(rm) صدا | [ 4:50 mins ]
کسری موازنه بازرگانی آمریکا در ماه دسامبر سال 2005 به 64 ملیارد دلار رسید و گفته میشود که این رقم در سال 2005 به بالاترین حد خود در تاریخ رسید. یک استاد اقتصاد در آمریکا در مقالهای به هموطنان خود گوشزد میکند که به سیاستمدارانی که از بالارفتن کسری موازنه بازرگانی آمریکا با چین و ژاپن انتقاد میکنند، گوش ندهند زیرا از نظر این کارشناس، کسری موازنه بازرگانی برای اقتصاد آمریکا و برای مصرفکننده آمریکائی چیز خوبی است و حاکی از افزایش بهرهوری و سطح زندگی در آمریکا است. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه معتبر جرج میسون George Mason University آقای دانلد بوردرو Donald Bourdreaux مینویسد در باره کسری موازنه بازرگانی آمریکائیها نباید نگران نباشندو نباید به سیاستمدارانی که در این باره مدام هشدار میدهند گوش بدهند زیرا چه آمریکائیها ابزار تولید مثل کارخانه و نقشه ساخت آن را به چین صادر کنند و بعد کالاهای چینی را مصرف کنند وچه آمریکائیها کالاها را با سرمایه چینی در کارخانهای در خود آمریکا تولید کنند، در هر دو صورت باز هم این آمریکائیها هستند که بر سرمایه تولیدی خود افزودهاند و کالای خود را اعم از کارخانه یا محصول به چین فروختهاند اما ترتیب نگهداری حساب صادرات و واردات به گونهای است که سرمایهگذاری را جدا از صادرات محاسبه میکند.
این حسابداری باعث میشود که چیزی به نام کسری موازنه بازرگانی به وجود بیاید که تفاوت صادرات و واردات است و بالا بودن آن به سیاستمداران اینطور وانمود میکند که باید دست به اقدام بزنند، در حالیکه کسری موازنه بازرگانی آمریکا برعکس آنچه تصور میشود نشاندهنده قدرت اقتصاد آمریکا نه ضعف آن است و نشان میدهد که اقتصاد آمریکا به قدری قوی و با ثبات است که خارجیها با اشتیاق سرمایههای خود را به آمریکا منتقل میکنند.
وقتی خارجیها، مثلا چینیها، جنس به آمریکا میفروشند از آمریکا دلار میگیرند. حالا اگر این دلارها را آنها بیایند از آمریکا جنس بخرند، به نظر میرسد که توازن در بازرگانی به وجود آمده است و کسری یا افزایشی در موازنه بازرگانی با خارج وجود ندارد. اما اگر خارجیها به جای خرید از آمریکا دلارهای خود را در آمریکا سرمایه بگذارند، مثلا در ایالت یوتا کارخانه بخرند یا در هاوائی خانه بخرند، یا سهام گوگل را خریداری کنند، طبعا رقم صادرات آمریکا به خارج پائین میآید و چیزی به نام کسری موازنه بازرگانی رشد میکند.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه جرج میسون در مقاله خود در سایت تکنولوژی، بازرگانی و جامعه یا TCS Daily یادآور میشود که هر چند دلاری که خارجیها در آمریکا سرمایه میگذارند صادرات را بالا نمیبرد اما در هرحال در آمریکا خرج میشود و باعث افزایش ارزش شرکتهای آمریکا و املاک و مستغلات در آمریکا میشود و باعث افزایش بهرهوری یا productivity کارگر آمریکائی میشود و این به نوبه خود، قدرت خرید و توانائی آمریکا برای خرید کالاهای خارجی را افزایش میدهد، یعنی همان کالاها وخدماتی که اگر خارجی ها پولشان را در آمریکا سرمایهگذاری نمیکردند، خارجیها میخریدند.
آقای دانلد بوردرو میافزاید تصور نکنید که بهتر است آمریکا سرمایه بگذارد و خارجیها مصرف، بلکه آنچه اهمیت دارد این است که سرمایهگذاری برای افزایش تولید وبهرهوری یا قابلیت تولید کارگر بالا برود، زیرا این تنها راه بالا بردن سطح زندگی است، و مهم نیست که این سرمایه از کجا میآید و ملیت سرمایهگذاران چیست.
وی مینویسد از سوی دیگر، خرید بیشترکالاهای خارجی به معنی این نیست که آمریکا بیشتر مقروض میشود. وی یادآوری میشود که کسری موازنه بازرگانی خارجی را نباید با قرض اشتباه گرفت. از آنجا که آمریکائیها برای کالاهای خارجی پول میپردازند، بابت کسری موازنه بازرگانی چیزی به خارج بدهکار نمیشوند، و مفهوم سرمایهگذاری خارجیها در آمریکا فروش دارائیهای آمریکا به خارجیها هم نیست زیرا مغازه عظیمی که شرکت سوئدی IKEA در آمریکا احداث میکند، یک دارائی جدید در آمریکا به حساب میآید و هیچ آمریکائیای به خاطر این سرمایهگذاری سوئد مجبور نیست از دارائی خود صرفنظر کند.
از سوی دیگر، دانلد بوردرو، استاد اقتصاد دانشگاه جرج میسون، قبول میکند که وقتی خارجیها اوراق قرضه از آمریکا میخرند، یا به عبارت دیگر، آمریکا از خارجیها برای پرداخت کسری بودجه دولت پول قرض میکند، آن وقت است که کسری موازنه بازرگانی، یعنی دلارهائی که خارجیها از محل فروش جنس به آمریکا بدست آوردهاند، به قرض تبدیل میشود. اما سبب این مشکل، خرید اوراق قرضه آمریکا توسط خارجیها نیست، بلکه مشکلساز، کنگره آمریکا است که کسری بودجه دولت را تصویب میکند. وی مینویسد سناتورها به جای حمله به کسری موازنه بارزگانی خارجی، باید به کسری بودجه توجه کنند که مشکل اصلی اقتصاد آمریکا است.