(rm) صدا | [ 5:06 mins ]
درباره سفر رئیس جمهوری آمریکا به هند و قرارداد تاریخی که در جریان این سفر میان دو کشور به امضا رسید، مفسران آمریکایی مطالب متعددی منتشر کردند، از جمله سرمقاله نویس باستن گلوب آن را از نظر اهمیت با سفر نیکسون به چین مقایسه کرده است و مفسر هرالد تریبیون نوشت: آمریکا با این اقدام خود را به هند نزدیکتر کرد و شیکاگو تریبیون با اشاره به مخاطره آینده نوشت: با این قرارداد دیگر بقیه دنیا مجبور نیستند درباره مقاصد اتمی هند به حدس و گمان متوسل شوند، هرچند که این قرارداد اجازه بازرسی از تاسیسات تسلیحاتی اتمی هند را به کسی نمی دهد. به قول آقای نیکولاس برنز معاون سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا قرارداد اتمی آمریکا و هند را باید با فقدان آن سنجید، نه با آن چیزی که به صورت ایده آل می توانست باشد. رئیس جمهوری آمریکا قرارداد را با نیازهای هند تطبیق داده است، هرچند که ممکن است از سوی یاغیان اتمی جهان از جمله جمهوری اسلامی به داشتن ضابطه ای دوگانه متهم شود. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): قسمت اتمی قرارداد آمریکا با هند که مطابق آن اجازه بازرسی از 14 نیروگاه هسته‌ای از 22 نیروگاه هند به سازمان ملل داده می‌شود و هند می‌تواند تجهیزات وسوخت اتمی برای نیروگاه‌های خود را از آمریکا خریداری کند، هندوستان را از یک کشور یاغی، به عضوی مسئول در باشگاه اتمی تبدیل می‌کند.
سرمقاله‌نویس روزنامه شیکاگو تریبیون می‌افزاید با این قرارداد دیگر بقیه دنیا مجبور نیستند در باره مقاصد اتمی هند به حدس و گمان متوسل شوند، هرچند که این قرارداد اجازه بازرسی از تاسیسات تسلیحات اتمی هند را به کسی نمی‌دهد، همانطور که هیچ کشور دیگر صاحب بمب اتمی هم چنین اجازه‌ای را تاکنون نداده است.
به قول آقای نیکلاس برنز، معاون سیاسی وزارت امورخارجه آمریکا، قرارداد اتمی آمریکا و هند را باید با فقدان آن سنجید نه با آن چیزی که به صورت ایده‌آل می‌توانست باشد. سرمقاله نویس شیکاگو تریبیون می‌نویسد رئیس جمهوری آمریکا این قرارداد را با نیازهای هند تطبیق داده است، هر چند که ممکن است از سوی یاغیان اتمی جهان از جمله حکومت ایران به داشتن ضابطه‌ای دوگانه متهم شود. ولی هند در سی‌سال اخیر اقدامی برای توسعه قدرت اتمی کشورهای دیگر انجام نداده است، دلالانی مثل عبدالقدیر خان پاکستان در هند سراغ نداریم، و برخلاف حکومت ایران، برنامه خود را پنهان نکرد.
آقای راجر کوهن، مفسر هرالدتربیون، روزنامه آمریکائی چاپ پاریس، می‌نویسد سفر تاریخی رئیس جمهوری آمریکا به دهلی نو نشان می‌دهد که آمریکا نیروی دیپلماتیک خود را که در نیمه دوم قرن بیستم متوجه اروپا بود، اینک به کشورهای مطرح جهان، مثل چین و هند متمرکز کرده است، و نشان داد که رئیس جمهوری آمریکا آماده است برای نزدیک کردن دو کشور به یکدیگر، برای هند که امضا‌ءکننده پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی نیست، استثناء قائل شود، و به موضع هند به عنوان یک یاغی اتمی پایان بخشد.
آمریکا در ازای جدا شدن برنامه‌های صلح‌امیز و تسلیحاتی اتمی هند، موافقت کرد که به هند سوخت اتمی بفروشد و از همکاری هند برای مقابله با تحمل‌ناپذیری، ترویسم و گسترش تسلیحات کشتار انبوه بهره‌مند شود نزدیکی آمریکا با هند از یک طرف پیمان منع گسترش را که هند امضا نکرده بی‌معنی می‌کند ولی از طرف دیگر، همکاری هند را برای اجرای آن در کشورهای دیگر تامین می‌کند. . به قول مفسر هرالدتریبیون دلیل این تناقض آشکار، تحولی است که در رژیم منع گسترش در جهان پدید آمده است به طوریکه پیمان منع گسترش و واقعیت مدتهاست در تقابل با هم قرار دارند.
باستن گلوب می‌نویسد به عنوان اقدامی که پیامدهای تاریخی‌ای در دگرگون کردن مناسبات جهانی خواهد داشت، دیدار بوش از دهلی نو با سفر نیکسون به چین قابل مقایسه است. این روزنامه می‌افزاید جای تاسف است که موافقت اتمی، بیشتر از جنبه‌های دیگر قرارداد آمریکا و هند مورد بحث قرار گرفته است زیرا این قرارداد حاوی موافقت‌های سودمند در بازرگانی، سرمایه‌گذاری، کشاورزی، تکنولوژی و توسعه پایدار است در ارتباط با امنیت سوخت و تغیرات جوی.
نزدیکی جدید آمریکا به هند از دید چین البته پنهان نماند و سخنگوی وزارت امورخارجه چین با لحن جدی گفت قرارداد آمریکا با هند باید با تمام مفاد نظام منع گسترش و تعهدات کشورها تطیبق کند.
آقای نیکلاس برنز یادآور شد که آمریکا نمی‌خواهد از نزدیکی به هند به صورتی اهرمی علیه چین استفاده کند. هند که رابطه روبه گسترش اقتصادی با چین دارد و مایل نیست وجه مصالحه بازی چین و آمریکا قرار گیرد. باستن گلوب، در سرمقاله خود یادآور می‌شد که مانموهان سینگ نخست وزیر هند در مصاحبه‌ای با یک خبرنگار آمریکائی تصریح کرد که هند مایل نیست با هیچ کشوری علیه چین متحد شود. با این حال، باستن گلوب می‌نویسد بخش‌هائی از قرارداد آمریکا با هند، شبیه اقداماتی است که دو متحد برای محدود کردن یک رقیب مشترک انجام می‌دهند، مثل حراست مشترک از راه‌های دریائی در آسیا، تبادل اطلاعات محرمانه و همکاری نزدیک در امور امنیتی. باستن گلوب می‌نویسد این مفاد در معاهده آمریکا وهند بیشتر برای تامین وبیمه است تا برای جلوگیری، چنانکه در حال حاضر هم موضوع مورد اختلاف جدی میان هند و چین یا چین و آمریکا وجود ندارد
