(rm) صدا | [ 5:00 mins ]
چهل و سومین دوره جشنواره بین المللی فیلم نیویورک با مجموعه ای از آخرین آثار فیلمسازان برجسته آمریکا و جهان از روز جمعه کار خود را شروع می کند. این جشنواره بخاطر نخستین نمایش جهانی چند فیلم بحث برانگیز آمریکایی از جمله فیلم جرج کلونی هنرپیشه هالیوود به نام شب بخیر و بخت بخیر در انتقاد از نظام سیاسی و خبررسانی در آمریکا سروصدا بپا کرده است. این فیلم ماجرای ایستادگی ادوارد مارو، خبرنگار مشهور شبکه سی بی اس است که در دهه 1950 در برابر کمیته ضد کمونیسم مک کارتی ایستادگی کرد. بهنام ناطقی (رادیوفردا): آغازگر برنامههای جشنواره فیلم نیویورک، ادعانامهای است علیه روزنامهنگاری و چشمانداز سیاست روز در آمریکا، در غالب فیلمی در باره روزنامهنگار فقید آمریکائی ادوارد مارو، که آن را جرج کلونی، هنرپیشه خوشسیمای هالیوود ساخته است. کلونی که پدرش گوینده خبر در تلویزیون بود، به خاطر انتقادهای شدیدش از دولت جمهوریخواه، محبوب دمکراتها و جناح چپ در آمریکا است.
فیلم جرج کلونی که برای نخستین بار در جهان فردا، جمعه، در جشنواره فیلم نیویورک نمایش داده میشود، «شب بخیر و بخت بخیر» Good Night and Good Luck نام دارد، فیلمی سیاه و سفید در باره خبرنگار مشهور و فقید شبکه CBS که در دهه 1950 علیرغم فشار سیاسی از هر سو، در برابر کمیته مبارزه با کمونیسم سنای آمریکا به رهبری سناتور جوزف مککارتی ایستادگی کرد. این کمیته هنرمندان و شخصیتهای عمدهای را به اتهام واهی حمایت از کمونیسم بیآبرو و بیکار ساخت.
“We cannot defend freedom abroad by deserting it at home.”
جمله مشهور ادوارد مارو Edward R. Murrow خبرنگار شبکه CBS بود که برنامه انتقادی خود در باره سناتور مککارتی را با این عبارت خاتمه داد: «با پشت کردن به آزادی در داخل کشور نمیتوان از آزادی در خارج دفاع کرد.»
بعد از سالهای 1950 آمریکا نوبت به سالهای 1960 می رسد. جشنواره بینالمللی نیویورک برای نخستین بار فیلمی در باره زندگی نویسنده مشهور ترومن کاپوتی Truman Capote به کارگردانی بنت میلر Bennett Miller را نمایش میدهد که در آن هنرپیشه با استعداد فیلیپ سیمور هافمن Philip Seymour Hoffman در آن نقش کاپوتی را بازی میکند. فیلم ماجرای نوشته شدن رمان مستند کاپوتی، «در کمال خونسردی» را بازگو میکند و احساس جاذبهای که میان نویسنده و قهرمان کتاب، که یک قاتل روانی بود، وجود داشت. فیلم جرج کلونی در باره ادوارد مارو و فیلم بنت میلر در باره ترومن کاپوتی یک هفته بعد از خاتمه جشنواره نیویورک در آمریکا بر پرده همگانی میروند.
آقای ریچارد پنییا Pena مدیر برنامه جشنواره نیویورک در مصاحبهای گفت هرچند هنگام انتخاب فیلم برای جشنواره تم خاصی در نظر گرفته نمیشود، اما امسال تم جشنواره میتواند برخورد با تاریخ باشد. فیلمهای متعددی در باره شیوه روایت تاریخ، و بازسازی تاریخ به روی پرده در برنامه جشنواره گنجانده شدهاند، از جمله فییلم «سه بار» از کارگردان تایوانی Hou Hsiao-hsien هوسیائو سی ین که مروری است برسه برخورد عاشقانه در سالهای 1911، 1966 و 2005.
از جمله دیگر فیلمهای مطرح امسال در جشنواره فیلم نیویورک، اثری است انتقادی در باره آمریکا از کارگردان روشنفکر و متظاهر دانمارکی، لارس وون ترییر Lars van Trier: فیلمی به نام Manderlay که دومین فیلم از سهگانه انتقادی او در باره آمریکا است، کشوری که هرگز ندیده است. نخستین فیلم از این سه گانه به نام Dogville با شرکت نیکول کیدمن در سال 2003 در جشنواره فیلم نیویورک نمایش داده شد.
اما به قول منتقدهائی که جدول برنامههای جشنواره بینالمللی فیلم نیویورک را مرور کردهاند، نقطه اوج جشنواره امسال فیلم جدید کارگردان ایرلندی نیل جوردون است به نام «صبحانه در کره پلوتون» است که در آن سیلیان مورفی در نقش مردی ظاهر میشود که در کودکی در سالهای 1970 بیسرپرست رها شده بود.
از جنبههای مهم جشنواره فیلم نیویورک، نمایش فیلمهای برگزیده جشنوارههای دیگر است. فیلم «کودک» از برادران بلژیکی ژانپییر و لوک داردن Jean-Pierre and Luc Dardenne برنده جایزه اول جشنواره کن از این دسته است.
جشنواره نیویورک در یکی از برنامههای جنبی آثاری برگزیده از تاریخچه 110 ساله استودیوی فیلمسازی Shochiku ژاپن را نمایش میدهد زیر عنوان «زیبائی روزمره» که بیشتر فیلمهای آن زندگی خانوادههای طبقه متوسط ژاپن را در منعکس میکنند.
برنامه شب پایانی جشنواره نیویورک فیلم فرانسوی «پنهان» است از کارگردان اتریشی مایکل هنهکه Michael Haneke در باره نظارت مخفی ویدیوئی.