(rm) صدا | [ 5:00 mins ]
واكنش ها به قطعنامه هيات مديره آژانس بين المللي انرژي اتمي همچنان ادامه دارد. گروهي ارجاع احتمالي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد را عملكرد بد جناح خاصي مي دانند و گروهي ديگر در تلاش است بعد ملي قضيه را پررنگ كند و آن را با جنبش ملي شدن صنعت نفت مقايسه مي كند. بسياري از مسئولان تصميم گيري در جريان مسائل هسته اي ايران با يادآوري اين نكته، قطعنامه هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي را سياسي، فاقد مبناي حقوقي و بدون توجيه فني ارزيابي مي كنند. ميريام راچكومار كارشناس منع گسترش تسليحات هسته اي در بنياد كارنگي واشنگتن در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: مساله اصلي مورد بحث و كشمكش اين است كه اعتماد جهاني به قصد و برنامه ايران خدشه دار شده است، به نحوي كه حتي دوستان ايران نمي توانند با اطمينان بگويند برنامه اتمي ايران صلح آميز است. خانم راچكومار مي گويد: نقض توافق پادمان پيمان منع گمسترش تسليحات هسته اي از سوي ايران درواقع قصور اين كشور در گزارش، استفاده و آزمايش در مورد مواد هسته اي است. به گفته خانم راچكومار، راي هيات مديره بسيار بسيار جالب توجه و چيزي است بين آنچه كه روسيه، آمريكا و اتحاديه اروپا خواسته اند. يك كارشناس جهاني منع تسليحات هسته اي مي گويد: اگر ايران فعاليت هسته اي اصفهان را به حالت تعليق درآورده بود از حمايت كشورهاي بيشتري برخوردار شده بود.
فاطمه امان (راديو فردا): واكنش ها به قطعنامه هيات مديره آژانس بين المللي انرژي اتمي همچنان ادامه دارد. گروهي ارجاع احتمالي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد را عملكرد بد جناح خاصي مي دانند و گروهي ديگر در تلاش است تا بعد ملي قضيه را پررنگ كند و آن را با جنبش ملي شدن صنعت نفت مقايسه مي كند و بر لزوم مقاومت در مقابل قطعنامه اي كه از ايران شفافيت بيشتر، تصويب پروتكل الحاقي پيمان منع گسترش تسليحات هسته اي و متوقف ساختن همه فعاليت هاي هسته اي مربوط به غني سازي را مي طلبد پا مي فشارد. طبق پيمان مع گسترش تسليحات هسته اي هر كشوري حق دستيابي به توليد چرخه سوخت هسته اي دارد. بسياري از مسئولان تصميم گيري در جريان مسائل هسته اي ايران با يادآوري اين نكته، قطعنامه هيات مديره سازمان بين المللي انرژي اتمي را سياسي، فاقد مبناي حقوقي و بدون توجيه فني ارزيابي مي كنند. در قطعنامه مورد بحث از از دست رفتن اعتماد جهاني به فعاليت هاي هسته اي ايران نام برده شده است. ميريام راچكومار كارشناس منع گسترش تسليحات هسته اي در بنياد كارنگي در واشنگتن مي گويد: مساله اصلي مورد بحث و كشمكش اين است كه اعتماد جهاني به قصد و برنامه ايران خدشه دار شده است، به نحوي كه حتي دوستان ايران نمي توانند با اطمينان بگويند برنامه اتمي ايران صلح آميز است.
ميريام راچكومار: درست است كه سازمان بين المللي انرژي اتمي هيچ نشانه واقعي مبني بر اين كه برنامه اتمي جمهوري اسلامي مبني بر توليد سلاح هسته اي است نيافته، اما از آنجا كه بسياري از فعاليت هاي ايران به شك و ترديدهاي موجود دامن زده، از ايران خواسته شده كه هرگونه فعاليت مربوط به غني سازي اورانيوم را متوقف كند. مساله، مساله گذشته ايران است. كسي از فعاليت هسته اي در نطنز خبر نداشت، تا زماني كه ايران مساله علني شد. نظير نطنز ايران هر وقت مجبور شده برنامه هاي هسته ايش را اعلام كرده است.
ف . ا: طبق توافق حراست يا پادمان پيمان منع گسترش تسليحات هسته اي كشورها بايد هرگونه آزمايش و به كار بردن مواد هسته اي را به آژانس گزارش كنند. به گفته ميريام راچكومار ايران از آزمايش هاي خود به آژانس گزارشي نداده است.
ميريام راچكومار: نقض توافق پادمان پيمان منع گمسترش تسليحات هسته اي از سوي ايران درواقع قصور اين كشور در گزارش استفاده و آزمايش در مورد مواد هسته اي است. استفاده هايي كه ايران از اين مواد كرده، البته در مقياس اندكي بوده، اما بايد به سازمان بين المللي انرژي اتمي گزارش مي شده كه نشده. تازه پس از آنكه آژانس اين موضوع را كشف كرده، ايران به آن اعتراف كرده است. بنابراين وضعيتي پيش آمده كه جامعه بين المللي نمي تواند با اطمينان بگويد ماهيت برنامه هسته ايران چيست. از نظر گزارش دادن به سازمان ايران توافق پادمان را نقض كرده است و پنهانكاري ها به نحوي بوده كه اعتماد بين المللي را به فعاليت ايران خدشه دار ساخته است.
ف . ا: قطعنامه سازمان بين المللي انرژي اتمي كه 12 كشور به آن راي ممتنع و 22 كشور راي مثبت دادند، به هيات مديره امكان مي دهد پرونده اتمي ايران را براي رسيدگي به شوراي امنيت سازمان ملل متحد بسپارد. انتظار مي رود زمان اين اقدام در نشست ماه نوامبر هيات مديره مشخص شود.
ميريام راچكومار: راي هيات مديره بسيار بسيار جالب توجه و چيزي است بين آنچه كه روسيه، آمريكا و اتحاديه اروپا خواسته اند. قطعنامه آنگونه كه آمريكا مي خواسته ايران را به شوراي امنيت ارجاع نمي كند، اما از عدم تعليق همه فعاليت هاي هسته اي ايران هم ابراز تاسف شديد كرده است. اين لحن محكمي است. به نظر مي رسد همه در مورد يك مساله توافق دارند، اما نمي خواهند ايران را به شوراي امنيت ارجاع كنند. هرچند كه اولين بار است كه از شوراي امنيت نام به ميان آمده است.
ف . ا: ميريام راچكومار كارشناس مسائل هسته اي مي گويد: اگر ايران فعاليت هاي هسته اي اصفهان را به حالت تعليق درآورده بود، قطعنامه سازمان بين المللي انرژي اتمي لحني اينگونه تند نمي گرفت. اما اكنون چه بايد كرد.
ميريام راچكومار: مساله مربوط مي شود به اعتمادسازي. اگر ايران بتواند دستكم ژست تلاش براي اعتمادسازي هم بگيرد، قطعنامه آژانس در ميان كشورهاي عضو حمايت گمسترده خود را از دست خواهد داد. براي ايران هم آسانتر خواهد بود اگر بگويد بر خلاف قطعنامه كه از عدم همكاري سخن گفته، ما با درخواست جامعه جهاني همكاري نشان داده ايم. اما من نگرانم كه ما در يك سيكل معيوب قرار گرفته باشيم. يعني قطعنامه اي از اين دست تنها موضع ايران را سخت تر كند و با اين كار موضع جامعه جهاني در مورد ايران هم سخت تر شود. در اين لحظه من خوشبين نيستم و گمان نمي كنم مساله به طور ديپلماتيك حل شود، مگر اين كه ايران تمام فعاليت هاي هسته اي مربوط به غني سازي اورانيوم را دست كم به طور موقف به حال تعليق درآورد و به نفع ايران است كه اين كار را بكند.
