(rm) صدا | [ 5:01 mins ]
خانوادههای قربانیان اعدامهای سیاسی دستهجمعی سال 1367 با انتشار اطلاعیهای خبر دادند حاضر نیستند محل دفن اعدام شدگان به گورستانی عادی تبدیل شود. بنابر همین اطلاعیه، اخیرا جمعی از ماموران شهرداری، بهشتزهرا و دادستانی تهران، با مراجعه به گورستان خاوران، محل دفن گروهی زندانیان سیاسی اعدامشده در سال 1367 نظر خانوادههای این افراد را در باره ساماندهی و بازسازی خاوران پرسیدند. فرهاد فرجاد، برادر مهرداد فرجاد ، یکی از قربانیان اعدام ها، در مصاحبه با رادیوفردا می گوید حتی در صورت ساماندهی، باید نام و نشان و چگونگی و زمان اعدام و محل دفن تک تک اعدامشدگان مشخص شود و پس از آن، خود خانوادهها به بازسازی گورستان خاوران اقدام خواهند کرد. وی می افزاید از این محل نباید برای کار دیگری استفاده شود. فرهاد فرجاد، فعال سیاسی در آلمان و برادر مهرداد فرجاد، از اعدامشدگان سال 1367 در مصاحبه با رادیوفردا میگوید:
فرهاد فرجاد (فعال سیاسی در آلمان، و برادر یک قربانی اعدامها): حداقل تقاضای یک انسان که عزیزش را ازش گرفتهاند، میتواند این باشد که محل گور داشته باشد، جای قبرش روشن باشد. خانوادهها بتوانند بر سر قبر عزیز خود بروند و من فکر میکنم در هر فرهنگی و درهر دینی و در هرجائی از دنیا این کمترین تقاضائی است که یک خانواده میتواند داشته باشد، خانوادهای که عزیزش را ازش گرفتهاند... آنچه الان روشن است این است که اینها هیچکدام گور مشخصی ندارند. من در مورد برادر خودم میتوانم بگویم که او جزو کسانی است که در آن گوردستهجمعی اینها را چال کردند.
نازی عظیما (رادیوفردا): موقعی که برادر شما را اعدام کردند، خانواده شما چه جوری مطلع شدند؟ پ
فرهاد فرجاد: اولا زمان اعدام را به خانواده خبر ندادند. از چند وقت قبل ملاقات را قطع کرده بودند. و حتی زمانی که اعدا کردند از طریق دیگر از طریق دوستانم خبردار شدم و مطمئن نبودیم و بعد از اینکه اعدام کردند، یک جوری با خانواده صحبت کرده بودند که به آنها امید دادهاند به زودی اجازه ملاقات میدهند، ولی زمانی که اینها فکر میکنند ملاقات میگیرند، به آنها یک کیف وسایل مسواک و اینجور چیزها که اینها در زندان داشتند تحویل دادند و همانجا به آنها گوشزد کردند که به هیچ وجه نباید این را بیرون اعلام کنند و حتی برپا کردن ختم رسمی را هم ممنوع کرده بودند.
ن. ع.: به آنها گفتند که محل دفن برادر شما کجاست؟
فرهاد فرجاد: نه، از هیچ محل دفنی هم خبر ندادند.
ن.ع.: پس آنها از کجا فهمیدند که برادر شما در خاوران دفن شده؟
فرهاد فرجاد: گویا از خود زندان خبر دار شده بودند، دوستان ما خبردار شده بودند. حتی جنازه بعضیها را کاملا شب اول که ریخته بودند، دفن نکرده بودند، دست واینها بیرون بود و دوستان من عکس گرفته بودند که همه فکر میکنند که یکیش همان برادر من است و عکسش است که یک بخشی از بدن او بیرون بود از خاک و پیرهن او را دیده بودند دوستان که همان پیرهن آبی بود که تنش بود به ما خبر دادند. درست چند روز قبل از آن، چند نفر از زندانیان همرزم آنها را مثل رفیق ما زرشناس، و آذرنگ و اینها، اعدام کردند و به خانواده هم گفتند و تلفن زدند. اینها یکی دو هفته زود تر از آن اعدامهای دستهجمعی بود. آنها را هم اینجا (خاوران) برده بودند و اینها میدانستند که آنها را به خاوران می برند. دوستان ما، بعضی از خانوادهها میدانستند که اگر اعدام بشود، به همین محل میآورند و به همین دلیل آنها که نگران بودند کشیک میدادند که ببینند کیها را میآورند و همانجا خبر دادند به ما ولی آن موقع هنوز خانواده ما در ایران خبر نداشتند.
ن.ع.: شما خودتان آن زمان کجا بودید؟
فرهاد فرجاد: من خودم اگر ایران بودم جای من هم همانجا در خاوران بود، و شما باید با کس دیگری مصاحبه میکردید.
ن.ع.: آقای فرجاد! شما به عنوان یکی از اعضای خانوادههای اعدامشدهها در سال 1367، فکر میکنید اینطور که گفته شده، ساماندهی و بازسازی خاوران به چه صورتی باید انجام شود؟
فرهاد فرجاد: یکی این که باید اعلام کنند چه کسانی در آنجا به گور سپرده شدهاند. تاریخ اعدام اینها را رسما اعلام کنند و جرمشان را اعلام کنند. روشن کنند چه کسانی کجا به گور سپرده شدند. تفکیک قبور امکان دارد یا ندارد؟ من فکر میکنم خانوادههائی که درایران هستند، در ایان مورد بیشتر حق دارند و امکان دارند بگویند که این چگونه دقیقا انجام شود. ولی آنچه که مهم است و صد در صد روشن است و من فکر میکنم هر خانوادهای این تقاضا را دارد این است که این محل که امروز گورستان عزیزان ماست و غیر از این در آنجا چیز دیگری نمیتواند باشد، یعنی چیز دیگری نباید آنجا ساخته شود یا از بین برده شود.