آموزش مبارزه غیرخشونت آمیز علیه استبداد: مصاحبه بنیانگذار مرکز بین المللی درگیریهای غیرخشونت آمیز

به موازات پیدایش و رشد این جنبشهای غیرخشونت آمیز علیه حکومتهای استبدادی، نهادهای غیر دولتی مختلفی نیز در کشورهای دموکراتیک جهان به وجود آمدند که نقاط ضعف و قدرت این جنبشها را بررسی و تحقیق می کنند. از مرکز بین المللی درگیریهای غیرخشونت آمیز در شهر واشنگتن است. دکتر پیتر اکرمن بنیانگذار این مرکز که در ضمن مدیر دانشکده دیپلماسی و حقوق فلچر در دانشگاه تافت است، در مصاحبه با رادیو فردا می گوید مبارزه غیرخشونت آمیز کوشش برای اعمال حداکثر فشار از سوی سرکوب شدگان بر رژیم سرکوبگر است. دکتر رامین احمدی فعال حقوق بشر در آمریکا می گوید جنبش دموکراسی خواهی که می خواهد از راههای مسالمت آمیز به آزادی و دموکراسی دست پیدا کند، نیاز به آموزش دارد. مبارزات غیر خشونت آمیز در چند دهه اخیر موجب تغییرات اساسی در تعدادی از کشورهایی شده که به صورتی استبدادی اداره می شدند. از جمله نظام های سیاسی کشورهای لهستان، آفریقای جنوبی، اوکراین، گرجستان و برخی دیگر کشورها، با گسترش مبارزات غیر خشونت آمیز شهروندان این کشورها تغییر یافتند. به موازات پیدایش و رشد این جنبشها، نهادهای غیر دولتی مختلفی نیز در کشورهای دموکراتیک جهان به وجود آمدند که نقاط ضعف و قدرت این جنبشها را بررسی و تحقیق می کنند. از جمله این نهادهای غیر دولتی، یکی هم مرکز بین المللی درگیری های غیر خشونت آمیز در شهر واشنگتن است. دکتر پیتر اکرمن بنیانگذار این مرکز که در ضمن مدیر دانشکده دیپلماسی و حقوق فلچر در دانشگاه تافتز است، در مصاحبه با رادیو فردا به برخی از سوالها پیرامون مبارزات غیر خشونت آمیز پاسخ گفت. دکتراکرمن در پاسخ به این پرسش که اصول اساسی مبارزات غیر خشونت آمیز چیست و بر چه موازینی استوار است مي گويد: دكتر پيتر اكرمن: مبارزه غیرخشونت آمیز کوشش برای اعمال حداکثر فشار از سوی سرکوب شدگان بر رژیم سرکوبگر است و این در باره ایران، زیمبابوه، روسیه سفید، کوبا و یا هر کشور دیگری درست است. اپوزیسیون در همه این کشورها باید نظم خاصی را مراعات کنند تا مبارزه شان موثر باشد. این نظم شامل سه اصل است: اصل اول این که عناصر و گروهها باید اختلافات خود را کنار بگذارند و در تحریم کردن دولت یا اعتصاب یا تظاهرات همگانی همدست شوند و فشار مشترک بر دولت سرکوبگر وارد کنند. این مهمترین اولویت است. دومین اصل حساس در چنین مبارزاتی برنامه ریزی است و اتخاذ سیاستهای راهبردی یا مقطعی درستی که قابل انجام باشد با در نظر گرفتن این که انتخاب این تاکتیکها چه تاثیری بر رسیدن به اهداف جنبش دارد. و اصل سوم که بسیار مهم است حفظ غیر خشونت آمیز بودن مبارزه است. عدم تعهد به غیر خشونت آمیز بودن مبارزه به دو نتیجه می انجامد: اول شکست مبارزه و دوم بخش مهمی از جمعیت را از پیوستن به مخالفان دولت بازداشتن. بنابراین سه اصل اساسی عبارتند از اتحاد، برنامه ریزی و حفظ آرامش و غیرخشونت آمیز بودن مبارزات. البته اجرای این اصول به تنهایی باعث موفقیت نمی شود. اما هیچ نهضت غیر خشونت آمیزی هم تا به حال نبوده که بدون رعایت این اصول موفق شده باشد و من مطمئنم که این موضوع درباره ایران هم صدق می کند. علي سجادي (راديو فردا): از آقای اکرمن پرسیدم نهضت های غیر خشونت آمیز در افریقای جنوبی و لهستان از حمایتهای بین المللی برخوردار شد. آیا فکر می کنید نهضت غیر خشونت آمیز در ایران نیز از چنین حمایت هایی برخوردار شود؟ دكتر پيتر اكرمن: بله، ولی بگذارید این را روشن کنم که در مورد لهستان، آفریقای جنوبی، شیلی ، صربستان، اوکراین یا گرجستان مهمترین عنصر، قدرت مردم محلی بود. تاریخ نشان داده که وقتی جنبش مردم قدرت و اوج می گیرد از حمایت عناصر خارج از کشور نیز بهره مند می شود و این عناصر صدای خود را بلند می کنند ولی نمی توان انتظار داشت که چنین جنبشی از خارج آغاز شود. هرگز چنین چیزی رخ نخواهد داد. ولی چیزهایی در خارج هست که می تواند در حمایت از جنبش مردم مفید باشد. این جنبش می تواند از حمایت های اقتصادی و برقراری ارتباطات و نیز آموزش دیگر نهضت های غیرخشونت آمیز برخوردار شود و وقتی که جنبش اوج بگیرد، چنان که در آفریقای جنوبی رخ داد، آنها می توانند روی فشار مستقیم خارجی بر حکومت سرکوبگر حساب کنند. در مواردی جامعه بین المللی می تواند به سران حکومت سرکوبگر بگوید: اگر شما با مردمتان چنین رفتاری کنید، نمی توانید پول به خارج بفرستید یا حساب خصوصی بانکی داشته باشید یا به خارج سفر کنید. یعنی راههایی برای اعمال فشار وجود دارد که می تواند خیلی کارآمد باشد که این رهبران را در استفاده از روشهای سرکوبگرانه در داخل کشور به تامل وادارد. ولی بگذارید بار دیگر تاکید کنم که این جنبشها از خارج از کشور آغاز نخواهد شد و باید از داخل آغاز شود و به نفع مردم است که از داخل کشور آغاز شود. ع . س: به آقای اکرمن گفتم جنبش غیر خشونت آمیز در ایران جنبشی بسیار جوان است و از او پرسیدم آیا مطالبی در این مورد وجود دارد که بتواند مورد استفاده طرفداران جنبش غیر خشونمت آمیز قرار بگیرد؟ آقای اکرمن گفت: دكتر پيتر اكرمن: دو فیلم توسط موسسه مستند ساز یورک زیمرمن فراهم شده که در سایت اینترنتی آنها به نشانی WWW.YORKZIM.COM وجود دارد. یکی به نام پایین کشیدن دیکتاتور که درباره سرنگون کردن میلوسویچ است و فیلم دیگر به نام Force More Powerful یا نیروی قدرتمندتر که شامل مروری است بر شش مورد از مقاومت غیر خشونت آمیز در جهان: مقاومت هندیها برای کسب استقلال، نهضت نشسته ضذ تبعیض نژادی در آمریکا در دهه 1950، نهضت ضد تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی، مقاومت دانمارکی ها در مقابل ناذیها، نهضت همبستگی لهستان و نهضت ضد پینوشه در شیلی، و هر دو فیلم به زبان فارسی. ع . س: دکتر رامین احمدی فعال حقوق بشر در آمریکا که برخی از متون مربوط به مبارزات غیر خشونت آمیز را به زبان فارسی برگردانده، با اشاره به جنبش همبستگی لهستان و پیروزی آن می گوید جنبش دموکراسی خواهی که می خواهد از راههای مسالمت آمیز به آزادی و دموکراسی دست پیدا کند، نیاز به آموزش دارد. دست اندرکاران جنبش و فعالان سیاسی باید از جنبشهای دموکراسی خواهی گذشته آموزش و درس بگیرند و با ایجاد همبستگی میان همه قشرهای آزادیخواه و جویای دموکراسی در جامعه از جمله دانشجویان، روشنفکران و کارگران با در پیش گرفتن شیوه های مسالمت جویانه مبارزه را ادامه دهند. دکتر رامین احمدی: مردم ما می خواهند از طریق یک مبارزه غیر خشونت آمیز به دموکراسی و حقوق خودشان برسند و از این نظر احتیاج به آموزش دارند. احتیاج به فراگیری از تجربه های مشابه دارند در کشورهای دیگر. بنابراین تمام سازمانهای غیر دولتی، تمام مردم، تمام روشنفکرانی که تجربه دارند از این جور گذارهای مسالمت آمیز باید به کمک مردم ما بیایند باید در واقع تجارب خودشان را در اختیار مردم ما بگذارند و دولت هایی که می خواهد به مردم ما کمک کنند برای این که یک منطقه ای را که صلح و دموکراسی پایدار داشته باشد ترجیح می دهند به منطقه ای که در دست افراد جنگ طلب و آشوب طلب باشد، باید فشار بگذارند. فشارهای اقتصادی بگذارند و فشارهای سیاسی بگذارند روی این نظام برای این که تسلیم بشود به خواست مردم. دانشجویان ما، معلمان ما، کارگران، پزشکان، اینها همه خواسته های صنفی دارند، خواسته های سیاسی دارند و آنچه مهم است در واقع یک جنبش همبستگی بین اینهاست. در لهستان در سالهای اواخر 1970/ 1976 این جنبش خیلی ساده پا گرفت. در واقع جنبش کارگری لهستان به تشکیل کمیته های دفاع از خویش اجتماعی پرداخت. به عبارت دیگر کارگران کمیته ای داشتند که اینها کمک جمع می کردند برای خانواده های کسانی که دستگیر شده بودند و زیر شکنجه قرار داشتند و دانشجویان همین طور کمیته ای درست کرده بودند که کمک بکنند به خانواده های بازداشت شدگان، به قربانیان شکنجه و سرکوب. و این کمکها صرفا کمکهای مالی و رفاهی و غیره بود و نشان می داد که در واقع جامعه و افراد جامعه نسبت به همدیگر عشق می ورزند، نسبت به همدیگر کمک می کنند. برای این که در مقابل یک سیستمی که بی قانونی در آن حکمفرماست و دائم به حقوق افراد جامعه دست اندازی می کند، اینها مقاومت نشان می دهند.