(rm) صدا | [ 13:50 mins ]
در برنامه سه شنبه شب انتخابات 84، در مصاحبه با هوشنگ حسنداري، استاد روابط بين الملل و رئيس گروه علوم سياسي و اقتصادي در كالج نظامي سلطنتي كانادا، پيروز مجتهدزاده استاد روابط بين الملل در لندن و اكبر مهدي استاد دانشگاه در اوهايو راديو فردا به بررسي چالش هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي و تاثير آن بر انتخابات مي پردازد. مريم احمدي (راديو فردا): مهمترين مسائلي كه در نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري مطرح مي شود، مسائل خارجي از جمله برنامه هاي هسته اي ايران، وضعيت بد مديريت اقتصادي و نارضايتي هاي فزاينده اجتماعي است كه به عقيده كارشناسان مسائل ايران برخورد نامناسب با هريك از آنها مي تواند تنش هاي ملي تازه اي ايجاد كند. كنت پولارك، مشاور پيشين شوراي امنيت ملي در آمريكا اخيرا در مقاله اي كه در مجله روابط خارجي به چاپ رسيد، گفته است: گرچه محافظه كاران در مقابل چالش هاي اصلاح طلبان ايران يكپارچگي قابل توجهي را به نمايش گذاشته اند، در مورد مسائل خارجي از جمله برنامه هاي هسته اي به شدت دچار تفرقه اند. اما چالش هاي سياست خارجي ايران چيست، تاكنون چگونه در مبارزات انتخابات بازتاب يافته و نامزدهاي انتخاباتي چه برنامه ها، راهكارها يا امكاناتي براي رويارويي با اين چالش ها دارند.
هوشنگ حسنداري، استاد روابط بين الملل و رئيس گروه علوم سياسي و اقتصادي در كالج نظامي سلطنتي در كانادا به راديو فردا مي گويد: چالش هاي عمده و كلان يكي جايگاه ايران در جامعه متحول جهاني است، دوم روابط ايران و آمريكا و بالاخره روابط ايران و اروپا. بعد از اين سه مساله كلي مسائل جزئي تري هم مطرح مي شود مانند ادامه مناقشه اعراب و اسرائيل و مساله دموكراتيزه كردن جهان و خاورميانه و بالاخره مسائل داخلي از جمله قوميت ها.
پيروز مجتهدزاده، استاد روابط بين الملل در لندن مساله برنامه هاي هسته اي ايران را در صدر چالش هاي سياست خارجي قرار مي دهد و مي گويد: علت اين ماجرا اين است كه ممكن است اروپا يا ايالات متحده آمريكا اين مساله را بخشي از سياست خارجي خودش تلقي كند كه واقعيت هم همينطور است، ولي در ايران اين مساله، يك مساله ملي است و در انتخابات هم ما شاهديم برخي كانديداها سعي مي كنند با زيركي تمام روي اين مساله مانور دهند.
اما آيا از ميان نامزدها كسي است كه توانايي يا آمادگي بيشتري براي مقابله با اين چالش ها داشته باشد و آيا اصولا نحوه تقسيم مسئوليت ها و اختيارات، ابزار لازم براي برخورد با اين چالش ها را در اختيار نهادهاي مجري سياست خارجي قرار مي دهد؟
هوشنگ حسنداري مي گويد: اگر به قانون اساسي جمهوري اسلامي نگاه كنيم، قوه مجريه مجري قوانين است، از جمله مجري تصميماتي كه به وسيله ارگان هاي ديگري در داخل جمهوري اسلامي گرفته مي شوند در مورد سياست خارجي است، به همين خاطر است كه در مورد مسائل مختلف از جمله مسائل هسته اي مي بينيم كه رئيس جمهوري و وزارت امور خارجه ايران تقريبا از اين مذاكرات با اروپا كنار گذاشته شدند، يا نقش كوچكي را ايفا مي كنند. بنابراين سياست هاي خارجي ايران در سطح كلان در دفتر رهبري تصميم گيري مي شوند و بعد ارگان هاي ديگري در اين امر دخيل هستند.
اكبر مهدي، استاد دانشگاه در اوهايو در پاسخ به اين سئوال كه آيا باتوجه به حاد بودن مسائل و مشكلات خارجي رئيس جمهوري آينده شانس بيشتري براي استفاده از اختيارات خود خواهد داشت، مي گويد: من فكر نمي كنم بيشتر از آنچه كه رياست جمهوري هاي قبلي در دست داشتند، داشته باشند. تنها چيزي كه ممكن است رئيس جمهوري بعدي در اختيار داشته باشد كه رئيس جمهوري هاي قبلي ممكن است نداشتند، اين است كه افكار عمومي ايران در موقعيت حساس بين المللي كه قرار گرفته به گونه اي تغيير كند كه فشار جديدي را از نظر ضرورت و لزوم يك حركت غيرمتعارف به دولت و رياست جمهوري تحميل كند.
در مقايسه با انتخابات رياست جمهوري در دوره هاي پيشين اين بار مسائل خارجي در مبارزات انتخاباتي سهم بيشتري دارد. پيروز مجتهدزاده در پاسخ به اين سئوال كه آيا از اين مساله كانديداها به عنوان يك ابزار سياسي استفاده مي كنند يا واقعا اين را يك چالش مهم مي دانند كه بايد حل شود، مي گويد: كانديداها در مجموع از ديد من داراي آن رشد دموكراتيك نيستند كه بتوانند ابتكار عمل خودشان را به كار ببرند و در فكر اين فرموليزه كردن سياست باشند.
آيا اگر نامزدهاي رياست جمهوري برنامه هايي بدهند كه در مورد مسائل خارجي باشد، قدرت بسيج مردم و تشويق آنها به مشاركت در انتخابات را خواهند داشت؟ اكبر مهدي پاسخ مي گويد: واقعيت اين است كه از نظر داخلي تقريبا تمام اين كانديداها اكثرا طرح هايشان را تاكنون دادند و هيچ كدام جلب توجه بسياري نكرده و حكايت از اين هست كه احتمالا شركت در اين انتخابات وسيع نباشد و اتفاقا چيزي كه احتمال دارد و به نظر مي رسد از آن بهره برداري هم از نظر دولت و حاكميت جمهوري اسلامي مي شود، همين مساله فشار بين المللي و حساسيت بين المللي است.
پيروز مجتهدزاده درباره ارتباط مسائل خارجي با امكان بسيج راي دهندگان مي گويد: تا اين لحظه من چنين وضعيتي را نمي بينم، اين هم عمدتا ناشي از دو مساله است، يكي اين كه كانديداها تا اين تاريخ نتوانسته اند وجه تمايزي بين خودشان به وجود بياورند و مساله ديگر اين است كه خود كانديداها ميان خودشان حقيقتا به اين نتيجه نرسيده اند كه تفاوت هاي سياسي بين يك كانديد و كانديد ديگر چيست و تلاشي هم من نمي بينم.
(كوتاه شده)
