مي نويسد، يکباره جهان تازه اي بروي او گشوده شد که در باره اش هيچ نمي دانست. به فاصله دو هفته پس از ديدن اين کتاب، لري ريورز با قلم مو و رنگ همسر يکي از اعضاي ارکستر جاز استعداد نقاشي را در خود کشف کرد و همچنين به اين نتيجه رسيد که نقاشي هنري والاتر از موسيقي جاز است. نخستين معلم نقاشي او، هنرمند مشهور هانس هافمن بود. در آن زمان، تئوري ها هافمن در باره هنر آبستره يا انتزاعي در آمريکا سرآمد بود و شهرت نقاشان انتزاعي مثل مارک راتکو و جکسون پالاک رو به افزايش بود اما لري ريورز در برابر هنر انتزاعي زمانه خود ايستاد و با الهام از نمايشگاه آثار بونار در موزه هنرمدرن در سال 1948 يقين حاصل کرد که کشيدن منظره و بدن انسان همچنان مي تواند به عنوان هنر زنده با ارزش باشد. يک سال بعد از ديدن اين نمايشگاه لري ريورز نخستين نمايشگاه خود را برگزار کرد و منتقد قدرتمند زمان، کلمنت گرينبرگ Clement Greenberg او را يک تازه کار فوق العاده و حتي بهتر از بونار توصيف کرد. ريورز بعد از اين نمايشگاه به پاريس رفت و به مطالعه کار اساتيدي مثل کوربه Courbet و مانه Manet پرداخت و در بازگشت به آمريکا سبک خاص خود را به وجود آورد که به نوعي هجو آثار گذشتگان و وارد ساختن يک عنصر کميک به داخل هنر نقاشي بود که در دوراني که هنر انتزاعي مطرح ترين بود، هواي تازه به شمار آمد. لري ريورز در تابلوهائي که براساس آثار کلاسيک آمريکا به وجود آورد، بزرگداشت هنر مدرن وهنر گذشته را با هجو هردو اين هنر ها در آميخت و راه را به روي پاپ آرت که در اواخر دهه 1950 مطرح شد، گشود با اينکه خودش هرگز يک نقاش پاپ آرت نبود و نشد. کار او همواره شخصي باقي ماند، آميزه اي از هزرگي زيرزميني، نوستالژي و تراژدي، به طوري که نمي توان او را به مکتب خاصي ارتباط داد. ريورز در کار خود همواره خود را با اساتيد نقاشي فيگوراتيو مقايسه مي کرد و يکي از سوژه هاي مورد علاقه او مادر زن پيرش بود که بارها بدن عريان او را به سبک روبنس و جريکو نقاشي کرد. ريورز در اواخر سالهاي شصت به شهرت رسيد و شهرت او در سالهاي دهه 1970 نيز ادامه يافت اما پس از آن هرچند نام او در کتابهاي نقاشي و کارهاي او در موزه هاي معتبر نمايش داده مي شد اما شهرت گذشته را نداشت ولي همواره نقاشي و موسيقي را توامان ادامه داد و در 76 سالگي به طراحي مد هم روي آورد و تا همين اواخر با ارکستر خود، گروه خيابان 13 نيويورک دور آمريکا کنسرت هاي موفقي برگزار مي کرد اما صفحه هاي موسيقي که بيرون داد فروش چنداني نداشتند. تاثيري که لري ريورز بر نقاشان عصر خود داشت، از نظر تاريخ نويسان هنرمعاصر بيشتر از آثار خود او اهميت دارند. به گفته يک منتقد آمريکائي، بدون وجود لري ريورز، بدعت هاي هنري رابرت راشنبرگ و جاسپر جانز امکان ناپذير به نظر مي رسند. لري ريورز، پلي زد بين هنر آبستره اکسپرسيونيستي، يعني نخستين سبک کاملا آمريکائي در هنر امروز و تصويري گري هنر پاپ، سبک آمريکائي ديگري که در نفي آبستره اکسپرسيونيستي به وجود آمد.
زندگي و هنر آقاي لري ريورز نقاش و موسيقيدان پيشتاز نيويورکي و از بنيانگذاران هنر پاپ آرت، که روز جمعه اين هفته در 78 سالگي درگذشت. هنرمندي ياغي و همه فن حريف با کنجکاوي سيراب ناشدني براي همه چيز زندگي.
بهنام ناطقي (راديوآزادي): آقاي لري ريورز، نقاش، نوازنده ساکسفون جاز و هنرپيشه وطراح مد و طنزپرداز آمريکائي جمعه، ديروز، يک شب قبل از هفتاد و نهمين سالگرد تولد خود، در اثر ابتلا به سرطان کبد در گذشت و دفتر يک زندگي پرتلاطم و پربار در هنر و موسيقي بسته شد يکي از پيشگامان هنر پاپ شناخته مي شود هرچند که هرگز به عنوان يک نقاش پاپ آرت کار نکرد. مانند خيلي ديگر از هنرمندان دو نسلي که در سالهاي 1950 و 1960 چهره هنر جهان را تغيير دادند، و نيويورک را به مرکز هنر دنيا تبديل کردند، لري ريورز، عاصي، طغيانگر و ياغي بود ولي چنانکه منتقدان و نزديکانش بارها در باره اش گفته اند، از غرور و خودخواهي بي بهره بود و هيچوقت از جستجو دست برنداشت حتي وقتي جستجوهاي هنري او نتايج چندان خوشايندي به بار نمي آوردند. لري ريورز، در 17 آگست 1923 در خانواده يهودي مهاجر اوکرائيني به دنيا آمد و نام اصلي اش ايتزراک گراسبرگ بود که بعد ها نام خود را به لري ريورز تغيير داد. زادگاه او، محله برانکس نيويورک، محل زندگي مهاجران فقير بود. پدرش لوله کشي که به بارکشي با کاميون روي آورد. ريورز که در باربري به پدر کمک مي کرد، درس پيانو مي گرفت و بعد به ساکسفون جاز روي آورد و در سالهاي جنگ وارد ارتش شد و در ارکستر هوانيروز آمريکا، به نوازندگي مشغول شد. بعد از جنگ، اويک نوازنده حرفه اي ساکسفون جاز بود و اصلا نمي دانست قرار است نقاش شود تا اينکه يکي از اعضاي ارکستر او در کنسرتي که در فلاريدا داشتند، کتابي در باره هنر مدرن را به او نشان داد و لري ريورز براي اولين بار نگاهش به نقاشي کوبيسم افتاد و آثار پيکاسو و براک افتاد و چنانکه در کتاب زندگينامه خود که ده سال پيش منتشر شد مي نويسد، يکباره جهان تازه اي بروي او گشوده شد که در باره اش هيچ نمي دانست. به فاصله دو هفته پس از ديدن اين کتاب، لري ريورز با قلم مو و رنگ همسر يکي از اعضاي ارکستر جاز استعداد نقاشي را در خود کشف کرد و همچنين به اين نتيجه رسيد که نقاشي هنري والاتر از موسيقي جاز است. نخستين معلم نقاشي او، هنرمند مشهور هانس هافمن بود. در آن زمان، تئوري ها هافمن در باره هنر آبستره يا انتزاعي در آمريکا سرآمد بود و شهرت نقاشان انتزاعي مثل مارک راتکو و جکسون پالاک رو به افزايش بود اما لري ريورز در برابر هنر انتزاعي زمانه خود ايستاد و با الهام از نمايشگاه آثار بونار در موزه هنرمدرن در سال 1948 يقين حاصل کرد که کشيدن منظره و بدن انسان همچنان مي تواند به عنوان هنر زنده با ارزش باشد. يک سال بعد از ديدن اين نمايشگاه لري ريورز نخستين نمايشگاه خود را برگزار کرد و منتقد قدرتمند زمان، کلمنت گرينبرگ Clement Greenberg او را يک تازه کار فوق العاده و حتي بهتر از بونار توصيف کرد. ريورز بعد از اين نمايشگاه به پاريس رفت و به مطالعه کار اساتيدي مثل کوربه Courbet و مانه Manet پرداخت و در بازگشت به آمريکا سبک خاص خود را به وجود آورد که به نوعي هجو آثار گذشتگان و وارد ساختن يک عنصر کميک به داخل هنر نقاشي بود که در دوراني که هنر انتزاعي مطرح ترين بود، هواي تازه به شمار آمد. لري ريورز در تابلوهائي که براساس آثار کلاسيک آمريکا به وجود آورد، بزرگداشت هنر مدرن وهنر گذشته را با هجو هردو اين هنر ها در آميخت و راه را به روي پاپ آرت که در اواخر دهه 1950 مطرح شد، گشود با اينکه خودش هرگز يک نقاش پاپ آرت نبود و نشد. کار او همواره شخصي باقي ماند، آميزه اي از هزرگي زيرزميني، نوستالژي و تراژدي، به طوري که نمي توان او را به مکتب خاصي ارتباط داد. ريورز در کار خود همواره خود را با اساتيد نقاشي فيگوراتيو مقايسه مي کرد و يکي از سوژه هاي مورد علاقه او مادر زن پيرش بود که بارها بدن عريان او را به سبک روبنس و جريکو نقاشي کرد. ريورز در اواخر سالهاي شصت به شهرت رسيد و شهرت او در سالهاي دهه 1970 نيز ادامه يافت اما پس از آن هرچند نام او در کتابهاي نقاشي و کارهاي او در موزه هاي معتبر نمايش داده مي شد اما شهرت گذشته را نداشت ولي همواره نقاشي و موسيقي را توامان ادامه داد و در 76 سالگي به طراحي مد هم روي آورد و تا همين اواخر با ارکستر خود، گروه خيابان 13 نيويورک دور آمريکا کنسرت هاي موفقي برگزار مي کرد اما صفحه هاي موسيقي که بيرون داد فروش چنداني نداشتند. تاثيري که لري ريورز بر نقاشان عصر خود داشت، از نظر تاريخ نويسان هنرمعاصر بيشتر از آثار خود او اهميت دارند. به گفته يک منتقد آمريکائي، بدون وجود لري ريورز، بدعت هاي هنري رابرت راشنبرگ و جاسپر جانز امکان ناپذير به نظر مي رسند. لري ريورز، پلي زد بين هنر آبستره اکسپرسيونيستي، يعني نخستين سبک کاملا آمريکائي در هنر امروز و تصويري گري هنر پاپ، سبک آمريکائي ديگري که در نفي آبستره اکسپرسيونيستي به وجود آمد.
زندگي و هنر آقاي لري ريورز نقاش و موسيقيدان پيشتاز نيويورکي و از بنيانگذاران هنر پاپ آرت، که روز جمعه اين هفته در 78 سالگي درگذشت. هنرمندي ياغي و همه فن حريف با کنجکاوي سيراب ناشدني براي همه چيز زندگي.
