(rm) صدا | [ 3:42 mins ]
اوجگیری تنش در روابط خارجی جمهوری اسلامی بر روابط ایران با محافل اقتصادی بین المللی نیز تاثیر می گذارد. جستجوی راه های تازه برای آنچه در ادبیات جمهوری اسلامی تعامل با خارج نام گرفته طی چند سال گذشته به یکی از محورهای اصلی دیپلماسی ایران بدل شد. طی تجربه دهه نخست پس از انقلاب اسلامی بخش بزرگی از تکنوکراسی ایران به این باور رسید که اقتصاد ایران نمی تواند به هدفهای عمده خود از جمله مبارزه با بیکاری وبهبود زندگی مردم دست یابد مگر آنکه کشور خود را با قواعد بازی بین المللی هماهنگ کند و به جذب سرمایه و تکنولوژی بپردازد. دگرگونی های اخیر در فضای سیاسی ایران تعامل با خارج را به عقب راند و به تیره شدن هرچه بیشتر فضای بین المللی توسعه ایران کمک کرده است. فریدون خاوند(رادیو فردا، پاریس): جستجوی راه های تازه برای آنچه در ادبیات جمهوری اسلامی «تعامل با خارج» نام گرفته، طی چند سال گذشته، به یکی از محور های اصلی دیپلماسی اقتصادی ایران بدل شد. در پی تجربه دهه نخست پس از انقلاب اسلامی، بخش بزرگی از تکنوکراسی تهران به این باور رسید که اقتصاد ایران نمی تواند به هدف های عمده خود از جمله مبارزه با بیکاری و بهبود زندگی مردم دست یابد مگر آنکه کشور خود را با قواعد بازی بین المللی هماهنگ کند و در روابط با خارج، به ایجاد فضای مناسب برای جذب سرمایه و تکنولوژی و دستیابی به بازار های ثروتمند تن در دهد.
به رغم انبوه دشواری ها و گاه عقبگرد ها، دولت محمد خاتمی طی چند سال گذشته توانست در روابط ایران با قدرت های منطقه ای، سازمان های اقتصادی بین المللی و نیز اتحادیه اروپا، دگرگونی های کم و بیش مثبتی را به وجود آورد. از سوی دیگر تحول طولانی بازار جهانی نفت به سود کشور های تولید کننده این کالا، حساب های خارجی ایران را در وضعیتی مناسب قرار داد و ارزش کل ذخایر ارزی کشور را، بر پایه تازه ترین داده های بانک مرکزی جمهوری اسلامی، به سی و چهار میلیارد دلار رساند. با توجه به مجموعه این عوامل، تکنوکراسی ارشد جمهوری اسلامی امیدوار بود راه برای عادی سازی نهایی موقعیت ایران در جامعه اقتصادی بین المللی به گونه ای غیر قابل بازگشت هموار شود.
پیآمد های نهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران، و به ویژه خصوصیات چهره برنده آن، این امید را بر باد داد و آنچه را که «تعامل با خارج» نام گرفته بود، به گونه ای نا مترقبه، از فضای بین المللی کشور بیرون راند. دگرگونی های اخیر در درون اتحادیه اروپا نیز به تیره شدن هر چه بیشتر فضای بین المللی توسعه ایران کمک کرده است. چشم انداز شکست نهایی طرح قانون اساسی اروپا، ژاک شیراک رییس جمهوری فرانسه و گرهارد شرودر صدر اعظم آلمان را، که به در پیش گرفتن سیاستی انعطاف پذیر در قبال تهران تمایل دارند، به گونه ای چشمگیر تضعیف کرده است. در عوض تونی بلر، متحد نزدیک واشنگتن، که اول ژوییه رهبری دوره ای اتحادیه اروپا را در دست گرفت، بیش از بیش به مقتدر ترین سیاستمدار اروپا بدل میشود، تحولی که به احتمال فراوان دامنه مانور تهران را تنگتر خواهد کرد، دستکم در بهره برداری از تضاد های موجود میان واشنگتن و بروکسل.
