(rm) صدا | [ 5:21 mins ]
امروز رئيس حکومت سوريه، بشاراسد، براي يک ديدار دو روزه وارد تهران شد. قرار است در اين دو روز طرفين عمدتا مساله امنيت منطقه را مورد گفتگو قرار دهند، اما آقاي اسد بر اين نکته تاکيد کرده است که تماسهاي نزديک ميان تهران و دمشق مي تواند باعث شود که دو کشور در ارتباط با بحران عراق يک موضع واحد اختيار کنند. در پي انتقال قدرت به عراق و تشکيل دولت موقت در اين کشور، مساله امنيت منطقه و همکاري بين کشورهاي همسايه عراق يکي از مهمترين مسائل مورد گفتگو در اين ديدار به گفته مقامات دو کشور ايران و سوريه است. دکتر رضا تقي زاده، استاد روابط بين الملل در دانشگاه گلاسکو، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که مسائل امنيتي منطقه از ديد دو حکومت تفاوتهايي دارد، اما نقطه اشتراک اين دو نظرگاه مسائل عراق است و تغييرات سياسي در منطقه خاورميانه. وي مي افزايد که يکي از اين نقاط مشترک، جايگزيني احتمالي نيروهاي مسلح کشورهاي اسلامي به جاي کشورهاي مسيحي است که به عنوان حافظ صلح يا نيروهاي اشغالگر در عراق فعاليت دارند. وي مي افزايد که هر دو رژيم از ديد آمريکا متهم به مداخله در تروريسم بين الملل هستند، و اين نگراني در جمهوري اسلامي و سوريه وجود دارد که اگر در انتخابات ماه نوامبر، جمهوري خواهان مجددا به کاخ سفيد برگشتند، سياست خارجي آمريکا عليه کشورهاي موسوم به طرفداري از تروريسم خشنتر بشود، بنابراين اين آماده سازيها بايد از حالا براي بعد از تحولاتي که در واشنگتن در ماه نوامبر صورت مي گيرد، شکل بگيرد. فريبا مودت (راديو فردا): امروز هوشيار زيباري، وزير خارجه دولت موقت عراق در مصاحبه اي با روزنامه ديلي تلگراف، چاپ لندن برخي دولتهاي خارجي را متهم کرد که به گروههاي تروريستي در عراق کمکهاي نقدي، تدارکي و آموزشي داده اند. وي در اين مصاحبه از ذکر نام دولتهاي مذکور خودداري کرد، اما ديلي تلگراف در ميان دولتهاي يادشده از ايران و سوريه نام برده است. آقاي زيباري گفته است که عراق ظرف چند روز آينده با ارائه شاهد و مدرک جزئيات ارتباط ميان قدرتهاي خارجي و افراط گرايان عراقي را منتشر خواهد کرد. در عين حال و در گرماگرم آنچه روزنامه ديلي تلگراف افشاگريهاي قريب الوقوع دولت موقت عراق عليه ايران و سوريه عنوان کرده، امروز رئيس جمهوري سوريه، بشاراسد براي يک ديدار دو روزه وارد تهران شد. قرار است در اين دو روز طرفين عمدتا مساله امنيت منطقه را مورد گفتگو قرار دهند، اما پرزيدنت اسد بر اين نکته تاکيد کرده است که تماسهاي نزديک ميان ايران و سوريه مي تواند باعث شود که دو کشور در ارتباط با بحران عراق يک موضع واحد اختيار کنند.
شهران طبري (راديو فردا): در پي انتقال قدرت به عراق و تشکيل دولت موقت در اين کشور، مساله امنيت منطقه و همکاري بين کشورهاي همسايه عراق يکي از مهمترين مسائل مورد گفتگو در اين ديدار به گفته مقامات دو کشور ايران و سوريه است. دکتر رضا تقي زاده استاد روابط بين الملل در کنفرانس دو روزه اي که تحت عنوان دوازدهمين کنفرانس محققان ايراني در اروپا در دانشگاه منچستر انگلستان برگزار مي شود، روز گذشته درباره همين موضوع صحبت کردم.
از او مي پرسم امنيت موضوع تازه اي براي ايران و سوريه نيست، اما بالطبع با آزادي عراق ابعاد تازه اي يافته. فکر مي کنيد وجوه بارز و مشترک گفتگوهاي ايران و سوريه در تهران چه باشد؟
دکتر رضا تقي زاده (استاد روابط بين الملل دانشگاه گلاسکو): مسائل امنيتي منطقه مسائل مورد توجه دو کشور است، ضمن اين که مسائل امنيتي منطقه از ديد ايران با مسائل واقعي امنيتي منطقه از ديد سوريه تفاوتهايي مي کند، اما نقطه اشتراک اين دو نظرگاه مسائل عراق است و تغييرات سياسي در منطقه خاورميانه. سوريه طبيعتا به تحولات داخلي عراق علاقه مند است و به علت تاثيرگذاري اين تحولات در آينده سياسي سوريه، نگرانيهايي که وجود دارد، علاقه هاي آنها را به تحولات اين منطقه زيادتر کرده که در برخي از اين موارد با ايرانيها نقاط مشترک هم پيدا مي شود. يکي از اين نقاط مشترک مثلا جايگزيني احتمالي نيروهاي مسلح کشورهاي اسلامي به جاي کشورهاي مسيحي که حالا حافظ صلح يا به عنوان نيروهاي اشغالگر در عراق فعاليت دارند.
ش . ط : فکر مي کنيد در اين ديدار بين ايران و سوريه و شايد بعضي کشورهاي ديگر بعدا، هيچ پيمان نظامي بسته بشود؟
دکتر رضا تقي زاده: سوريه و ايران مي توانند همکاريهاي دوجانبه نظامي داشته باشند، ولي داشتن پيمانهاي منطقه اي شايد يکي از طبيعتهاي نگهداري صلح در اين منطقه است. البته هنوز خيلي زود است که راجع به اين قضيه قضاوت کنيم، ولي فراموش نکنيم که ايران پيش از اين در 25 سال گذشته در پيمان بغداد که بعدا تبديل به پيمان سنتو شد، با همين کشور عراق داراي يک پيمان نظامي بود که ترکيه و پاکستان هم اعضاي ديگر اين پيمان بودند. اگر قرار باشد که صلح منطقه اي حفاظت شود، با مشارکت کشورهاي منطقه اي، يکي از راه حلها داشتن پيمانهاي منطقه اي است. البته در اين پيمان آيا سوريه هم مي تواند عضو موثري باشد، آن بحث جداگانه اي است. ايران تا کنون در هيچ کدام از پيمانهاي نظامي که اعراب در آن شرکت داشتند، به استثناي عراق مشارکت مستقيم نداشته، البته ايران علاقه مند بوده که در همکاريهاي نظامي اعراب نقشي ايفا کند، ولي حتي حظور ناظر ايران در کنفرانس کشورهاي عربي با مقداري تناقضات و اعتراضات و سئوالات روبرو شد. حالا نمي دانم که اين نقش را مي شود با حضور مثلا سوريه هم توجيه کرد؟ يک مقدار دور ار ذهن به نظر مي رسد، ولي در گذشته ايران هم با ليبي و هم با سوريه فعاليتهاي نظامي نزديکي داشته، وي به جز ليبي که حالا از اين معادلات کنار گذاشته شده سوريه مي خواهد که نقش فعالي در منطقه داشته باشد و حتي اگر نخواهد تحولات منطقه به دليل تاثيرگذاري مستقيم بر سرنوشت آينده اين کشور براي آنها حائز اهميت است.
ش . ط : ايران و سوريه در مورد رابطه شان با آمريکا هردو دچار مشکل هستند. فکر مي کنيد در اين سفر درباره يک استراتژي مشترکي يا يک راه مشترکي براي اين موضوع هم گفتگو بشود؟
دکتر رضا تقي زاده: خيلي طبيعي است. از نظر سوريها اين اشتراک با ايران ديده مي شود که هر دو کشور از ديد آمريکا به عنوان کشورهاي به اصطلاح طرفدار تروريسم يا متهم به مداخله در تروريسم بين الملل کنار هم قرار مي گيرند. اين نگراني وجود دارد که اگر در انتخابات ماه نوامبر جمهوري خواهان مجددا به کاخ سفيد برگشتند، سياست خارجي آمريکا عليه کشورهاي موسوم به طرفداري از تروريسم خشنتر بشود، بنابراين اين آماده سازيها بايد از حالا شکل بگيرد براي بعد از تحولاتي که در واشنگتن صورت مي گيرد در ماه نوامبر، يعني چند ماه آينده.
